Các nhà nghiên cứu từ Microsoft và Đại học Carnegie Mellon vừa công bố một nghiên cứu quan trọng về tác động của AI tạo sinh trong công việc đối với kỹ năng tư duy phản biện. Bài báo chỉ ra rằng, nếu không được sử dụng đúng cách, công nghệ này có thể dẫn đến suy giảm khả năng nhận thức, điều mà con người cần duy trì.

Khả năng tư duy của con người kém đi nếu quá phụ thuộc vào AI.

Khi người lao động phụ thuộc vào AI để thực hiện các nhiệm vụ, họ có xu hướng chuyển sự chú ý từ việc phát triển kỹ năng tư duy phản biện sang việc xác minh độ chính xác của phản hồi từ AI. Điều này có thể khiến họ mất đi cơ hội thực hành phán đoán và phát triển khả năng nhận thức, dẫn đến việc không chuẩn bị cho những tình huống bất ngờ.

Nghiên cứu đã khảo sát 319 người sử dụng AI tạo sinh ít nhất một lần mỗi tuần tại nơi làm việc. Những người tham gia được yêu cầu chia sẻ 3 ví dụ về cách họ sử dụng AI, bao gồm các lĩnh vực sáng tạo (như viết email), thông tin (nghiên cứu hoặc tóm tắt) và lời khuyên (hướng dẫn hoặc tạo biểu đồ). Họ cũng được hỏi về việc thực hành kỹ năng tư duy phản biện và mức độ nỗ lực khi sử dụng AI.

Điều này ảnh hưởng đến kỹ năng làm việc của mọi người.

Khoảng 36% người tham gia cho biết họ đã áp dụng kỹ năng tư duy phản biện để giảm thiểu rủi ro từ việc sử dụng AI. Một người cho biết đã sử dụng ChatGPT để viết đánh giá hiệu suất nhưng đã kiểm tra lại đầu ra để tránh gửi thông tin sai lệch. Một người khác đã phải chỉnh sửa email do AI tạo ra để phù hợp với văn hóa công ty của mình.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng không phải tất cả người tham gia đều nhận thức được những hạn chế của AI. Bài báo nhấn mạnh: “Những tác hại tiềm ẩn của phản hồi từ AI có thể thúc đẩy tư duy phản biện, nhưng chỉ khi người dùng nhận thức rõ về những rủi ro đó”. Thực tế cho thấy, những người tham gia tin tưởng vào AI ít có xu hướng nỗ lực tư duy phản biện hơn so với những người tin vào khả năng của chính mình.

Mọi thứ làm suy yếu khả năng giải quyết các vấn đề độc lập.

Mặc dù các nhà nghiên cứu không cho rằng AI tạo sinh khiến con người trở nên kém thông minh, tuy nhiên nghiên cứu cho thấy việc quá phụ thuộc vào công nghệ này có thể làm suy yếu khả năng giải quyết vấn đề độc lập của chúng ta.