Một ngày dọn nhà chợt vô tình thấy trong góc tủ cuốn sổ phủ đầy màu bụi bặm thời gian. Mép sổ đã sờn, những trang giấy ố vàng và những con chữ xiêu vẹo đã nhòe nét mực. Lật giở trang đầu tiên, là tấm ảnh chân dung của bản thân chụp kiểu Hàn Quốc, bên cạnh là những dòng tự bạch ngây ngô.

Lật trang tiếp theo là lời một bài hát yêu thích, tên bài hát nắn nót viết bằng bút nhũ đủ màu lấp lánh, còn tỉ mẩn vẽ trang trí thêm hoa lá cành và dán chi chít ảnh ca sĩ, diễn viên. Mỗi trang sổ là lời một bài hát, xen giữa là hình những idol một thời, những tấm ảnh bé xíu mua ở hiệu sách hay cắt ra từ trang báo nào đó.

Lẩm nhẩm hát theo mà thấy lòng bồi hồi, xao xuyến. Cuốn sổ này thật sự phát ra âm thanh.

Nếu bạn cũng sở hữu một cuốn sổ ‘thần thánh' như vậy, chắc hẳn bạn cũng không còn trẻ nữa đâu. Đây được coi là một trong những ‘bảo vật' một thời của những 8X, 9X đời đầu.

Mà 8X nhỏ nhất năm nay đã tròn 31, 9X lớn nhất năm nay cũng đã 30. Cuốn sổ tay là món bảo vật thân thiết của nhiều thế hệ trước đó, nó đã có từ rất lâu, mục đích sử dụng thì vô cùng tận, từ viết nhật ký, lưu bút đến viết truyện, viết thơ, ép hoa, ép lá.

Những ai có ‘hoa tay' còn dùng để vẽ vời hay đơn giản là sưu tầm ảnh của idol một thuở. Nhưng có lẽ đến thế hệ 8X và 9X đời đầu thì cuốn sổ tay được dùng nhiều nhất để chép lời bài hát.

Gen Z sẽ không bao giờ biết cảm giác sung sướng tột bậc khi chép được lời một bài hát cực hot mà mình yêu thích. Cái thời mà smartphone chưa có, internet vẫn là thứ xa xỉ thì để chép lời bài hát chỉ có hai cách, một là mua đĩa CD/ DVD về cho vào đầu đọc ‘repeat' cỡ chục lần, vừa ‘pause' vừa chép đến xước cả đĩa; cách thứ hai là bỏ mấy nghìn ra tiệm internet để lên mạng search.

Mà hồi ấy, 4.000 một tiếng dùng internet công cộng cũng là số tiền to lắm, có khi phải nhịn ăn quà vặt để dành.

Ngày ấy, ai có một cuốn sổ có lời những bài hát hot nhất cũng đồng nghĩa với việc sở hữu một thứ ‘quyền lực' vô hình, được bạn bè nể nang vài phần. Cuốn sổ cũng được chuyền tay nhau qua lại để chép lời và cũng có khi chỉ để hát nghêu ngao song ca cùng thần tượng.

Thần tượng V-pop của 8X dạo ấy là những cái tên như Đan Trường, Cẩm Ly, Lam Trường, Mỹ Tâm, Phương Thanh,… Đến thế hệ 9X đời đầu thì xuất hiện những cái tên như HAT, Mây Trắng, Phạm Quỳnh Anh, Ưng Hoàng Phúc, Thu Thủy, Quang Vinh, Thủy Tiên, Đăng Khôi, Bảo Thy, Đông Nhi,…

Những hit đình đám thời đó mà ai cũng bồi hồi mỗi khi nhớ lại có thể kể đến: Tình xưa nghĩa cũ, Ngôi nhà hoa hồng (Quang Vinh, Bảo Thy), Cô bé mùa đông (Thủy Tiên, Đăng Khôi), Công chúa bong bóng (Bảo Thy), Khóc (Đông Nhi), Tình yêu cao thượng (Phạm Quỳnh Anh), Think of you (Thu Thủy),…

Tất nhiên dạo ấy dòng chảy của US-UK, K-pop và C-pop cũng đã len lỏi trong đời sống âm nhạc của giới trẻ. Nhưng với việc chép lời bài hát tiếng Việt còn ‘trầy trật' thì chép lời bài hát tiếng nước ngoài là việc cực kỳ khó khăn. Thế nên, những cuốn sổ chép lời bài hát chủ yếu là đất dành cho V-pop, nhạc ngoại lời Việt và sưu tầm ảnh, thông tin tiểu sử idol.

Học sinh ngày ấy không phải ai cũng có tiền mua những cuốn sổ đẹp. ‘Rich kid' thì sở hữu những cuốn sổ bìa da, bìa cứng xinh đẹp, bắt mắt, giấy in đẹp và mượt. Đa số ‘thường dân' chỉ có điều kiện sắm những cuốn sổ bình thường rồi về ‘độ' lại bằng những tranh vẽ, hình dán cho bắt mắt hơn. Một cuốn sổ chép lời bài hát, đó không chỉ đơn thuần là một cuốn sổ tay mà còn chứa đựng biết bao công sức, tâm huyết của một người.

Mà cái giá trị tinh thần ấy không tiền bạc nào mua được. Nó đã có một thời hoàng kim rực rỡ trong tuổi trẻ của thế hệ 8X, 9X đời đầu, cái thời mà thậm chí Blog Yahoo! 360 còn chưa phổ biến. Cho đến nay, Blog Yahoo! 360 đã dừng hoạt động, những cuốn sổ chép nhạc cũng đã hoàn thành ‘sứ mệnh' của nó để nhường sân chơi cho những hình thức giải trí khác hợp thời hơn.

Ngày nay, internet tốc độ cao đã không còn là thứ xa xỉ, những món đồ công nghệ len lỏi vào từng ngõ ngách đời sống của mọi thế hệ. Đặc biệt với sự phát triển chóng mặt của mạng xã hội với các nền tảng stream nhạc, stream video, không khó để tìm kiếm tất cả những gì mình muốn.

Mọi thứ đều trở nên đơn giản với một cú nhấp chuột hay một cái quẹt tay trên màn hình. Muốn tìm lời bài hát ư, quá đơn giản, Google chỉ mất vài giây. Muốn hát ư, chỉ cần lên Youtube search sẽ ra cả đống. Và cũng chẳng còn ai chép hay save lại lời bài hát làm gì. Trên mạng lúc nào chẳng có sẵn, search một cái là ra.

Thế nhưng cái gì càng khó mới có được thì người ta lại càng trân trọng. Dù cuộc sống có thay đổi thế nào, công nghệ đã thay thế những trang viết tay ra sao thì những cuốn sổ chép lời bài hát vẫn là thứ ‘di sản tinh thần' mà thế hệ 8X, 9X, những người từng gắn bó với nó sẽ chẳng thể nào quên.