Đầu tháng 4/2019, trong tài khoản anh Cù Chi Nguyên (19 tuổi, trú tại quận 1, TP HCM) bỗng nhận được 5 tỷ đồng. Sau đó, anh ra cây ATM rút nhiều lần được 1,5 tỷ đồng, số tiền này anh dùng chi tiêu cá nhân và cho người thân. 

Ngày 26/4, công an quận 1 (TP Hồ Chí Minh) đã tạm giữ anh Cù Chi Nguyên để điều tra hành vi Chiếm giữ trái phép tài sản. 

Thông tin ban đầu, số tiền 5 tỷ đồng mà anh Nguyên nhận được do 1 ngân hàng trên địa bàn TP HCM chuyển nhầm, nguyên nhân do lỗi kỹ thuật từ phía ngân hàng. 

Như vậy, vấn  đề đặt ra là: anh Nguyên tiêu số tiền được chuyển nhầm vào tài khoản của mình có vi phạm pháp luật? có đến mức xử lý hình sự không?

Ảnh minh họa.

Trao đổi với PV Kiến Thức về vụ việc này, luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng VP Luật sư Tinh Thông Luật) đã đưa ra quan điểm nhận định.

"Ngay sau khi phát hiện bản thân chuyển nhầm tài khoản, việc đầu tiên mỗi người cần làm là báo ngay với ngân hàng về việc chuyển nhầm tài khoản. Cùng với đó là yêu cầu ngân hàng kiểm tra và thông báo đến phía ngân hàng của tài khoản được chuyển nhầm để xử lý theo quy định.

Nếu người nhận không hợp tác, về nguyên tắc ngân hàng bên nhận có quyền từ chối hợp tác. Tuy nhiên, ngân hàng nhận phải có trách nhiệm kêu gọi người nhận tiền nhầm trả tiền lại. Người gửi có thể thông báo để nhờ ngân hàng đầu nhận phong tỏa số tiền đã chuyển nhầm" - ông Bình cho biết.

Luật sư Diệp Năng Bình.

"Nếu việc hỗ trợ của ngân hàng không có hiệu quả thì người chuyển nhầm có thể làm đơn khởi kiện ra TAND có thẩm quyền để yêu cầu trả lại tài sản. Hoặc người chuyển nhầm có thể làm đơn tố cáo lên cơ quan chức năng để tố cáo hành vi chiếm giữ trái phép tài sản của người được chuyển nhầm.

Khi nhận được số tiền do người khác chuyển nhầm thì nhất định phải trả lại cho chủ tài khoản. Bởi theo quy định tại Điều 579 Bộ luật Dân sự 2015, khi chiếm hữu tài sản của người khác không có căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả cho chủ sở hữu.

Hành vi không thực hiện nghĩa vụ hoàn trả là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị phạt hành chính theo quy định tại Điều 15 Nghị định 167/2013/NĐ-CP. Theo đó, người không trả lại tiền chuyển nhầm tài khoản có thể bị phạt tiền:

Từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng nếu sử dụng trái phép số tiền người khác chuyển nhầm

- Từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu chiếm giữ trái phép tài sản của người khác.

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, người không trả lại tiền chuyển nhầm tài khoản có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội:

- Chiếm giữ trái phép tài sản. Khi đó sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng và bị phạt tù cao nhất là 05 năm tù (Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015)

- Sử dụng trái phép tài sản. Khi sử dụng số tiền bị chuyển nhầm trái phép sẽ bị phạt tiền lên đến 100 triệu đồng và bị phạt tù cao nhất là 07 năm tù giam (Điều 177 Bộ luật Hình sự 2015)".