Đó là cảnh báo của các tổ chức phi chính phủ ở Thái Lan và Campuchia.

Các tổ chức nói trên cũng cảnh báo rằng sẽ rất khó khăn đối với những người đòi bồi thường cho tác động tiêu cực của dự án đập thủy điện đến môi trường và sinh kế của họ vì khó có thể qui trách nhiệm cho một con đập cụ thể.

Các dự án xây đập thủy điện có thể gây hại cho cuộc sống của hàng triệu người vốn phụ thuộc vào sông Mekong. Ảnh Telegraph

Các tổ chức phi chính phủ ở Thái Lan và Campuchia thúc giục chính phủ hữu quan thấu hiểu tình hình và quan tâm nhiều hơn đến những tác động xuyên biên giới của các dự án xây đập thủy điện dọc theo sông Mekong để ngăn chặn hậu quả xấu có thể gây hại cho cuộc sống của hàng triệu người vốn phụ thuộc vào dòng sông chung này.

Bà Pianporn Deetes, điều phối viên người Thái Lan của Tổ chức Sông ngòi Quốc tế, kêu gọi chính phủ các nước khu vực sông Mekong tập trung hơn vào các chi phí thực tế của dự án đối với dòng sông và con người. Bà Pianporn nói: "Tôi không thấy có cách nào tránh khỏi tình trạng hủy diệt sinh thái và xã hội ở khu vực sông Mekong, nếu các nhà hoạch định chính sách vẫn không quan tâm đến tác động của các dự án (xây đập thủy điện) lớn trên sông".

Bà cho biết rằng một số nhà hoạch định chính sách chỉ xem xét những lợi ích mà họ có thể nhận được từ các dự án xây đập thủy điện trên sông Mekong mà không xem xét các tác động sinh thái của các dự án này đối với bản thân dòng sông và sinh kế của người dân.

Bà Pianporn Deetes khẳng định: "Nếu xu hướng này (xây thêm nhiều đập thủy điện trên sông Mekong) vẫn tiếp tục, tôi tin chắc chắn rằng chúng ta sẽ phải tận mắt chứng kiến sự đổ vỡ của sông Mekong trong vòng 10 năm tới”.

Ông Tek Vannara, giám đốc điều hành của Diễn đàn NGO Campuchia, đã chỉ ra rằng Ủy ban sông Mekong (MRC) đã không kiểm soát được việc xây đập trên các phụ lưu chính của sông Mekong. Ông nói rằng nếu một nước thành viên Ủy ban sông Mekong muốn xây dựng một con đập trên nhánh chính của sông Mekong, nước đó có nghĩa vụ tiến hành các thủ tục thích hợp để thông báo và tham vấn trước.

Giám đốc Tek Vannara nói: "Các nước trong khu vực sông Mekong phải bắt đầu thảo luận về tác động của những con đập này. Không nên bao biện cho việc xây dựng các đập thủy điện (trên sông Mekong) vì chúng ta đang ở trên cùng một dòng sông và dòng sông này thuộc về tất cả mọi người. Chúng tôi đang cố gắng để làm cho chính phủ (Campuchia) thấy rằng năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, sinh khối và năng lượng gió có thể là những lựa chọn thay thế tốt hơn việc xây dựng các đập thủy điện....”

Bà Pianporn thêm rằng sẽ là rất khó khăn đối với những người dân bị ảnh hưởng trong việc đòi bồi thường. Bà nói: "Các con đập này do các công ty tư nhân, chứ không phải là một quốc gia, sở hữu. Chính vì vậy mà chính phủ của quốc gia đó không chịu trách nhiệm đối với các tác động hủy hoại do các con đập gây ra đối với hệ sinh thái và cuộc sống của người dân (ở khu vực sông Mekong).