(Ảnh minh họa: CNN)

Đối đầu nguy hiểm

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày càng có xu hướng toàn cầu hóa trong việc chống lại Trung Quốc, buộc các nước khác phải từ bỏ các khoản viện trợ có điều kiện của Trung Quốc, tẩy chay gã khổng lồ công nghệ Huawei của Trung Quốc và lựa chọn một cách không hề dè dặt đứng về phía những nước bất đồng với Trung Quốc ở Biển Đông.

Nhiều người cho rằng, Tổng thống Trump muốn chĩa mũi nhọn vào Trung Quốc như một chiến lược quan trọng trong chiến dịch tái tranh cử nhiệm kỳ 2 vào tháng 11 tới. Dù vậy, mối quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc nhiều khả năng sẽ không thay đổi cho dù ông Trump thất bại trước và đối thủ Joe Biden - người mà ông luôn chỉ trích là không đủ cứng rắn.

Stephen Walt, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Harvard (Mỹ) nói rằng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ rơi vào tình thế nguy hiểm trong một cuộc cạnh tranh dài hạn về “những tầm nhìn chiến lược không thể dung hòa”, trong đó có cả tham vọng của Trung Quốc muốn chi phối ảnh hưởng toàn châu Á.

Hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung tại Hội nghị thượng đỉnh Osaka, năm 2019.

Trung Quốc coi ông Trump là một “nhà lãnh đạo sai sót, yếu kém” và thậm chí tin rằng phản ứng “thảm họa” của Mỹ đối với đại dịch COVID-19 có thể là cơ hội để nước này tận dụng nhằm thúc đẩy các lợi thế của mình.

“Điều đó (đối đầu Mỹ-Trung) tương tự với Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô ở một số khía cạnh, nhưng nó vẫn chưa nguy hiểm như cuộc đối đầu trước đây”, Walt nói.

Giáo sư Walt nói thêm: "Có một sự khác biệt là hai nước vẫn có sự kết nối đan xen, gần gũi về kinh tế, mặc dù mối quan hệ này hiện nay đang căng thẳng đáng kể”, 

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, người từng lên tiếng cảnh báo một cách cứng rắn về Trung Quốc trên khắp thế giới, cũng không phủ nhận có sự tương đồng với cuộc Chiến tranh Lạnh trước đây.

Ông cũng nhấn mạnh rằng, Mỹ chưa bao giờ đan xen về mặt kinh tế với Liên Xô và rằng ngày nay phương Tây cần phải tách biệt khỏi Trung Quốc, đặc biệt là về công nghệ, điều mà Mỹ lo ngại được sử dụng cho mục đích do thám.

“Chiến tranh nóng”

Oriana Skylar Mastro, một trợ lý giáo sư tại Đại học Georgetown và học giả tại Viện doanh nghiệp Mỹ nói rằng, sẽ là điều nguy hiểm khi nói về một cuộc Chiến tranh Lạnh với Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mike Pompeo là một trong số các quan chức Mỹ gần đây liên tiếp lên tiếng chỉ trích Trung Quốc.

“Tình hình hiện nay (giữa Mỹ) với Trung Quốc không hề giống như Chiến tranh Lạnh. Ở mặt tích cực, chúng ta có các cam kết phạm vi rộng. Ở mặt tiêu cực, có nguy cơ thực sự về một cuộc chiến tranh nóng giữa 2 bên tới mức mà chúng ta chưa từng thấy trong cuộc chiến với Liên Xô trước đây”, bà nói.

Theo bà Mastro, việc dùng góc nhìn “Chiến tranh Lạnh” có thể dẫn tới những đối sách không hiệu quả, trong đó có thể bao gồm cả việc Mỹ nhìn nhận sai lầm rằng Trung Quốc là một mối đe dọa về ý thức hệ.

Bà Mastro cũng nói rằng Trung Quốc có nhiều lựa chọn để giảm bớt các mối lo ngại của Mỹ, như rút hệ thống vũ khí trên Biển Đông.

“Tuy nhiên, Bắc Kinh sẽ không làm điều đó vì sự hiểu lầm căn bản đối với các xu hướng chính sách của Mỹ. Bắc Kinh nghĩ rằng Mỹ đang phản ứng trước sự suy giảm quyền lực của chính mình – và rằng cho dù Bắc Kinh có hành động thế nào, Mỹ cũng sẽ vẫn công kích. Do vậy, Bắc Kinh sẽ không có động lực để tiết chế các tham vọng của mình. Đây là một sai lầm và nó có thể dẫn chúng ta tới một cuộc chiến tranh”, bà nói.

Kịch bản không nằm ngoài dự đoán

Có một sự thay đổi đáng kể so với cách đây vài năm, đó là chính các doanh nghiệp Mỹ, vốn bị tác động bởi điều mà họ cho là ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ, lại đang lên tiếng một cách hiếm thấy kêu gọi giảm căng thẳng với Trung Quốc.

Mỹ áp đặt hàng loạt hạn chế lên công ty Huawei của Trung Quốc.