Trong lịch sử gần 300 năm của triều nhà Thanh, Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu Đông Giai thị là vị Hoàng hậu có thời gian tại vị ngắn nhất, bà đã qua đời sau vỏn vẹn 1 ngày trở thành Hoàng hậu. Rốt cuộc đã có chuyện gì xảy ra với Đông Giai thị?

Đông Giai thị không rõ tên thật và năm sinh, bà xuất thân từ gia tộc Đông Giai thị cao quý. Tằng tổ phụ của bà là Đông Dương Chân, một công thần khai quốc của triều Thanh, sau khi chết ông được truy tặng danh hiệu Thái sư, nhất đẳng công.

Tổ phụ của Đông Giai thị là Quốc cữu Thái tử Thái bảo Đông Đồ Lại, sống qua 3 thời kỳ Nỗ Nhĩ Cáp Xích, Hoàng Thái Cực và Hoàng đế Thuận Trị. Đông Đồ Lại có 3 con làHiếu Khang Chương Hoàng hậu, Đông Quốc Cương và Đông Quốc Duy.

Đông Giai thị là con gái của Đông Quốc Duy, còn Hoàng đế Khang Hi là con trai của Hiếu Khang Chương Hoàng hậu. Đồng nghĩa, Đông Giai thị và Hoàng đế Khang Hi là anh em họ gần. Có lẽ vì xuất thân cao quý và thân phận gần gũi như vậy nên tình cảm giữa họ đã phát triển từ sớm.

Đông Giai thị nhập cung vào năm Khang Hi thứ 15 (tức năm 1676) và chỉ 1 năm sau, bà được sách phong làm Quý phi, tốc độ tấn thăng nhanh hơn những phi tần khác.

Năm Khang Hi thứ 20, Hoàng đế đại phong hậu cung, Đông Giai thị được tấn phong làm Hoàng Quý phi.

Hoàng đế Khang Hi là một vị Hoàng đế giàu tình cảm. Sau khiHiếu Thành Nhân Hoàng hậu Hách Xá Lý thịvà Hiếu Chiêu Nhân Hoàng hậu Nữu Hỗ Lộc thị qua đời, Hoàng đế Khang Hi rất đau lòng, thương tiếc suốt một thời gian dài. Lúc này, người thích hợp nhất cho vị trí chủ lục cung là Đông Giai thị, tuy nhiên Hoàng đế lại lo lắng sẽ phải chứng kiến thêm sự ra đi của một Hoàng hậu nữa, nên ông đã không lập bà lên vị trí Mẫu nghi thiên hạ.

Dù không phải là Hoàng hậu nhưng thân phận của Đông Giai thị lúc đó là cao nhất hậu cung.

Có một điều đáng tiếc là Đông Giai thị được Hoàng đế Khang Hi sủng ái nhưng mãi mà không có con. Về sau bà có hạ sinh một tiểu công chúa nhưng đã chết yểu. Để giúp sủng phi nguôi ngoai, Hoàng đế đã giao cho bà nuôi nấng một số người con do các phi tần cấp bậc thấp hạ sinh. Theo ghi chép chính thức, Đông Giai thị nuôi dưỡng nhiều vị hoàng tử, trong đó có Hoàng đế Ung Chính.

Dù có thân phận cao nhất ở hậu cung nhưng Đông Giai thị vẫn luôn đối đãi ôn hòa với các phi tần, cung nữ và thái giám, bà chưa bao giờ ghen tuông hay dùng quyền lực để trấn áp kẻ khác. Chính vì vậy mà bà được người ở hậu cung lẫn tiền triều kính trọng.

Ngày 7 tháng 7 năm Khang Hi thứ 28, Đông Giai thị lâm trọng bệnh. Lúc đó, Hoàng đế vì muốn xung hỉ nên sách lập Hoàng quý phi Đông Giai thị làm Hoàng hậu và lập tức cử hành đại lễ sách lập vào ngày 9 tháng 7.

Tuy nhiên, chỉ 1 ngày sau điển lễ, ngày 10 tháng 7, Đông Giai thị đã qua đời. Hỉ sự được Hoàng đế Khang Hi chuẩn bị kỹ lưỡng trong phút chốc đã trở thành công cốc.

Tính từ thời chính thức trở thành Hoàng hậu đến khi qua đời, Đông Giai thị chỉ tại vị chưa đến 1 ngày và là vị Hoàng hậu có "nhiệm kỳ" ngắn nhất lịch sử nhà Thanh.

Sau khi Đông Giai thị mất, Hoàng đế Khang Hi vô cùng thương tiếc, nhiều năm sau đó ông đã viết rất nhiều bài thơ giãi bày tình cảm với bà. Cũng từ lúc đó, Hoàng đế Khang Hi không còn sách lập nữ nhân nào làm Hoàng hậu nữa.