Hỏi: Tôi muốn đổi giấy phép lái xe, nhưng không biết thủ tục sát hạch và đổi giấy phép hiện nay được thực hiện ở bên ngành giao thông vận tải hay bên công an? Tôi cần phải lưu ý gì khi đổi bằng B1 sang C1?

Nguyễn Văn Ngọc (Hà Nội)

Người dân Hà Nội xếp hàng dài chờ đổi bằng lái xe trước ngày 19/2 - Ảnh: Kinh tế đô thị

Trả lời: Thông tin từ Cục Đường bộ Việt Nam, dự kiến ngày 19/2 là thời điểm bàn giao công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe từ Cục Đường bộ Việt Nam sang Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an).

Theo kế hoạch, trong thời gian chuẩn bị chuyển giao nhiệm vụ, những trường hợp đi đổi GPLX tại các Sở GTVT trước ngày 19/2 thì ngành GTVT sẽ giải quyết trả giấy phép lái xe cho người dân. Còn với những giấy phép lái xe tiếp nhận từ ngày 19/2 sẽ do ngành Công an xử lý.

Theo Cục CSGT, định hướng thời gian tới khi thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về sát hạch, cấp giấy phép lái xe, Bộ Công an chủ yếu giải quyết công việc qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến, liên thông dữ liệu giữa các cơ quan quản lý nhà nước; Đẩy mạnh số hóa hồ sơ, giảm tối đa việc xuất trình các hồ sơ, giấy tờ bản giấy khi làm thủ tục; Tự động tích hợp giấy tờ của người dân khi cấp mới, cấp đổi, cấp lại lên các ứng dụng...

Người dân có thể nộp hồ sơ đổi GPLX ngay tại địa bàn xã, phường, thị trấn và có thể đăng ký tham gia sát hạch tại bất cứ địa phương nào trên toàn quốc sau khi tốt nghiệp các khóa đào tạo lái xe, không phụ thuộc vào địa giới hành chính và nơi đào tạo như hiện nay...

Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/1), hệ thống GPLX được điều chỉnh với 15 hạng bằng, trong đó, bằng lái ô tô B1 và B2 được gộp thành hạng B.

Nếu đang sở hữu bằng B1 hoặc B2 cũ, tài xế có thể đổi sang bằng B hoặc C1 mới. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt quan trọng cần lưu ý:

Trước đây, bằng B2 cho phép lái ô tô chở người đến 9 chỗ và ô tô tải dưới 3,5 tấn. Trong khi đó, bằng B mới vẫn giữ quyền lái xe chở người đến 9 chỗ, nhưng chỉ áp dụng cho xe tải có "khối lượng toàn bộ theo thiết kế đến 3,5 tấn".

"Khối lượng toàn bộ theo thiết kế" bao gồm tổng trọng lượng xe, người và hàng hóa, khác với "trọng tải", vốn chỉ tính riêng khối lượng hàng hóa xe được phép chở. Đồng nghĩa, việc đổi bằng từ B2 sang B có thể khiến tài xế lái xe chở hàng phải giảm tải hoặc sử dụng xe tải nhỏ hơn.

Trong khi đó, bằng C1 mới có nhiều quyền lợi hơn khi cho phép tài xế lái tất cả các loại xe thuộc hạng B, đồng thời mở rộng khả năng điều khiển xe tải có khối lượng toàn bộ từ trên 3,5 tấn đến 7,5 tấn. Vì vậy, nếu thường xuyên lái xe tải, tài xế nên đổi từ B1, B2 cũ sang C1 thay vì bằng B để tối ưu quyền hạn.

Tuy nhiên, hiện tại Cổng Dịch vụ công Quốc gia chưa hỗ trợ đổi trực tuyến từ B1, B2 sang C1, mà chỉ mặc định đổi sang B. Do đó, nếu muốn đổi sang C1, tài xế cần nộp hồ sơ và làm thủ tục trực tiếp tại Sở Giao thông Vận tải nơi cư trú.

Lưu ý cả bằng B và C1 theo quy định mới đều có thời hạn 10 năm, tương tự như bằng B1, B2 trước đây. Do đó, tài xế cần chú ý thời gian để thực hiện đổi GPLX trước khi hết hạn nhằm tránh phải thi lại.

ThS.LS Trần Kim Thọ (Liên đoàn Luật gia Hà Nội)