Dự thảo Luật Dân số được xây dựng để thay thế Pháp lệnh Dân số đang được đưa ra xin ý kiến xã hội. Dự thảo Luật Dân số đề xuất cho phép nạo phá thai theo nguyện vọng nếu tuổi thai dưới 12 tuần, trừ trường hợp phá thai để lựa chọn giới tính thai nhi, phá thai gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe phụ nữ. Ngoài ra, phụ nữ được cho phép phá thai do loạn luân, do bị hiếp dâm nếu tuổi thai từ 12 tuần trở lên.

Chiều 7/10, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Đình Bách, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra, Tổng cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), cho rằng hai trường hợp do bị hiếp dâm hay loạn luân nếu không được phá sẽ gây những hậu quả về mặt xã hội và con người, vì vậy luật đã để những đối tượng này được phá thai.

Còn ý kiến khác nhau

Trả lời băn khoăn phải chứng minh do loạn luân hay hiếp dâm, đây là việc nhạy cảm, chứng minh không hề dễ dàng, thậm chí khi chứng minh được thì thai quá to, không thể phá, ông Bách cho rằng: “Nếu như nhìn vào trường hợp này ta thấy phức tạp nhưng nếu nhìn vào một cách tổng thể các trường hợp được phép phá thai, trong đó có trường hợp vị thành niên, thanh niên chưa lập gia đình dù thai dưới hay trên 12 tuần tuổi đều được phá thai. Như vậy đối tượng vị thành niên và thanh niên chưa có gia đình được loại bỏ khỏi trường hợp này vì đều được phá. Lọc ra trong quy định loạn luân, hiếp dâm chỉ còn trường hợp những người đã có gia đình. Như vậy đối tượng hẹp lại”.

Siêu âm kiểm tra sức khỏe thai nhi tại một bệnh viện. Ảnh: HTD

Ông Bách cũng thừa nhận đây là vấn đề còn ý kiến khác nhau. Khi đưa vào dự thảo, cơ quan soạn thảo cũng nghi ngại những người dính vào các trường hợp này không muốn khai mà muốn giấu. Ví dụ loạn luân giữa cha và con riêng của vợ, cha chồng với con dâu… không ai muốn đưa ra.

“Về mặt thời gian, lẽ ra phát hiện thai 12 tuần tuổi nhưng để cơ quan xác minh xong có thể thai đã 16, 17 tuần tuổi, thậm chí thai to không thể phá được nữa. Đây là ý kiến dư luận đang đặt ra, quy định này có thiết thực hay không, có đi vào cuộc sống hay không. Nhưng dù sao vẫn phải đưa vào dự thảo, vì nó nằm trong quy định tổng thể điều kiện phá hay không phá thai” - ông Bách nói.

Chưa rõ cơ quan giám định, kết luận

Ông Bách cũng cho biết cơ quan nào giám định, kết luận việc này, làm thế nào đảm bảo tính khả thi thì còn phải nghiên cứu, phải có trao đổi tiếp trước khi đưa ra các hướng dẫn văn bản dưới luật như nghị định.

Trả lời câu hỏi người phá thai có thể lấy cớ chưa lập gia đình để phá thai hoặc phá thai vì lựa chọn giới tính thai nhi, làm sao để giám sát, ông Bách nói: “Trách nhiệm làm thế nào để xác định đúng, không bị lạm dụng là trách nhiệm của cơ sở phá thai và cơ quan quản lý”.

Trước câu hỏi xác định giới tính thai nhi không phải sau 12 tuần tuổi mới xác định được, ông Bách cũng thừa nhận trước đây sau 12 tuần tuổi có thể xác định giới tính thai nhi bằng siêu âm nhưng hiện nay ngoài siêu âm có thể xác định bằng nhiều phương pháp khác như qua tế bào của máu mẹ, qua test nước tiểu hay qua xét nghiệm xâm nhập khác như chọc nước ối, nhau thai… Và có thể dưới 12 tuần tuổi là xác định được giới tính rồi.

Kết thúc cuộc trao đổi, ông Bách nhấn mạnh: “Đề ra điều kiện để phá thai không hoàn toàn mục tiêu hạn chế xác định giới tính, mà mục tiêu chính là bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc sau này của các bé gái, phụ nữ”. Tuy nhiên, ông Bách cũng lo lắng các đối tượng có thai trên 12 tuần tuổi bị cấm phá thai có thể tìm đến các cơ sở chui. Hậu quả có thể gây viêm nhiễm, vô sinh, thậm chí gây thủng tử cung, băng huyết nguy hiểm đến tính mạng.