Đặt câu hỏi chất vấn tới Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà sáng 6/6, đại biểu Quốc hội Lê Hữu Trí (đoàn Khánh Hoà) cho hay, thực hiện quyền tự chủ là chủ trương lớn và là giải pháp đã phát triển các trường đại học và nâng cao chất lượng giáo dục đại học.
"Xin Phó Thủ tướng cho biết quá trình tự chủ đại học thời gian qua đã đạt được những kết quả gì, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân cản trở chủ trương tự chủ đại học? Giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với việc này trong thời gian tới?", đại biểu Trí đặt câu hỏi.
 |
| Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn. Ảnh: QH. |
Đánh giá câu hỏi của đại biểu Lê Hữu Trí "rất hay", Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, chủ trương tự chủ của các trường đại học trong thời gian qua đã phát huy tác dụng rất lớn. Các trường đại học đã tự chủ trong chuẩn bị nội dung chương trình cũng như các kinh phí đào tạo. Đặc biệt, các trường đăng ký tự chủ đã cải thiện các chỉ số đánh giá của quốc tế liên quan đến tự chủ đại học.
Để giải quyết những khó khăn trong thời gian tới, theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, đầu tiên, chúng ta sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế tự chủ đối với các trường đại học, trong đó tiếp tục phân cấp hơn nữa cho các trường.
Cùng với đó, tăng cường vai trò, trách nhiệm của quản lý nhà nước thông qua việc xác định, thẩm định, đánh giá các chương trình đào tạo cũng như mở ra các tiêu chuẩn, tiêu chí khi mở ra các trường đào tạo mới. Đây là một việc hết sức là cần thiết.
Một vấn đề nữa hết sức quan trọng, đó là tài chính. "Không vì tự chủ mà ảnh hưởng đến đầu tư những cơ sở vật chất cần thiết như các phòng thí nghiệm trọng điểm", ông Hà nhấn mạnh.
Đối với một số lĩnh vực, Phó Thủ tướng cho hay, Nhà nước sẽ lựa chọn để có đầu tư công, đặc biệt là đối với các trung tâm, phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, xác định đầu tư đặt hàng đối với các lĩnh vực khoa học, công nghệ, các lĩnh vực giáo dục, đào tạo, các lĩnh vực mới để chuẩn bị cho các nhu cầu phát triển nguồn nhân lực cho các ngành kinh tế.
Như vậy, sẽ là sự kết hợp giữa tự chủ với việc điều chỉnh các chính sách của nhà nước. Nhà nước sẽ quản lý thông qua các tiêu chí để đánh giá kết quả đầu, đặc biệt sẽ thu hút sự tham gia đánh giá của các cơ sở sử dụng nguồn nhân lực này và công bố uy tín của các trường.
"Tôi cho rằng chính sách về tự chủ tài chính và tự chủ của các trường, làm rõ ràng hơn vị trí pháp lý và trách nhiệm thì sẽ giải quyết được", ông Hà nói.
Tại Hội thảo Giáo dục năm 2023 về 'Thể chế, chính sách nâng cao chất lượng giáo dục đại học được tổ chức vào tháng 11/2023, trao đổi sâu từ góc độ thể chế với những “cái vướng” đang tạo ra lực cản cho tự chủ đại học, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, hệ thống quy phạm pháp luật mở đường cho tự chủ đại học chưa có được sự đồng bộ và chia sẻ của hệ thống pháp luật khác.
Từ những dẫn chứng cụ thể về vướng mắc trong các quy định về đơn vị tự chủ công lập, vấn đề viên chức, vấn đề quản lý tài sản công, vấn đề sở hữu trí tuệ… Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, để thực hiện được tự chủ đại học đầy đủ, có chiều sâu thì cần phải tạo được hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ. Bộ trưởng cũng đề xuất có thể tính đến làm một Luật để sửa nhiều Luật, tránh những chồng chéo hiện nay.
