Thông tin về khu đất rộng cả ngàn m2 nằm gần với trường THCS thị trấn Lim (huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) đang bị “xẻ thịt” thành các nhà xưởng tập kết kinh doanh hàng hóa nông sản, có dấu hiệu sử dụng sai mục đích đất, gây ô nhiễm môi trường mà Báo Tri thức và Cuộc sống đăng tải đang nhận được sự quan tâm của dư luận.

Về nguồn gốc khu đất, bạn đọc phản ánh rằng khu vực này vốn là đất 50 năm của hộ dân, sau đó, chủ đất ngang nhiên san lấp, xây dựng các nhà xưởng, rồi cho thuê để làm nơi chứa hàng hóa nông sản nhập từ trung Quốc (chủ yếu là hành tỏi, khoai tây). Nông sản sau đó được sơ chế và đóng thùng đưa vào thị trường miền Nam tiêu thụ.

Ghi nhận của phóng viên những ngày cuối tháng 9/2022 cho thấy, khu đất mới chỉ hiện hữu 4 dãy nhà xưởng lợp bằng tôn, với diện tích từng xưởng lên tới hàng trăm mét vuông.

Các hoạt động diễn ra tại khu đất không chỉ gây ra tình trạng biến dạng địa hình đất, mà còn gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Đáng nói, khu nhà xưởng chỉ cách trụ sở UBND thị trấn Lim và UBND huyện Tiên Du vài trăm mét.

Sau khi Báo Tri thức và Cuộc sống phản ánh, UBND huyện Tiên Du đã chỉ đạo thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để tiến hành kiểm tra, xác minh.

Cuối tháng 9/2022, các hạng mục một nhà xưởng tại khu đất đang được xây dựng. Tuy nhiên, đến ngày 13/10/2022, nhà xưởng đã xây dựng xong và đưa vào sử dụng.

Nhìn nhận dưới góc độ pháp lý của sự việc, luật sư Hoàng Tùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết, theo Điều 10 Luật Đất đai 2013, đất đai được phân loại thành 03 nhóm: Đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng. Còn theo Điều 126 Luật Đất đai 2013, đất có thời hạn sử dụng 50 năm hoặc tối đa không quá 50 năm.

“Đất 50 năm là cách gọi của người dân dùng để chỉ loại đất có thời hạn sử dụng 50 năm”, luật sư Tùng nói.

Luật sư Hoàng Tùng viện dẫn, Khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai 2013 quy định về nguyên tắc sử dụng đất phải đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất.

Như vậy, trước khi xây dựng nhà xưởng sản xuất trên đất 50 năm thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân cần phải xác định rõ quy hoạch, kế hoạch và mục đích sử dụng đất của khu đất nêu trên.

Trường hợp khu đất trên là đất nông nghiệp hoặc các loại đất khác mà không phải đất được giao để làm cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân này phải chuyển mục đích sử dụng đất cho phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, sau đó mới được phép xây dựng nhà xưởng và hoạt động sản xuất.

Theo luật sư Tùng, Điều 59 Luật Đất đai 2013 quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Trường hợp chủ khu nhà xưởng trên là tổ chức thì thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là của UBND cấp tỉnh; Trường hợp chủ sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân thì UBND cấp huyện có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Trường hợp chủ sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm thì sẽ bị thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai theo quy định tại Điều 64 Luật Đất đai 2013.

Theo luật sư Hoàng Tùng, hoạt động kinh doanh cũng phải đăng ký theo đúng quy định pháp luật, hàng hóa nông sản phải đảm bảo về nguồn gốc, xuất xứ, đảm bảo an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, nếu những hoạt động xây dựng và kinh doanh tại khu nhà xưởng bị báo chí và người dân phản ánh là không phép, diễn ra trong một thời gian dài thì trách nhiệm đầu tiên thuộc về chính quyền sở tại, cụ thể là UBND thị trấn Lim, sau đó đến UBND huyện Tiên Du.

“Trước những phản ánh của người dân và của báo chí, UBND thị trấn Lim và UBND huyện Tiên Du, thậm chí là Công an, quản lý thị trường của tỉnh Bắc Ninh cần khẩn trương vào cuộc xác minh, xử lý nghiêm vi phạm nếu có”, luật sư Hoàng Tùng nhấn mạnh.

*Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin.