Ngắm bảo vật 2.000 năm của vương quốc Chămpa giữa Hà Nội
(Kiến Thức) - Với tuổi đời gần 2 thiên niên kỷ, Bia Võ Cạnh của vương quốc Chămpa là vật chứng cổ nhất nói về sự du nhập của Phật giáo vào Đông Nam Á.
Quốc Lê
Được lưu giữ ở Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tại Hà Nội, bia Võ Cạnh có niên đại từ thế kỷ 2 - 3, là tấm bia cổ nhất còn lại của Vương quốc Champa.
Bia được dựng gần một tháp bằng gạch tại làng Võ Cạnh, huyện Vĩnh Trung, Diên Khánh, Khánh Hòa, được Viện Viễn đông Bác cổ đưa về Hà Nội vào năm 1910.
Bia là khối đá có hình trụ đứng cao 270 cm, dày 110 cm x 80 cm.
Ba mặt bia khắc chữ Sanskrit mỗi dòng được khắc liền từ mặt này tới mặt kia.
Những nội dung khắc trên bia cho biết nhiều thông tin có giá trị về lịch sử hình thành vương quốc Chămpa.
Theo đó, Sri Mara là người đã sáng lập triều đại đầu tiên của tiểu vương quốc Nam Chăm, thủ phủ đóng tại vùng Panduranga (Phan Rang ngày nay)...
Còn kinh đô của tiểu quốc Bắc Chăm (còn gọi là Lâm Ấp) đóng ở Simhapura - vùng Trà Kiệu, Quảng Nam ngày nay. Khoảng 3-4 thế kỷ sau khi tấm bia được dựng, hai tiểu vương quốc mới hợp nhất thành vương quốc Chămpa.
Văn bia còn cho biết sự du nhập và ảnh hưởng mạnh mẽ của Phật giáo trong nền văn minh Ấn Độ vào cư dân Chăm khá sớm (khoảng thế kỷ 1 sau công nguyên) và giới tăng lữ tiểu vương quốc này.
Theo các nhà nghiên cứu, bia Võ Cạnh là vật chứng cổ nhất nói về sự du nhập của Phật giáo vào Đông Nam Á. Minh văn khắc trên bia cũng được đánh giá là cổ nhất ở Đông Nam Á.
Với những giá trị lịch sử đặc biệt, bia Võ Cạnh đã được công nhận là bảo vật quốc gia của Việt Nam. (Bài có sử dụng tư liệu của tư liệu Cục Di sản văn hóa).
Dù không thường xuyên hoạt đọng mạng xã hội, thế nhưng loạt ảnh mới của Elly Trần vẫn thu hút rất nhiều sự chú ý khi hóa thân thành nàng Marilyn Monroe gợi cảm.
Nằm trong vườn quốc gia Katmai của Alaska, Mỹ, Savonoski là miệng hố hình tròn hoàn hảo. Đến nay, giới khoa học vẫn chưa thể giải mã cách hố Savonoski được hình thành.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố rằng, đầu đạn của tên lửa “Oreshnik” có thể chịu được nhiệt độ bằng với nhiệt độ trên bề mặt Mặt trời khoảng hơn 5.000 độ C.
Xem tử vi hàng ngày, tử vi 12 con giáp hôm nay cho thấy vận thế của người tuổi Tý có thể gặp chút trở ngại trong công việc. Trong khi đó, tuổi Dậu bước lên đỉnh cao mới, tiền đồ rộng mở.