Đó là ngôi đình mới được công nhận là Di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh, tọa lạc tại thôn Phước Thạnh, xã Diên Toàn, huyện Diên Khánh (tỉnh Khánh Hòa). Gặp người dân nơi đây, ai cũng thấy tự hào về truyền thống lịch sử văn hóa của quê hương nói chung, trong đó ngôi đình là một minh chứng sống động.

Khuôn viên đình.

Theo ông Huỳnh Thanh, người được nhân dân trong xã giao trọng trách ngày đêm trông coi, gìn giữ, bảo quản các di sản của đình cho biết: “Theo các văn tự ghi chép lại từ xưa đến nay cho thấy, ngôi đình của xã chúng tôi được khởi dựng từ năm 1790 với tâm nguyện để thờ Thành Hoàng làng, phối thờ Thiên Y An Na, Tiền hiền, Hậu hiền và các anh linh liệt sĩ... Đình lưu giữ 8 đạo sắc phong do các vua triều Nguyễn ban tặng. Trải qua trên 2 trăm năm, với bao thăng trầm của lịch sử, do chiến tranh, thiên tai tàn phá… có lúc đình gần như bị hoang phế. Tuy nhiên với bề dày lịch sử, nhất là tấm lòng trân trọng bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, chính quyền và người dân xã Diên Toàn đã đồng lòng khôi phục lại, chúng tôi rất vui và tự hào về những giá trị lịch sử, văn hóa của ngôi đình này”.

Bia đình Diên Toàn.

Đại tá Vũ Đình Nã, nguyên Sư đoàn trưởng sư 2 (quân Khu 5), hiện sinh sống tại địa phương, một trong số những người tích cực vận động và góp công sức vào việc trùng tu lại ngôi đình cho biết: “Trước kia trong đình có rất nhiều hiện vật quý như các sắc phong của vua (triều Nguyễn), trống, mõ, hoành phi câu đối, các loại bàn ghế cổ… nhưng do lũ lụt bị trôi dạt đi nhiều nơi và vào nhà dân, khi xã thực hiện kế hoạch trùng tu lại, nhiều gia đình đã tự nguyện mang ra trả lại cho đình. Đặc biệt trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, đình từng là nơi hội họp của nhiều thế hệ cán bộ cách mạng. Năm 1993, đình hoàn thành việc trùng tu, đồng thời làm các thủ tục đề nghị công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, qua đó, năm 2009 đình chính thức được công nhận Di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh”.

Cổng đình Diên Toàn.

Cũng theo ông Huỳnh Thanh, diện tích đất sử dụng của đình hiện nay còn khoảng trên 3.500 mét vuông, trong đó diện tích xây đình và khuôn viên của đình là vào khoảng gần 2 nghìn mét vuông. Hàng năm, cứ vào ngày 17/2 (Âm lịch), xã tổ chức Giỗ đình làng, có khoảng gần 2 nghìn bà con lối xóm hân hoan đến dự và chung vui những thắng lợi trong mùa màng bội thu, chia sẻ với nhau về tình làng, nghĩa xóm, đồng thời cầu cho mưa thuận, gió hòa, quốc thái dân an… Đây là nét đẹp, thể hiện đúng tinh thần cuộc vận động Toàn dân đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở ngày càng văn minh, thân thiện.