Chiếc mũ gắn vàng, nạm ngọc cực đẹp của đại thần nhà Nguyễn

Chiếc mũ gắn vàng, nạm ngọc cực đẹp của đại thần nhà Nguyễn

Mũ cánh chuồn là kiểu mũ đặc trưng của quan lại thời phong kiến Việt Nam và Đông Á. Cách thức trang trí trên mũ thể hiện phẩm trật của các vị quan. Mũ của một số quan đại thần cấp cao có thể được gắn vàng, nạm ngọc...

Hiện vật này là mũ đại triều của Đô Thống Chế Thần Sách Lê Văn Phong, một vị  quan đại thần nhà Nguyễn. Chiếc mũ đang được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử TP HCM.
Hiện vật này là mũ đại triều của Đô Thống Chế Thần Sách Lê Văn Phong, một vị quan đại thần nhà Nguyễn. Chiếc mũ đang được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử TP HCM.
Đây là kiểu mũ đặc trưng của quan lại thời phong kiến Việt Nam và Đông Á, thường được gọi là mũ ô sa hay mũ cánh chuồn. Tên gọi "cánh chuồn" bắt nguồn từ thiết kế hai bên tai mũ có hai cánh, tương tự như cánh con chuồn chuồn.
Đây là kiểu mũ đặc trưng của quan lại thời phong kiến Việt Nam và Đông Á, thường được gọi là mũ ô sa hay mũ cánh chuồn. Tên gọi "cánh chuồn" bắt nguồn từ thiết kế hai bên tai mũ có hai cánh, tương tự như cánh con chuồn chuồn.
Cận cảnh họa tiết trang trí trên chiếc mũ của quan đại thần Lê Văn Phong. Mũ có dạng úp lên đầu, phần phía sau (gọi là hậu sơn) nhô cao hơn phần trán, được các viên quan đội khi chấp sự hoặc dự việc có tính cách nghi lễ.
Cận cảnh họa tiết trang trí trên chiếc mũ của quan đại thần Lê Văn Phong. Mũ có dạng úp lên đầu, phần phía sau (gọi là hậu sơn) nhô cao hơn phần trán, được các viên quan đội khi chấp sự hoặc dự việc có tính cách nghi lễ.
Theo cuốn "Ngàn năm áo mũ" của tác giả Trần Quang Đức, mũ cánh chuồn có nguồn gốc từ mũ phốc đầu, một biến thể của loại khăn chít trên đầu, hai đầu khăn bỏ rủ hai bên tai.
Theo cuốn "Ngàn năm áo mũ" của tác giả Trần Quang Đức, mũ cánh chuồn có nguồn gốc từ mũ phốc đầu, một biến thể của loại khăn chít trên đầu, hai đầu khăn bỏ rủ hai bên tai.
Loại mũ này du nhập vào Việt Nam từ Trung Hoa vào thời nhà Lý. Đến thời Hậu Lê thì triều đình chỉ định dùng mũ cánh chuồn, lúc bấy giờ gọi là mũ ô sa, là một phần phẩm phục của các quan.
Loại mũ này du nhập vào Việt Nam từ Trung Hoa vào thời nhà Lý. Đến thời Hậu Lê thì triều đình chỉ định dùng mũ cánh chuồn, lúc bấy giờ gọi là mũ ô sa, là một phần phẩm phục của các quan.
Cận cảnh các họa tiết trang trí ở "cánh chuồn" trên mũ đại triều của Đô Thống Chế Thần Sách Lê Văn Phong.
Cận cảnh các họa tiết trang trí ở "cánh chuồn" trên mũ đại triều của Đô Thống Chế Thần Sách Lê Văn Phong.
Mũ Thiên vương Thống Chế Chánh Tam Phẩm Võ Ban, một hiện vật đặc sắc khác của Bảo tàng Lịch sử TP HCM.
Mũ Thiên vương Thống Chế Chánh Tam Phẩm Võ Ban, một hiện vật đặc sắc khác của Bảo tàng Lịch sử TP HCM.
Chiếc mũ này cũng được trang trí rất cầu kỳ, kiểu cách tương tự mũ đại triều của quan đại thần Lê Văn Phong,
Chiếc mũ này cũng được trang trí rất cầu kỳ, kiểu cách tương tự mũ đại triều của quan đại thần Lê Văn Phong,
Tùy phẩm cấp mà mũ cánh chuồn của quan lại nhà Nguyễn được để trơn hay đính thêm những huy hiệu gọi là bác sơn.
Tùy phẩm cấp mà mũ cánh chuồn của quan lại nhà Nguyễn được để trơn hay đính thêm những huy hiệu gọi là bác sơn.
Bác sơn làm bằng quý kim (vàng, bạc, bạc mạ vàng...) có mục đích trang trí, đồng thời cũng dùng để phân biệt phẩm trật.
Bác sơn làm bằng quý kim (vàng, bạc, bạc mạ vàng...) có mục đích trang trí, đồng thời cũng dùng để phân biệt phẩm trật.
Viên quan có chức tước càng lớn, bác sơn càng được chạm khắc tinh xảo, có thể nạm cả đá ngọc.
Viên quan có chức tước càng lớn, bác sơn càng được chạm khắc tinh xảo, có thể nạm cả đá ngọc.
Khi triều Nguyễn chấm dứt sự tồn tại vào năm 1945, những chiếc mũ cánh chuồn đã trở thành dĩ vãng. Không nhiều chiếc còn nguyên vẹn được lưu giữ cho đến ngày nay...
Khi triều Nguyễn chấm dứt sự tồn tại vào năm 1945, những chiếc mũ cánh chuồn đã trở thành dĩ vãng. Không nhiều chiếc còn nguyên vẹn được lưu giữ cho đến ngày nay...
Mời quý độc giả xem video: Huế - Bóng Dáng Kinh Đô Xưa | VTV Travel.

GALLERY MỚI NHẤT

Làng hương cổ ở Hà Nội tất bật hàng Tết

Làng hương cổ ở Hà Nội tất bật hàng Tết

Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, làng nghề làm hương tại xã Quảng Phú Cầu (Hà Nội) lại tất bật. Khắp các xưởng, không khí lao động trở nên hối hả, máy móc hoạt động hết công suất.
Mẹo dọn sạch bếp "vừa nhanh vừa sạch" đón Tết

Mẹo dọn sạch bếp "vừa nhanh vừa sạch" đón Tết

Dọn dẹp nhà cửa là công việc quen thuộc của mỗi gia đình khi Tết đến. Nếu lo ngại dùng các loại chất tẩy rửa chứa hóa chất có thể tham khảo công thức làm nước lau bếp từ những nguyên liệu siêu đơn giản.