Tăng cường ảnh hưởng ở Mỹ Latinh

Người khổng lồ Châu Á đang tăng cường ảnh hưởng ở Mỹ Latinh. Kể từ đầu Thiên niên kỷ mới, Trung Quốc và Mỹ Latinh đã dịch chuyển gần nhau hơn. Trong thời gian qua, Trung Quốc đã mở 32 Viện Khổng Tử mới ở khắp Mỹ La tinh. Các khách sạn ở Mỹ Latinh cũng đang chuẩn bị đón một số lượng ngày càng tăng du khách Trung Quốc, với các thực đơn bằng tiếng Quan Hỏa.

Về mặt chính trị, mối quan hệ Trung Quốc-Mỹ Latinh đang trở nên gần gũi hơn. Từ năm 2004, Trung Quốc đã trở thành quan sát viên thường trực của Tổ chức các nước châu Mỹ và từ năm 2008, Trung Quốc là một thành viên của Ngân hàng Phát triển liên Mỹ. Các chuyến thăm của các vị tổng thống Mỹ Latinh đến Trung Quốc và ngược lại trở nên thường xuyên hơn.

Ảnh hưởng kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh là đặc biệt ấn tượng. Trung Quốc hiện là một trong những khách hàng quan trọng nhất của Mỹ Latinh về các loại hàng hóa như dầu lửa, khoáng sản và kim loại. Xuất khẩu từ Mỹ Latinh đến Trung Quốc tăng gấp 3 lần trong khoảng thời gian 2000-2007. Khối lượng thương mại và đầu tư trực tiếp của Trung Quốc tại Mỹ Latinh đã tăng từ 621 triệu USD trong 2001 lên 44 tỷ USD trong năm 2010.

Tại Nicaragua, một công ty có trụ sở tại Hong Kong đã được trao hợp đồng xây dựng kênh đào kết nối Thái Bình Dương với vùng biển Caribe. Với chi phí sẽ lên đến 30 tỷ euro, đây quả là một dự án khổng lồ . Các nhà đầu tư khác của Trung Quốc sẽ đầu tư vào dự án này. Và tại Rio de Janeiro, ba công ty quốc doanh Trung Quốc cạnh tranh với 8 ứng cử viên khác về quyền khai thác mỏ dầu khổng lồ Libra.

Trung Quốc, nền kinh tế của Châu Á, đang phát triển chậm lại, nhưng ở cấp độ toàn cầu, nước này vẫn phát triển mạnh mẽ. Vì vậy, Trung Quốc cần các loại hàng hóa mà nước này không thể hoặc không muốn nhập khẩu chỉ từ Châu Á và Châu Phi. Trung Quốc đang cố gắng “đa dạng hóa thị trường và đảm bảo các nguồn cung từ phía các đối tác thương mại”.

Trong khi đó, các nước Mỹ Latinh muốn độc lập hơn với hai đối tác thương mại chính khác là Mỹ và Châu Âu. Nhiều quốc gia Nam Mỹ đang hưởng lợi từ mối quan hệ mới với Trung Quốc. Họ hầu như không bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng Châu Âu.

Một sự ràng buộc mới

Nhà phân tích Claudia Detsch của Quĩ Friedrich Ebert tại Buenos Aires nhận định: “Nhiều quốc gia châu Mỹ Latinh cho rằng họ trở nên độc lập hơn. Nhưng một số nước khác lại cảnh báo về một sự lệ thuộc mới”.

Những số liệu hiện tại có vẻ chứng minh điều đó. Trong 2 năm qua, kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại và do bị giảm khối lượng hàng hóa xuất khẩu, Mỹ Latinh đã phải giảm dự báo tăng trưởng kinh tế từ 3,5% xuống còn 3%. Ủy ban Liên hợp quốc đặc trách Mỹ Latinh và vùng Caribê (ECLAC ) gần đây đã cảnh báo: “Mỹ Latinh cần phải mở rộng cơ cấu sản xuất và tăng năng suất thông qua đầu tư nhiều hơn. Sự phụ thuộc mạnh mẽ vào hàng hóa xuất khẩu sang Trung Quốc và Châu Âu…đang làm suy yếu khu vực này.

Các chuyên gia cũng nhìn thấy rủi ro đối với việc bảo vệ môi trường, khi kênh đào Nicaragua sẽ xuyên qua các khu bảo tồn thiên nhiên.

Chuyên gia Thiago Gehre của Học viện Quan hệ Quốc tế tại Đại học Brasilia nói: “Sự xâm nhập của Trung Quốc sẽ làm hỏng cả khu vực, nếu chúng ta không biết cách bảo vệ thiên nhiên và văn hóa truyền thống”.