Trao đổi với đài phát thanh Sputnik hôm 23/9, hai chuyên gia John Mueller và Ross Harrison cho rằng sở dĩ lực lượng phiến quân ôn hòa ở Syria do Mỹ đào tạo và huấn luyện để chống lại phiến quân IS có kết quả thảm hại như vậy là do sự mất lòng tin đối với giáo viên hướng dẫn, thiếu ý chí chiến đấu và thiếu chỉ đạo trên chiến trường.

Hôm 22/9, truyền thông quốc tế đưa tin rằng, lực lượng chiến binh Syria ôn hòa thuộc Sư đoàn 30 (đã tốt nghiệp chương trình đào tạo và huấn luyện của Mỹ) đã chạy sang hàng ngũ Mặt trận al-Nusra (nhóm được xem là chi nhánh của al-Qaeda).

Thông tin này xuất hiện khi các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận, hiện chỉ còn 4 hoặc 5 phiến quân "ôn hòa" do Mỹ đào tạo đang chiến đấu chống lại phiến quân IS.

Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, Bộ chỉ huy trung tâm (CENTCOM) Mỹ bác bỏ thông tin chiến binh Syria "ôn hòa" đã đào tẩu sang phía Mặt trận al-Nusra và khẳng định rằng họ vẫn kiểm soát vũ khí và trang thiết bị quân sự được liên minh quốc tế chống IS cung cấp.

Ông John Mueller làm việc ở Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Mershon cho Sputnik biết, việc phiến quân ôn hòa đào thoát “cho thấy những khó khăn lớn của chương trình đào tạo trên”.

Giáo sư tại Đại học Georgetown Ross Harrison cũng lưu ý, nếu thông tin phiến quân ôn hòa đầu hàng là thật, nó sẽ là “một bước lùi đối với chiến lược đào tạo lực lượng chống IS của Mỹ”.

Năm 2014, Quốc hội Mỹ phê chuẩn ngân sách 500 triệu USD để đào tạo và trang bị vũ khí cho khoảng 4.500 chiến binh ôn hòa để đánh IS cho tới cuối 2015. Tuy nhiên, các quan chức quân sự nước này gần đây tiết lộ, Lầu Năm Góc chỉ mới đào tạo được 60 chiến binh.

Ông Harrison nói thêm rằng: “Điều chúng ta biết đó chính là môi trường tàn bạo và hỗn loạn mà các phiến quân này sẽ phải đối mặt ở Syria. Việc họ đào tẩu là một kết quả của sự sợ hãi trước thực tế chiến trường mà họ phải đối mặt”.

Trong khi đó, Giáo sư Mueller nhấn mạnh tới việc vấn đề “mất lòng tin với người huấn luyện” và thiếu tinh thần chiến đấu.

“Mỹ đã đào tạo 300.000 binh sĩ ở Iraq. Rất ít trong số họ sẵn sàng chiến đấu”, ông Mueller nói.

Sau cùng, người phụ trách nghiên cứu an ninh quốc gia thuộc Viện nghiên cứu quốc tế Mershon kết luận toàn bộ chương trình đào tạo lính bản địa của Mỹ “cho tới nay xem ra đã thất bại”.

Khác với ông Mueller, Giáo sư Harrison lại cho rằng, vấn đề cốt lõi (khiến chương trình đào tạo của Mỹ thất bại) nằm ở việc “đào tạo nhưng sau đó mất kiểm soát những phiến quân ôn hòa này khi họ vào Syria”.