Trong cuộc đấu với Tổng thống đương nhiệm Donald Trump, ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden đang tìm cách nhấn mạnh với cử tri rằng, biến đổi khí hậu đã trở thành mối đe dọa tức thời và thực sự với các vùng ngoại ô, chứ không phải nạn bạo lực như đối thủ của ông khắc hoạ.

Tổng thống Trump đã đối phó với sự giảm sút tỷ lệ ủng hộ của các cử tri ngoại ô bằng những lời quả quyết rằng nếu đảng Dân chủ kiểm soát Nhà Trắng thì đó sẽ là mối đe dọa đối với sự an toàn của họ. Ông dấy lên những mối đe dọa như nạn tội phạm, bạo loạn và “cuộc xâm lấn” của làn sóng nhà ở thu nhập thấp mà nhiều người coi là một mối đe dọa về tình trạng phân biệt chủng tộc.

Tổng thống Trump bị phe Dân chủ chỉ trích khi cho rằng nạn cháy rừng ở California không liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu. Ảnh: NYT.

Trong khi đó, ông Biden đang tìm cách “định nghĩa lại” khái niệm “an toàn” cho một khối cử tri đang nơm nớp nỗi lo sợ đại dịch, bất ổn xã hội trên các đường phố và giờ đây là những đám cháy rừng chết chóc. Để hạ bệ đối thủ, ông đã khắc họa biến đổi khí hậu như là mối đe dọa tức thời và thực tế với các vùng ngoại ô, chứ không phải là nạn bạo lực như những quảng bá và phát ngôn của ông chủ Nhà Trắng. Bài phát biểu của ông Biden về vấn đề này hôm 15/9 càng được nhấn mạnh khi ngọn lửa hung dữ đang quét qua các cánh rừng, tàn phá nhà cửa và cướp đi nhiều sinh mạng.

“Đó là điều đặc biệt rõ ràng đối với mọi người ở thời điểm này”, Kate Bedingfield, Phó giám đốc chiến dịch của ông Biden nói.

Bài phát biểu của ông Biden được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump đã có chuyến thăm vào giờ chót tới California để gặp gỡ giới chức địa phương đang phải vật lộn với thảm họa cháy rừng. Trong chuyến thăm này, ông Trump đã gây tranh cãi khi khăng khăng rằng không có bất cứ mối liên quan nào giữa nạn cháy rừng ở bang này với biến đổi khí hậu.

Cây cầu Bidwell Bar bị vây quanh bởi cháy rừng ở vùng Hồ Oroville, California hôm 9/9/2020. Ảnh: AFP/GETTY IMAGES

Mặt trận mới của mùa bầu cử 2020

Các diễn biến trên cho thấy, biến đối khí hậu - vấn đề vốn luôn nằm bên lề trong các chiến dịch tranh cử tổng thống và có vẻ như bị “che khuất” bởi đại dịch COVID cũng như các bất ổn xã hội – có thể trở thành mặt trận mới khi chỉ còn 7 tuần nữa là tới Ngày Bầu cử tổng thống.

Ít nhất là đối với các cử tri vùng ngoại ô, đặc biệt là những người sống ở miền Tây, mối đe dọa mất nhà ở vì cháy rừng, rủi ro y tế đối với gia đình họ từ những đám khói dày đặc có vẻ như tức thời hơn cả bất ổn xã hội mà ông Trump đã nhấn mạnh trong các bài phát biểu và quảng cáo tranh cử.

“Những đám cháy rừng ở miền Tây rõ ràng là ở các ‘bang xanh’ [bang ủng hộ đảng Dân chủ], và hầu hết đất nước không phải hứng chịu. Nhưng đó là một lời nhắc nhở với nhiều người – đặc biệt là những cử tri ngoại ô có học vấn cao, mà ông Trump nghĩ sẽ quan tâm đến luật pháp và trật tự - về cách mà Tổng thống đang chống lại khoa học”, chuyên gia thăm dò dư luận của đảng Dân chủ Anna Greenberg nhận xét.

Tầm quan trọng của mặt trận “biến đổi khí hậu” còn được nhấn mạnh thêm khi Thượng nghị sĩ Kamala Harris, người liên danh phó tổng thống của ông Biden, đã trở lại bang nhà California để đánh giá thiệt hại và trực tiếp thị sát đống đổ nát của một ngôi nhà và trường học trong đám cháy rừng.

Các trận cháy rừng đã cho thấy sự khác biệt đáng kể giữa hai đối thủ trong cuộc đua song mã tới Nhà Trắng. Ông Biden đã phát đi tín hiệu cho thấy vấn đề này sẽ nổi lên như là mặt trận cạnh tranh then chốt khi hai ứng cử viên bước vào 3 cuộc tranh luận trực tiếp.

“Ông Trump cảnh báo rằng, sự hội nhập đang đe dọa các vùng ngoại ô. Đó là điều lố bịch. Các bạn có biết điều gì đang thực sự đe dọa các vùng ngoại ô của chúng ta không? Đó chính là những đám cháy rừng đang thiêu đốt các vùng ngoại ô miền Tây. Lũ lụt đang càn quét các ngoại ô lân cận ở Trung Tây. Những cơn bão cũng ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống ở vùng ngoại ô ở duyên hải”, ông Biden chĩa mùi dùi vào đối thủ hôm 14/9.

Tổng thống Trump nghe báo cáo về thảm hoạ cháy rừng tại Sacramento, bang California trong cuộc gặp hôm 15/9/2020 với Thống đốc bang Gavin Newsom. Ảnh: New York Times

Vấn đề lôi kéo cử tri nữ

Trong một cuộc bầu cử mà khoảng cách giới tính vốn đã là một vấn đề nghiêm trọng đối với Tổng thống Trump – khi các cuộc thăm dò cho thấy phụ nữ ủng hộ ông Biden với số lượng đông đảo hơn nhiều so với nam giới – biến đổi khí hậu có thể trở thành một mặt trận để lôi kéo sự ủng hộ của khối cử tri phụ nữ ngoại ô.

“Phụ nữ thường quan tâm nhiều hơn [đến biến đổi khí hậu] so với nam giới. Nhóm không quan tâm đến biến đổi khí hậu là nam giới da trắng bảo thủ”, Edward Maibach, Giám đốc Trung tâm thông tin biến đổi khí hậu tại Đại học George Mason, cho biết.

Trong một cuộc khảo sát đầu năm nay, Trung tâm nghiên cứu Pew nhận thấy những phụ nữ ủng hộ đảng Cộng hòa lại nghiêng hơn về giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu so với nam giới ủng hộ đảng Cộng hòa.

“Trong số các lá phiếu dao động ở cuộc bầu cử lần này, sẽ có rất nhiều phụ nữ vốn có khuynh hướng ủng hộ đảng Cộng hòa, rất nhiều trong số họ là những người sống ở ngoại ô. Và đây là vấn đề mà họ quan tâm”, John D. Podesta, cố vấn hàng đầu của cựu Tổng thống Barack Obama trong vấn đề biến đổi khí hậu và cũng từng là Chủ tịch ban tranh cử của bà Hillary Clinton.

Một cuộc khảo sát của Pew công bố hồi tháng trước cho thấy 69% những người ở ngoại ô nói rằng biến đổi khí hậu, sẽ là yếu tố quan trọng trong quyết định bỏ phiếu của họ năm 2020 và 41% đánh giá đây là vấn đề rất quan trọng.

Các bang chiến địa cũng chịu ảnh hưởng

Các đám cháy rừng và bầu không khí nguy hiểm mà chúng sinh ra lâu nay tập trung ở các khu vực ủng hộ đảng Dân chủ, ngoại trừ bang Arizona, nhưng lại không được chú trọng tại các bang chiến địa giữa hai ông Biden và Trump.

Tuy nhiên, các cố vấn của ông Biden, cũng như các chuyên gia môi trường, tin rằng sự tàn phá của các đám cháy rừng đã trở thành một vấn đề có sức nặng trên khắp đất nước. Điều này đặc biệt đúng trong mùa mưa bão này, khi nhiệt độ thay đổi bất thường, điều kiện thời tiết cực đoan xảy ra ở nhiều khu vực trên khắp nước Mỹ. Trong khi các đám cháy bùng phát ở miền Tây, thì vùng Bờ Vịnh ở phía Đông lại đối mặt với cơn bão lớn Sally cùng những trận mưa lớn và lũ lụt.

Ông Biden đặc biệt coi biến đổi khí hậu là một trong bốn cuộc khủng hoảng mà nước Mỹ phải đối mặt, bên cạnh đại dịch, suy giảm kinh tế và làn sóng phản đối phân biệt chủng tộc - bạo lực cảnh sát.

“Lần đầu tiên, một người Mỹ bình thường coi biến đổi khí hậu là một vấn đề ‘ở đây, bây giờ và của chúng ta’. Trước đây họ coi đó là một vấn đề xa xôi. Xa xôi về thời gian: có thể là năm 2100 chứ không phải bây giờ. Xa xôi về không gian: có thể là Bangladesh chứ không phải Boston. Và xa xôi về chủng loài: đối với gấu Bắc cực chứ không phải con người”, ông Maibach, chuyên gia nghiên cứu quan điểm dư luận về môi trường nhận định.