Độ 30 năm trước, xe lôi máy là phương tiện lưu thông hữu ích của người dân đồng bằng sông Cửu Long. Nó là phương tiện thông dụng từ thành thị đến nông thôn, từ người giàu đến người nghèo, từ già đến trẻ ai ai cũng thích nghi và dễ dàng đi được với loại hình giao thông hết sức dân dã và bình dân này.

Xe lôi máy ngày nay chỉ còn trong ký ức. (Ảnh: L.H.T )

Ngoài việc chở người, xe lôi máy còn là phương tiện chở tất tần tật bất cứ những vật dụng gì có thể như tivi, tủ lạnh, tủ quần áo… đến các mặt hàng nông thủy sản. Thậm chí, nó còn là phương tiện cứu thương “bất đắc dĩ” chở người bệnh, người bị tai nạn giao thông đến bệnh viện cấp cứu vô cùng nhanh chóng và tiện lợi.

Xe lôi máy được thiết kế đơn giản, gồm 2 bộ phận chính: Thùng xe và đầu xe. Thùng xe có 2 bánh thường được đóng bằng nhôm hoặc inox có mái che mưa, nắng; phía trước đầu thùng có rơ móc để móc vào đuôi xe, sau đó được gài chốt khóa bằng cọng kẽm và con tán bù lon. Thùng xe có sức chứa từ 4 – 8 người. Đầu xe kéo thông dụng chủ yếu là Honda 67, bởi dòng xe này có sức rướn, dẻo dai và sức bền cực kỳ tốt.

Đa phần người chạy xe lôi máy là lao động nghèo. Chiếc xe lôi đối với họ là cả một gia tài, là phương tiện kiếm cơm nuôi cả gia đình. Về sau, lượng xe lôi máy tăng nhanh chóng, khó kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông nên nhà nước ra chủ trương cấm lưu thông, khiến cánh xe lôi buồn vời vợi. Ngày nay, giữa chốn đô thị ồn ào náo nhiệt, có mấy ai còn nhớ đến phương tiện thô sơ thuở nào.