Tự mình phải gánh chịu
Đức Phật dạy, nói dối chia làm 4 loại: vọng ngữ, ỷ ngữ, ác khẩu, lưỡng thiệt. Đây là 4 loại nói dối khiến bản thân mỗi người tạo gây nghiệp ác.
 |
| Để cho đệ tử không tạo nghiệp ác từ lời nói, đức Phật đã chế ra giới thứ 4: cấm nói dối. |
Chính những cách nói này là tội ác mà người nói khiến cho những người xung quanh bị hại hay xa lánh. Vì thế, cần phải tránh xa.
Cả những người hay nói dối không ác ý mà chỉ có tính đùa vui cũng gây ra nghiệp quả không tốt, vì nó làm cho họ quen với thói xấu ấy và khiến mọi người xung quanh không tin vào lời nói của họ nữa, dù đôi khi họ nói thật.
Ví dụ: một anh chàng thích trêu đùa người khác. Anh hay nói dối, kiểu như mình bị xe đụng, nhà cháy, mất tiền… để mọi người tin và hốt hoảng.
Thế rồi có lần nhà anh cháy thật, khi đi nhờ mọi người giúp thì không ai chịu đi. Ngôi nhà bị cháy hoàn toàn chỉ vì anh đã nói dối quá nhiều.
Người hay nói dối, dù chỉ để đùa vui cũng tạo ra nghiệp ác. Họ khiến nhiều người không tin tưởng, dễ bị xếp vào hạng người lừa lọc, không đạo đức.
Cũng có những người do bản thân khiếp nhược, không bản lĩnh, nên khi bị ai đó ép buộc đã phải nói dối. Họ nói không đúng sự thật khi bị người xấu ép khai khống, hoặc đổ tại ai đó. Việc làm đó khiến những người bị họ khai mắc họa.
Hay có những người vì hám danh, thích địa vị nên cứ khoe khoang. Họ nói dối để khiến người khác nghĩ mình tài giỏi, thông minh, hơn người… nhưng đó là sự giả tạo. Đây là nghiệp ác tự tạo, chỉ vì sở thích hám danh đem lại.
Và theo kinh Phật, nếu người nào nói dối mình đã chứng Thánh mà chưa có thì mắc tội đại vọng ngữ, sẽ bị đọa vào ba đường ác (địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh). Đó là những tội ác mà cá nhân nào làm phải nhận lãnh.
 |
| Việc nói dối chỉ gây họa cho bản thân, khiến nhiều người xa lánh. |
Gây họa cho nhiều người
Việc nói dối không chỉ gây ra hậu quả cho bản thân, cũng có những lời nói dối khiến người khác bị ảnh hưởng…
Chẳng hạn, một giám đốc công ty xây dựng dối trá khi thực hiện dự án, rút ruột công trình… khiến công trình vừa xây xong đã hư, thậm chí bị sập, gây chết người.
Cũng không ít người nói kiểu "lưỡi hai chiều" làm tan vỡ hạnh phúc gia đình người khác, hay khiến mọi người nghi ngờ lẫn nhau.
Họ thường tạo khẩu nghiệp nặng, ngậm máu phun người, bới chuyện thiên hạ, kích động bên đông, kiếm chuyện bên tây, đâm bị thóc, chọc bị gạo, chòng ghẹo mọi người…
Hay trong quan hệ gia đình, có những người con ăn nói với đấng sinh thành bằng những lời thô ác, gây thương tổn tình cảm trong lòng cha mẹ.
Thậm chí, có những đứa con còn nhẫn tâm đuổi cả cha mẹ ra khỏi nhà, kèm theo những lời lẽ độc ác và thái độ hằn học.
Họ quên rằng, đó là những người đã sinh thành và nuôi dưỡng họ từ nhỏ cho đến lớn khôn.
Họ cũng quên mất rằng, những lời lẽ như thế đối với cha mẹ sẽ ảnh hướng rất xấu tới chính những đứa con do họ sinh ra. Điều này sẽ hằn sâu trong tâm trí trẻ và biết đâu về sau họ lại bị ngược đãi bởi chính con mình.
Những đứa con này cũng biết đâu rằng, những hành động và lời nói đó tạo ra cho họ một nghiệp ác rất sâu nặng, một tội ác lớn nhất của đời người: tội bất hiếu mà đức Phật luôn dạy phải tránh xa.
Còn rất nhiều kiểu nói dối, những cách nói khiến cho bản thân và người khác bị tổn thương...
Để giải trừ điều này, mỗi người luôn cần phải sống cho đúng đạo đức, giá trị xã hội; nói năng phải chính ngữ, diệt trừ tật xấu, tính tham, cắt đứt ác ý.
Chỉ như vậy mới đem lại cuộc sống yên vui, thân tâm an lạc cho mình và những người xung quanh.
