Cây cổ thụ 1000 năm tuổi được công nhận là Cây di sản đầu tiên của Đà Nẵng đã góp phần nâng cao giá trị của khu rừng tự nhiên bán đảo Sơn Trà. Cây cổ thụ được phát hiện vào năm 1771 và thông qua nghiên cứu, đánh giá của giới chuyên môn, các nhà khoa học khẳng định đây là một trong những cây đa có hình dáng hùng vĩ nhất Việt Nam.

Kích thước của cây với chu vi thân 10m, 26 rễ phụ và mỗi rễ cao khoảng 25m, để có thể ôm trọn phần rễ cần rất nhiều người kết nối tay nhau. Nằm ở độ cao 700m so với mực nước biển, xung quanh cây cổ thụ luôn xanh mát và tươi tốt. Vào năm 2014, các nhà khoa học đã xác định được độ tuổi của cây đa rơi vào khoảng 800 năm. Cho đến tháng 6/2014 cây đa đã chính thức được đưa vào hệ thống Cây di sản của Việt Nam và là cây cổ thụ di sản đầu tiên của Đà Nẵng.

Cây đa di sản Sơn Trà được đánh giá là thực thể sống động, độc nhất mà thiên nhiên đã ban tặng cho con người và thành phố Đà Nẵng. Du khách khi đến tham quan sẽ được chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp hùng vĩ cũng như quang cảnh thiên nhiên trong xanh xung quanh cây đa 1000 năm tuổi.

Ngoài những giá trị về mặt văn hóa, tuổi thọ và hình dáng hùng vĩ, cây đa di sản Sơn Trà còn có vị trí chiến lược hết sức quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng và xây dựng quê hương của những người dân Quảng Nam - Đà Nẵng từ xưa đến nay.

Ngay sau khi được đưa vào danh sách Cây di sản của Việt Nam và là cây cổ thụ di sản đầu tiên của thành phố Đà Nẵng, chính quyền ngay lập tức giao có các ngành chức năng căn cứ theo kế hoạch, nhiệm vụ tổ chức xây dựng bảo vệ cây cổ thụ.

Mỗi du khách mỗi khi ghé qua Đà Nẵng có thể để tham quan, ngồi dưới tán cây với ánh nắng mặt trời chiếu qua từng kẽ lá. Với tuổi đời 1000 năm, du khách sẽ cảm nhận được sự hùng vĩ mà cây đa cổ thụ mang lại cùng những nguồn năng lượng tích cực, trong xanh của thiên nhiên.

 Trước cổng làng Lihe, huyện Feng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, một cây liễu đơn sơ đã tồn tại hàng trăm năm, chứng kiến những thăng trầm của lịch sử và cuộc đời của ông Lý Tiểu Bình qua 5 thế hệ. Nó đã được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác được người dân qua 5 thế hệ bảo vệ cẩn thận, thể hiện mối quan hệ giữa con người và cây cối đã kéo dài hàng trăm năm.

“Cây liễu này là do cha tôi trồng và có lịch sử hàng trăm năm.” Li Xiaopin nói với các phóng viên rằng theo những gì ông có thể nhớ được thì cây liễu này đã mọc trên sườn núi cạnh đất nông nghiệp của ông. Năm tháng trôi qua, ông từ một đứa trẻ đã lớn lên thành một ông già tóc bạc, cây liễu từ một cây nhỏ đã lớn lên thành cây cao chót vót như bây giờ. “Gia đình chúng tôi năm thế hệ đều có tình cảm sâu sắc với cây liễu trăm tuổi này và chúng tôi luôn nỗ lực hết mình để bảo vệ nó”, Li Xiaopin nói.

Nói về cây cổ thụ, ông lão Li Xiaopin kể câu chuyện: "Năm 1999, một thương nhân mua cây đã đến đây mua cây liễu với giá khoảng 5.000 nhân dân tệ (khoảng gần 17 triệu đồng). Dù thời điểm đó đây là số tiền lớn, cuộc sống gia đình cũng không khá giả nhưng cả nhà đều thống nhất không bán được cây".

Vì danh tiếng vang xa nên cây cổ thụ này từ lâu đã trở thành chỗ dựa tinh thần của dân làng xung quanh, ngày thường không ai phá hoại cây liễu này, ngay cả trong dịp Tết Thanh Minh cũng không ai bẻ cành liễu mang về nhà (tục lệ của 1 số vùng của Trung Quốc trong ngày Tết Thanh Minh là phải bẻ cành liễu cắm trên cửa chính và cổng nhà với niềm tin sẽ xua đuổi ma quỷ lang thang, trấn áp tà khí).

Ngày nay, tán cây cổ thụ giống như một chiếc ô che, cây duyên dáng, khi màn đêm buông xuống, nó trở thành nơi thích hợp để dân làng đi dạo, thư giãn và cũng trở thành nơi chụp ảnh cho những người nổi tiếng trên Internet ở địa phương. ở huyện Phùng. “Hàng năm, có rất nhiều người đến đây tham quan cây này, chụp ảnh, ngắm cây và trân trọng khung cảnh đồng quê của làng chúng tôi. Là tài nguyên sinh thái, cây liễu trăm tuổi đã trở thành ký ức quê hương đối với du khách hải ngoại, và đó cũng là một bức tranh sinh thái sống động về danh thiếp”. Li Chaoqiang, bí thư chi bộ làng, cho biết.

Đường kính cây xà cừ lớn nhất đo ở phần gốc khoảng 2 m, phải 3- 4 người ôm mới xuể. Hầu hết xà cừ mọc một thân, một số ít cây chia thành hai, ba nhánh và vươn lên trời thẳng tắp. Cây cao nhất khoảng 40 m, bằng tòa nhà 8-10 tầng. Do có tuổi đời cả trăm năm nên thân xà cừ sần sùi, lộ ra những chiếc u rất lớn phần gốc, to như những chiếc thúng úp.

Cuối năm 2022, hàng cây được công nhận cây di sản Việt Nam. Ngay sau đó, chính quyền địa phương cho đánh số treo trên mỗi cây xà cừ để định vị và nhận diện.

Suốt thời gian qua, có hàng chục nghìn du khách đổ về khu di tích đền Nưa - Am Tiên đi lễ cầu an và thường dừng lại ngắm hàng cây xà cừ cổ. Ban quản lý di tích cho cắm cờ trên các thân cây tạo nên khung cảnh bắt mắt.

Chị Khánh An - du khách từ TP Thanh Hóa nhận xét về hàng cây xà cừ rằng: “Tôi đã đến nhiều nơi, thấy nhiều cây xà cừ lớn nhưng chưa ở đâu có nhiều xà cừ cổ thụ và đẹp mắt như ở đây”.

Theo chia sẻ của ông Lê Văn Sơn, cán bộ văn hóa thị trấn Nưa, quần thể cây xà cừ gắn với cuộc khởi nghĩa Bà Triệu được công nhận là cây di sản Việt Nam đã góp phần quảng bá sự phong phú và đa dạng của hệ thực vật nơi đây. Từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đồng thời giữ gìn và phát huy các giá trị lịch sử văn hóa, phát triển du lịch địa phương.

Mặc dù hàng xà cừ nhiều lần bị dọa chặt để mở đường cho doanh nghiệp khai thác mỏ hay phục vụ các dự án khác nhưng người dân và chính quyền vẫn một mực không đồng tình.