Nếu hẹn luật sư Trần Thị Ngọc Nữ (Chi hội trưởng Chi hội Luật sư - Hội Bảo vệ quyền trẻ em TP.HCM) vào một ngày khác, có lẽ sẽ không phải chờ đợi lâu như thế này để được trò chuyện với cô. 1 tuần đầy căng thẳng trôi qua, dư luận cả nước ngóng trông từng diễn biến nhỏ của vụ bé V.A 8 tuổi qua đời vì bị mẹ kế bạo hành, người thân còn lại của bé gửi gắm hết niềm tin hi vọng ở vị nữ luật sư 65 tuổi. Thế nên cô Nữ bận rộn vô cùng, 5h sáng vẫn chưa ngủ, 8h sáng đã làm việc ở đồn công an, gọi cho cô lúc nào máy cũng trong tình trạng bận.

Người ta đặt cho cô Ngọc Nữ rất nhiều biệt danh ấn tượng: "lá chắn thép" bảo vệ trẻ em, cứu tinh của những người kém may mắn, nữ luật sư bảo vệ trẻ em bằng cả trái tim hay "người mẹ" của những đứa trẻ bị xâm hại... nhưng ngoài đời thực thì cô luôn gần gũi như mẹ hiền.

Không ít người mong cô luật sư đáng kính "được" thất nghiệp, bởi điều đó có nghĩa là không còn trẻ bị bạo hành hay lạm dụng, không còn câu chuyện đau lòng nào xảy ra, và cũng không có phiên tòa nào để cô phải đấu tranh giành lại công lý nữa. Nhưng điều ấy quả thực khó hơn nằm mơ...

Ở cái tuổi lẽ ra được nghỉ ngơi vui vầy bên con cháu, cô Nữ vẫn miệt mài đi khắp nơi giúp mẹ bé V.A đòi lại công lý sau cái chết đau thương của con gái chị. Suốt mấy ngày nay cô chẳng ăn bữa cơm nào tử tế, mọi giấy tờ tài liệu trên bàn làm việc đều liên quan đến bé V.A.

31/12, ngày cuối cùng của năm 2021, Nguyễn Kim Trung Thái bị bắt khẩn cấp để điều tra hành vi liên quan tới cái chết của con gái là minh chứng rõ nét cho nỗ lực đấu tranh không biết mệt mỏi của nữ luật sư.

Ngày đầu năm mới, khi nhiều người đang tận hưởng kỳ nghỉ bên gia đình, Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ vẫn đang miệt mài lật giở từng trang tài liệu, tra soát từng tình tiết dù là nhỏ nhất của vụ án để làm những gì tốt nhất có thể cho bé V.A và gia đình.

Lúc bố mẹ ly hôn con còn nguyên vẹn, ngày mẹ gặp lại thân con lạnh lẽo chằng chịt vết thương

Giây phút biết tin về vụ việc của bé V.A cảm xúc của cô như thế nào thưa luật sư?

Thực sự rất đau lòng, tôi nhận được thông tin khi sự việc đã quá muộn. Đúng thời điểm cách đây 1 tuần khi tôi đang ở Hà Nội dự Đại hội Liên đoàn Luật sư toàn quốc thì bé V.A mất. Gia đình của bé V.A có người biết tôi chuyên phụ trách những vụ bạo hành lạm dụng trẻ em nên đã tìm mọi cách để liên lạc với tôi, nhưng mãi đến thứ 2 ngày 27/12 tôi mới có mặt ở TP.HCM. Ngay lập tức tôi đã làm thủ tục gửi cho cơ quan chức năng và được cấp giấy bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bé V.A.

Sau khi tiếp nhận vụ án và tìm hiểu đầy đủ thông tin qua báo chí, lời khai người nhà và phía cơ quan công an, tôi nhận định người bố cũng có dấu hiệu phạm tội không thể để lọt được, dứt khoát phải đề nghị bắt và khởi tố anh ta. Tôi cũng nói mẹ ruột bé nhiều lắm, nhưng không thể nặng lời được vì cô ấy đã mất mát quá nặng nề. Bây giờ tôi chỉ biết phân tích cho cô ấy hiểu rằng khi bị bố bé ngăn cản không cho gặp con thì phải tìm sự giúp đỡ ngay, nếu cố gắng gặp con bằng được thì bé đã không phải chết.

Vì không kiên quyết tìm con nên không phát hiện ra việc bé bị hành hung, chỉ cần phát hiện vết bầm tím trên người bé thôi là cô ấy có thể làm đơn đòi lại quyền nuôi dưỡng rồi. 1-2 tháng không gặp được, tìm đủ cách không được thì phải nhờ luật pháp chứ, có công an, có Hội Phụ nữ và Hội bảo vệ quyền trẻ em (BVQTE) đây mà, tại sao không nghĩ ra mà cứ mặc kệ rồi giờ hối hận cũng quá muộn màng.

Về phần trách nhiệm của mẹ ruột thì bây giờ cần chờ trích xuất camera tại khu chung cư nơi bé V.A ở với bố và dì, lời khai của hàng xóm, mọi người xung quanh xem cô ấy có nỗ lực tìm cách gặp con không, có đến tận nơi thăm con hay không. Cái sai lớn nhất của mẹ bé là không biết giành lại quyền nuôi con, chị cứ nghĩ ly hôn xong tòa chia 2 đứa con cho 2 người nuôi thì nghe theo thôi chứ không biết là nếu bố bé nuôi không tốt thì có thể kiện để đòi lại quyền nuôi dưỡng.

Chính vì muốn tránh khỏi trường hợp các bà mẹ thiếu hiểu biết như vậy nên tôi và Hội BVQTE đã tổ chức rất nhiều buổi tuyên truyền miễn phí, tư vấn luật pháp cho chị em, nhưng tôi rất buồn vì mọi người vẫn thờ ơ lắm, còn đưa con đi chơi, thà ngồi nhà ăn cơm còn hơn đi nghe luật sư nói. Vậy thì làm sao ngăn chặn được triệt để chuyện trẻ em bị bạo hành ngược đãi bởi chính người thân gia đình đây?

Sang 2022, tôi sẽ cùng các đồng nghiệp đi khắp các chung cư để tuyên truyền bằng được cho họ hiểu biết về luật pháp liên quan đến gia đình. Chị em muốn gì thì đường dây nóng 111 và văn phòng thường trực của Hội BVQTE đều có hết. Muốn ly hôn, có ở đây. Tranh chấp quyền nuôi con, có ở đây. Bị bạo hành cần giúp đỡ, cũng có đây luôn. Tôi sẽ dán tờ rơi số điện thoại trợ giúp ở khắp nơi, đi đâu cũng thấy số để người dân nhìn thấy xem đố ai dám bạo hành nữa, không để xảy ra chuyện tương tự như vụ bé V.A nữa.

Người bố dối trá đủ đường, cố xóa dấu vết bạo hành con gái

Đến hiện tại thì vụ bạo hành đã có thêm nhiều tình tiết mới, bố bé cũng đã bị bắt. Liệu có bản án tăng nặng nào dành cho người bố này không thưa luật sư?

Trước mắt bố của bé V.A có thể vướng rất nhiều tội, trong đó có việc cản trở quyền thăm nuôi, nhưng hiện chưa có quy định rõ ràng để xử phạt hành vi này, cùng lắm là phạt hành chính thôi, đứng trên góc độ luật pháp thì như thế quá đau lòng.

"Dì ghẻ" của bé có tội, nhưng ông bố cũng gây tội không kém, tôi sẽ kiến nghị hình phạt tăng nặng cho người này. Nhiều người lên Facebook nhắn cho tôi bức xúc hỏi tại sao bố bé vẫn chưa bị bắt, tại sao vẫn để nhởn nhơ như thế… nhưng tôi cũng phải làm việc theo quy định, đến 3h sáng ngày 31/12 nghe tin anh ta bị bắt rồi thì tôi mới thở phào một chút.

Mẹ bé V.A và gia đình cũng rất mừng, họ cảm ơn, tin tưởng tôi và mong luật pháp trừng trị nghiêm minh đúng người đúng tội. Trong giai đoạn điều tra có nhiều thông tin không được công bố, nhưng tôi sẽ cố gắng hết sức để tìm chứng cứ làm sáng tỏ cái chết của bé V.A.

Cả mẹ bé V.A và đông đảo dư luận lúc này đều đặt trọn lòng tin ở cô, đến lúc này cô đã chuẩn bị những gì để giành lại công bằng cho bé?

Tôi rất đau xót khi nghe kết quả khám nghiệm pháp y thi thể bé V.A. Bác sĩ nói với tôi trời ơi da bé mưng mủ nhiều lắm, mà để tới mức như vậy là bé bị hành hạ từ lâu rồi mà không được chữa trị. Để vết thương lâu như thế người bố chắc chắn phải biết, nhưng anh ta cố tình che giấu là có tội rồi.

Anh ta còn nói dối ngoạn mục rằng con gái ngã cầu thang, nhưng tôi đã qua chung cư đó xem và làm gì có cái cầu thang nào ở gần mà bé té ngã được! Ngày thường bé cũng đâu có việc gì cần mà phải chạy ra thang thoát hiểm? Mấy chục tầng lầu cũng chẳng ai rảnh mà đi bộ. Tôi quá tức giận vì ông bố dối trá đủ đường, cố xóa dấu vết bạo hành bé nhỏ, bởi thế nên tôi sẽ thu thập đủ bằng chứng để khởi tố anh ta.

Cũng có con gái và cháu gái, đứng ở vị trí một người mẹ người bà thì cô nghĩ hình phạt nào là thích đáng với những kẻ bạo hành bé V.A?

Suốt 1 tuần theo đuổi vụ việc, tôi không dám ăn uống vì quá ám ảnh những vết thương trên cơ thể bé V.A. Tôi đã gặp rất nhiều vụ trẻ bị ngược đãi, nhưng nghĩ đến cảnh bé gái 8 tuổi chết trong đau đớn nát thịt da và tổn thương suốt thời gian dài tôi vẫn không khỏi bàng hoàng. Tôi có thêm động lực để quyết đòi lại công lý cho bé.

Ai cũng nói V.A rất ngoan lành lễ phép. Tôi có gặp một chị làm ở Hội Phụ nữ phường, chị kể con chị học cùng lớp với bé V.A.

Ngày cuối cùng của bé là 22/12, ngày 21 bé vẫn học lớp Anh Văn online, bạn bè của bé đều nghe tiếng một người phụ nữ la um sùm trong camera, còn đập đồ nữa. Phải chăng lúc đó mình phát hiện ra, các phụ huynh khác phát hiện ra thì có khi đã giải cứu kịp thời khiến V.A không phải chết oan uổng. Các bé khác nghĩ là bạn bị bố mẹ la mắng bình thường thôi nên không chú ý, đến ngày 23 không thấy bé học nữa cô giáo mới tới nhà thì bố và dì ghẻ kêu V.A ở chỗ khác, qua nhà ông nội bên Đa Kao hỏi tiếp thì mới biết bé mất rồi. Sau đó thông tin mới rùm beng lên.

Dư luận bức xúc với thông tin thủ phạm gây ra cái chết của bé V.A có thể chỉ nhận án tù 3 năm, cái đó không chính xác. Phải điều chỉnh lại tội danh của dì ghẻ vì cô ta đánh bé rất tàn ác, toàn đánh vào chỗ hiểm trên cơ thể, lại còn đánh liên tục dã man nhiều tháng nhiều ngày, gãy roi mây thì chuyển qua gậy gỗ, nó không thể là tội hành hạ người khác được, mà là cố ý gây thương tích dẫn đến chết người. Tôi không đồng ý với tội hành hạ, bé đã chết rất đau đớn, hậu quả nghiêm trọng như thế ai mà không thấy? Phải trừng trị đúng tội đúng người!