MiG-23, chiến đấu cơ “thất bại” nhất lịch sử của Nga

MiG-23, chiến đấu cơ “thất bại” nhất lịch sử của Nga

Trong bức tranh đầy màu sắc và thăng trầm của ngành hàng không quân sự Liên Xô, MiG-23 nổi lên như một biểu tượng gây nhiều tranh cãi, vừa là niềm hy vọng, vừa là nỗi thất vọng lớn nhất của thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Ra đời vào cuối thập niên 1960 nhằm đối đầu với những chiến đấu cơ nổi tiếng của Mỹ như F-4 Phantom II và F-105 Thunderchief, MiG-23 (tiếng Nga: Микоян и Гуревич - МиГ-23; tên ký hiệu của NATO: "Flogger") được kỳ vọng sẽ kế thừa thành công của MiG-21 - dòng máy bay tiêm kích huyền thoại trước đó. Tuy nhiên, thực tế cho thấy MiG-23 lại trở thành một trong những chiến đấu cơ gây thất vọng nhất.
Ra đời vào cuối thập niên 1960 nhằm đối đầu với những chiến đấu cơ nổi tiếng của Mỹ như F-4 Phantom II và F-105 Thunderchief, MiG-23 (tiếng Nga: Микоян и Гуревич - МиГ-23; tên ký hiệu của NATO: "Flogger") được kỳ vọng sẽ kế thừa thành công của MiG-21 - dòng máy bay tiêm kích huyền thoại trước đó. Tuy nhiên, thực tế cho thấy MiG-23 lại trở thành một trong những chiến đấu cơ gây thất vọng nhất.
MiG-23 được thiết kế với nhiều cải tiến vượt trội so với MiG-21. Nó mang khả năng tải trọng lớn hơn, tầm bay xa hơn và có thể tấn công mục tiêu ngoài tầm nhìn nhờ hệ thống radar tiên tiến. Đặc biệt, thiết kế cánh cụp cánh xòe - công nghệ tối tân lúc bấy giờ - giúp MiG-23 linh hoạt hơn trong các nhiệm vụ chiến đấu.
MiG-23 được thiết kế với nhiều cải tiến vượt trội so với MiG-21. Nó mang khả năng tải trọng lớn hơn, tầm bay xa hơn và có thể tấn công mục tiêu ngoài tầm nhìn nhờ hệ thống radar tiên tiến. Đặc biệt, thiết kế cánh cụp cánh xòe - công nghệ tối tân lúc bấy giờ - giúp MiG-23 linh hoạt hơn trong các nhiệm vụ chiến đấu.
Máy bay đầu tiên cất cánh năm 1967, và chỉ hai năm sau, Liên Xô bắt đầu sản xuất hàng loạt dòng chiến đấu cơ này. Việc ứng dụng thiết kế cánh cụp cánh xòe từng được kỳ vọng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành hàng không quân sự Liên Xô, đặt MiG-23 vào vị trí ngang hàng với các đối thủ phương Tây.
Máy bay đầu tiên cất cánh năm 1967, và chỉ hai năm sau, Liên Xô bắt đầu sản xuất hàng loạt dòng chiến đấu cơ này. Việc ứng dụng thiết kế cánh cụp cánh xòe từng được kỳ vọng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành hàng không quân sự Liên Xô, đặt MiG-23 vào vị trí ngang hàng với các đối thủ phương Tây.
Dù sở hữu thiết kế hiện đại vào thời điểm ra mắt, MiG-23 nhanh chóng bị đánh giá là khó điều khiển, đòi hỏi chi phí bảo dưỡng cao và động cơ có tuổi thọ ngắn. Những vấn đề này khiến nhiều nước thuộc khối Hiệp ước Warsaw (Warsaw Pact) tiếp tục sử dụng MiG-21 thay vì chuyển sang MiG-23.
Dù sở hữu thiết kế hiện đại vào thời điểm ra mắt, MiG-23 nhanh chóng bị đánh giá là khó điều khiển, đòi hỏi chi phí bảo dưỡng cao và động cơ có tuổi thọ ngắn. Những vấn đề này khiến nhiều nước thuộc khối Hiệp ước Warsaw (Warsaw Pact) tiếp tục sử dụng MiG-21 thay vì chuyển sang MiG-23.
Thực tế chiến trường càng làm xấu đi danh tiếng của MiG-23. Trong các cuộc chiến như xung đột Arab-Israel, chiến tranh Iran-Iraq, và đối đầu Libya-Ai Cập, MiG-23 liên tục bị các máy bay phương Tây vượt mặt. Điển hình, trong cuộc chiến Arab-Israel, hơn chục chiếc MiG-23 của Syria bị tiêu diệt bởi F-15 và F-16 của Israel.
Thực tế chiến trường càng làm xấu đi danh tiếng của MiG-23. Trong các cuộc chiến như xung đột Arab-Israel, chiến tranh Iran-Iraq, và đối đầu Libya-Ai Cập, MiG-23 liên tục bị các máy bay phương Tây vượt mặt. Điển hình, trong cuộc chiến Arab-Israel, hơn chục chiếc MiG-23 của Syria bị tiêu diệt bởi F-15 và F-16 của Israel.
Tại Iran-Iraq, MiG-23 của Iraq chịu tổn thất nặng nề trước các tiêm kích F-14, F-5 và F-4 của Iran. Ngay cả trong những cuộc đối đầu nhỏ lẻ hơn, MiG-23 vẫn không thể hiện được sự ưu việt, càng củng cố thêm đánh giá tiêu cực về dòng máy bay này.
Tại Iran-Iraq, MiG-23 của Iraq chịu tổn thất nặng nề trước các tiêm kích F-14, F-5 và F-4 của Iran. Ngay cả trong những cuộc đối đầu nhỏ lẻ hơn, MiG-23 vẫn không thể hiện được sự ưu việt, càng củng cố thêm đánh giá tiêu cực về dòng máy bay này.
Dù có hồ sơ chiến đấu "đáng quên", MiG-23 vẫn để lại một số dấu ấn. Hệ thống bánh đáp chắc chắn giúp nó cất và hạ cánh trên các đường băng ngắn, thô sơ – điều mà nhiều máy bay phương Tây không thể làm được. Hơn nữa, thiết kế cánh cụp cánh xòe giúp nó đạt tốc độ siêu âm và bay ổn định trong nhiều điều kiện.
Dù có hồ sơ chiến đấu "đáng quên", MiG-23 vẫn để lại một số dấu ấn. Hệ thống bánh đáp chắc chắn giúp nó cất và hạ cánh trên các đường băng ngắn, thô sơ – điều mà nhiều máy bay phương Tây không thể làm được. Hơn nữa, thiết kế cánh cụp cánh xòe giúp nó đạt tốc độ siêu âm và bay ổn định trong nhiều điều kiện.
Đặc biệt, MiG-23 được sản xuất với chi phí tương đối thấp, biến nó trở thành một lựa chọn "kinh tế" cho nhiều quốc gia đồng minh của Liên Xô. Đến cuối Chiến tranh Lạnh, hơn 5.000 chiếc MiG-23 đã được chế tạo, bao gồm cả phiên bản xuất khẩu với tính năng giảm bớt để tránh bị sao chép công nghệ. Những biến thể này chủ yếu được cung cấp cho các nước đồng minh nhỏ, nhằm tăng cường mối quan hệ chiến lược của Liên Xô trong khu vực.
Đặc biệt, MiG-23 được sản xuất với chi phí tương đối thấp, biến nó trở thành một lựa chọn "kinh tế" cho nhiều quốc gia đồng minh của Liên Xô. Đến cuối Chiến tranh Lạnh, hơn 5.000 chiếc MiG-23 đã được chế tạo, bao gồm cả phiên bản xuất khẩu với tính năng giảm bớt để tránh bị sao chép công nghệ. Những biến thể này chủ yếu được cung cấp cho các nước đồng minh nhỏ, nhằm tăng cường mối quan hệ chiến lược của Liên Xô trong khu vực.
MiG-23 chính thức rời khỏi lực lượng không quân Nga vào năm 1999, nhưng đến nay, dòng máy bay này vẫn còn phục vụ tại một số quốc gia như Angola, Ethiopia, Triều Tiên và Syria. Mặc dù không thể sánh ngang với các chiến đấu cơ phương Tây cùng thời, MiG-23 vẫn được coi là một "dấu ấn thất bại" đầy thú vị trong lịch sử phát triển ngành hàng không quân sự của Nga.
MiG-23 chính thức rời khỏi lực lượng không quân Nga vào năm 1999, nhưng đến nay, dòng máy bay này vẫn còn phục vụ tại một số quốc gia như Angola, Ethiopia, Triều Tiên và Syria. Mặc dù không thể sánh ngang với các chiến đấu cơ phương Tây cùng thời, MiG-23 vẫn được coi là một "dấu ấn thất bại" đầy thú vị trong lịch sử phát triển ngành hàng không quân sự của Nga.
Bài học từ MiG-23 không chỉ nằm ở công nghệ, mà còn ở cách Liên Xô đối mặt với áp lực cạnh tranh từ phương Tây trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Một thất bại, nhưng cũng là một câu chuyện đáng để suy ngẫm.
Bài học từ MiG-23 không chỉ nằm ở công nghệ, mà còn ở cách Liên Xô đối mặt với áp lực cạnh tranh từ phương Tây trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Một thất bại, nhưng cũng là một câu chuyện đáng để suy ngẫm.
Điều này nhấn mạnh rằng, không phải mọi bước đột phá công nghệ đều dẫn đến thành công, và sự phù hợp với chiến lược tổng thể luôn là yếu tố quyết định. Hơn nữa, MiG-23 cũng nhắc nhở chúng ta rằng, mỗi thất bại đều mang theo những bài học quý giá, không chỉ cho Liên Xô khi đó, mà còn cho cả ngành hàng không quân sự thế giới. (Nguồn ảnh: Wikipedia, Bộ Quốc phòng Nga, dodmedia.osd.mil).
Điều này nhấn mạnh rằng, không phải mọi bước đột phá công nghệ đều dẫn đến thành công, và sự phù hợp với chiến lược tổng thể luôn là yếu tố quyết định. Hơn nữa, MiG-23 cũng nhắc nhở chúng ta rằng, mỗi thất bại đều mang theo những bài học quý giá, không chỉ cho Liên Xô khi đó, mà còn cho cả ngành hàng không quân sự thế giới. (Nguồn ảnh: Wikipedia, Bộ Quốc phòng Nga, dodmedia.osd.mil).
The National Interest

GALLERY MỚI NHẤT