Trong chuyến công du đầu tiên tới Hà Nội, chiều 22/6, Đại sứ Mỹ tại ASEAN, bà Nina Hachigian, đã có cuộc gặp mặt báo giới.

Trả lời câu hỏi về vấn đề Biển Đông, bà Hachigian nhấn mạnh quan điểm của Mỹ ở Biển Đông là một quan điển rất dài hạn. Mỹ tôn trọng tự do hàng hải và vận tải hàng hóa an toàn trong khu vực. Tất cả các quốc gia dù nhỏ hay lớn cần phải được bảo vệ. “Mỹ Không đưa ra quan điểm về một tuyên bố chủ quyền nhất định, tuy nhiên, chúng tôi quan tâm đến việc các nước giải quyết những tuyên bố chủ quyền của mình như thế nào” - Đại sứ Mỹ tại ASEAN cho biết.

Theo bà Đại sứ, quy mô các hoạt động xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc trên biển đang tạo ra sự lo ngại trong khu vực. Tuy Trung Quốc tuyên bố sẽ hoàn tất hoạt động xây dựng trên một số đảo trong vài ngày tới song phía Mỹ vẫn quan ngại với tuyên bố của Trung Quốc họ sẽ tiếp tục xây dựng một số cơ sở hạ tầng nhất định, bao gồm cả các cơ sở hạ tầng cho mục đích quân sự.

Những tuyên bố đó không giúp làm giảm căng thẳng trong khu vực, không hỗ trợ việc đưa ra các giải pháp hòa bình và ngoại giao. Những tuyên bố, những hoạt động xây dựng đảo của Trung Quốc sẽ không hỗ trợ cho các tuyên bố về việc giải quyết tranh chấp của họ. “Không có một lượng cát nào có thể thay đổi được vấn đề chủ quyền và luật biển rất rõ ràng về điều này” - Đại sứ Mỹ tại ASEAN nhấn mạnh.

Từ bãi ngầm chiếm đóng trái phép (ảnh nhỏ), Trung Quốc đã bồi đắp, xây dựng thành một đảo nổi nhân tạo rộng khoảng 1 km2 có cả đường băng sân bay - Ảnh chụp từ trên không.

Mỹ khuyến khích tất cả các bên có tuyên bố chủ quyền thừa nhận tình trạng vốn có của các đảo, không quân sự hoá cách tiếp cận của họ, nên tham gia quá trình ngoại giao để làm giảm căng thẳng trong khu vực, bà Nina Hachigian nhấn mạnh Mỹ hy vọng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) sẽ sớm được hoàn tất.

“Tin tưởng rằng nếu tất cả các bên có tuyên bố chủ quyền mong muốn xây dựng và hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử như vậy thì họ có thể làm được. Chúng tôi ủng hộ việc ASEAN bày tỏ mong muốn hoàn tất COC” “Đó là việc cần làm, nên làm, cần bắt đầu quy trình ngoại giao để giảm căng thẳng ở Biển Đông và chúng ta nên tập trung nỗ lực vào những vấn đề như vậy” - bà Hachigian nhấn mạnh

Cũng theo Đại sứ Mỹ, tại Hội nghị thượng đỉnh Đông Á (EAS) mà Tổng thống Barack Obama là Tổng thống Mỹ đầu tiên thường xuyên tham dự, Mỹ đã thảo luận với Trung Quốc rất nhiều về vấn đề Biển Đông, cả thảo luận song phương, đa phương, cấp thấp, cấp cao. Mỹ sẽ tiếp tục đề nghị Trung Quốc dừng những hoạt động hiện nay của họ lại, tiếp tục đề nghị các bên có tuyên bố chủ quyền dừng những hoạt động tương tự như vậy.

Đồng thời, Đại sứ Mỹ tại ASEAN cũng nhấn mạnh Mỹ ủng hộ Cộng đồng kinh tế ASEAN do cộng đồng này sẽ đưa các quốc gia ASEAN gắn kết với nhau chặt chẽ hơn và nó thúc đẩy sự thống nhất của ASEAN. ASEAN sẽ có thể đóng vai trò mạnh hơn trong việc đảm bảo hoà bình và an ninh trong khu vực.