Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ ủng hộ việc Việt Nam sử dụng biện pháp pháp lý với Trung Quốc, sau khi Trung Quốc ngang ngược hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, Reuters đưa tin.
 |
| Tàu hải cảnh Trung Quốc truy cản tàu CSB 4032 của Việt Nam, không cho tiếp cận giàn khoan Hải Dương 981. Ảnh: Cảnh sát biển Việt Nam |
Về những phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) khu vực Đông Á tại Philippines, Phát ngôn viên Nhà Trắng Patrick Ventrell tuyên bố: “Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, giao thương hợp pháp không bị cản trở và tự do hàng hải cũng như trên vùng trời tại biển Đông. Mỹ ủng hộ việc sử dụng ngoại giao và các biện pháp hòa bình khác để quản lý và giải quyết những bất đồng, trong đó có việc tận dụng trọng tài hoặc các cơ chế pháp lý quốc tế khác”.
“Hình thức xâm lược mới”
Theo Voice of America, trong 3 tháng gần đây, Mỹ đã 2 lần yêu cầu chính quyền Đài Loan làm rõ ý nghĩa của đường 11 đoạn (thường được gọi là đường lưỡi bò) mà Đài Loan vẽ ra năm 1947, hiện được Trung Quốc sử dụng làm cơ sở để khẳng định yêu sách chủ quyền ở biển Đông (Trung Quốc bỏ bớt 2 đoạn).
Thông tin trên được tiết lộ tại một cuộc hội thảo ở Hong Kong về vấn đề biển Đông hôm 19/5. Các chuyên gia cho rằng, yêu cầu của Washington đối với Đài Bắc có mục đích làm suy yếu lập trường của Bắc Kinh đối với đường 9 đoạn mà họ dùng từ năm 1949 để yêu sách chủ quyền đối với hầu như toàn bộ biển Đông.
Chính quyền Đài Loan chưa bày tỏ thái độ, nhưng nhiều học giả Đài Loan cho rằng, không thể đáp ứng yêu cầu của Mỹ do lo ngại việc làm rõ ý nghĩa của đường lưỡi bò sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng chính trị nguy hiểm. Từ khi công bố đường lưỡi bò tới nay, Đài Loan và Trung Quốc chưa bao giờ nói rõ ý nghĩa của ranh giới đó là gì, cũng không thể đưa ra cơ sở của yêu sách đó. Không chỉ các quốc gia có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc trên biển Đông phản bác đường 9 đoạn, mà Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới đều không ngừng yêu cầu Trung Quốc làm rõ cơ sở và ý nghĩa của đường lưỡi bò mà chính các chuyên gia Trung Quốc và Đài Loan cũng không thống nhất ý kiến với nhau.
Báo Mỹ Wall Street Journal vừa đăng bài phân tích của chuyên gia Michael Auslin thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ cảnh báo, cuộc đối đầu sôi sục sau khi Trung Quốc hạ đặt bất hợp pháp giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là một chiến thuật mới trong sự hung hăng của Bắc Kinh ở Tây Thái Bình Dương. Trung Quốc không chỉ nhắm đến việc kiểm soát các vùng biển tranh chấp, mà còn tìm cách khẳng định yêu sách lãnh thổ và quyền xác định biên giới. Nó giúp Bắc Kinh đạt được mục tiêu chiến lược thông qua những hành động phi quân sự. Nếu Bắc Kinh bắt nạt được Việt Nam, nó sẽ trở thành khuôn mẫu cho sự xâm lược các vùng biển tranh chấp trong tương lai.
Theo Wall Street Journal, phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại WEF vừa qua cho thấy, Việt Nam sẵn sàng sát cánh cùng Philippines đối phó sự hung hăng của Trung Quốc.
Hãng tin Mỹ AP ngày 23/5 dẫn lời Tư lệnh quân đội Mỹ khu vực Thái Bình Dương Samuel Locklear cảnh báo nguy cơ tính toán sai lầm trong sự kiện Trung Quốc kéo giàn khoan xuống biển Đông có thể dẫn đến xung đột diện rộng và yêu cầu các bên kiềm chế.
