Tò mò nghề cắt nhung hươu đặc sản ở Hương Sơn

Những người hành nghề cắt nhung hươu cho biết, đây là một công việc cầu kỳ, tỉ mỉ, bởi một chút sơ suất có thể làm hỏng món hàng đắt giá. 

Trong một chuyến công tác, chúng tôi có dịp về huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh, quê hương của nhung hươu đặc sản để mua loại đặc sản này mang ra Hà Nội làm quà. Sau gần nửa ngày tìm hiểu, chúng tôi được người quen giới thiệu về nhà bà Trần Thị Thảo (thôn Cây Tắt, xã Sơn Tây, Hương Sơn). Hai bên nhất trí thỏa thuận giá cả, bà Thảo lấy điện thoại gọi điện thoại nhờ đội thợ hành nghề cắt nhung hươu chuyên nghiệp đến giúp đỡ cắt nhung hươu để bán cho khách.
Chỉ sau 10 phút, nhóm thợ đã có mặt tại chuồng hươu nhà bà Thảo.
Tò mò nghe cat nhung huou dac san ỏ Huong Son
Đội cắt nhung hươu chuyên nghiệp và lộc nhung hươu. 
Anh Phan Văn Chiến - một thợ cắt nhung chuyên nghiệp cùng sáu bảy người người hàng xóm đã chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cho việc cắt nhung. Anh Toàn thợ rút ra cây gậy đầu có cái thòng lọng đặt sát mặt nền nhằm chân sau con vật. Người làm việc giật dây này cần sự khéo léo và nhanh nhẹn. Sau vài lần nhảy tránh, chân con hươu đã bị thít chặt và khuỵu xuống. Nhanh như sóc, then cửa chuồng bật mở, những người thợ khác vào chuồng. 
Và trong nháy mắt, anh Chiến nhảy vào ôm cổ con vật và những người khác lần lượt lựa thế giữ chặt chân hươu. Anh Chiến cùng 2 thanh niên nữa, vừa ôm giữ chặt đầu hươu, vừa dùng cưa sắt cắt lấy nhung. Công việc cắt nhung hươu cần sự cẩn thận, không thì nhung hươu sẽ bị gãy miếng ở chân nhung.
Tò mò nghe cat nhung huou dac san ỏ Huong Son-Hinh-2
Chỉ một loáng cặp nhung được cắt xong. 
Một ít huyết tươi từ chân nhung cắt ra được hứng vào chậu nhôm chứa sẵn ít rượu. Đây là thứ huyết pha rượu dành cho thợ cắt nhung, khách đến mua và gia chủ thưởng thức. Nếu là thượng khách hay ông già, bà lão trong gia đình đau yếu mới có thể được ghé miệng vào chỗ cắt để thưởng thức sự tinh tuý của huyết nhung. Chỗ cắt được buộc lá cây cỏ lào (có nơi gọi là hoàng xà) hoặc cây chó đẻ, sấy khô, tán bột rắc lên, sau đó cũng loại lá này, vò nhỏ rịt bên ngoài rồi dùng vải màn bọc vào và quấn chặt bằng rơm.
Bà Thảo đón lấy cặp nhung màu hồng, mới chỉ có một nhánh phụ, bóp thấy mềm mềm, gọi là nhung yên ngựa. Với kinh nghiệp cắt nhung hươu lâu năm của mình, anh Chiến giải thích cho khách, mỗi cặp nhung đầu mùa nặng trên dưới nửa cân là tốt nhất. Cắt đúng kỳ là nhung từ 43 đến 45 ngày, kể từ lúc nhú; để lâu cân nặng, nhung cứng, không tốt; còn cắt trước 40 ngày thì nhung còn non, cũng không tốt. 
Nhung hươu trước đây thường để nguyên cặp ngâm rượu; nay để tận dụng hết giá trị, nhung có thể được xay nhuyễn trộn với mật ong rừng bảo quản hay cắt lát sấy khô dùng dần. Trước Tết Nguyên đán chừng một tháng là bắt đầu mùa cắt nhung, đến tháng 2, tháng 3 âm lịch có nhiều gia đình vẫn còn có nhung bán. Nhiều con hươu sau khi cắt vài tháng sau lại mọc thêm nhung, gọi là nhung lên lần 2, mỗi cặp chỉ hai ba lạng. Loại nhung này các hộ gia đình thường giữ lại để dùng.
Theo anh Chiến, được gọi là đội thợ cắt chuyên nghiệp nhưng chủ yếu giúp bà con cắt bán cho khách chứ không lấy tiền. Cắt xong thì có chén rượu huyết, dăm ba củ lạc rang gọi là hưởng lộc thôi. Trên mâm rượu lộc cùng chúng tôi, những thợ cắt nhung hươu kháo nhau, rượu huyết nhung công hiệu vô cùng. “Uống một chén tiêu tan mệt nhọc, uống hai chén thấy người rưng rưng, uống ba chén thịt da bứt rứt!” – anh Chiến vui vẻ ngâm câu truyền miệng.
Gia đình bà Thảo nuôi 10 con hươu, năm trước, bảy con đực cho 5 kg nhung và 3 con cái sinh được 3 con. Tính sơ sơ cả nhung lẫn con giống bà Thảo cũng thu được 60-70 triệu đồng tiền lãi. Năm nay, giá nhung hươu tăng cao, nguồn thu từ hươu của nhà bà Thảo chắc chắn cũng cao hơn. Để nuôi ngần nấy con hươu, bà Thảo nhàn hạ trong việc chăm bẵm, khi dành hẳn một sào đất bãi trồng cỏ voi, cỏ VA06 và hái thêm lá mít, lá khoai lang ở xung quanh vườn. Những ngày giá rét, bà Thảo còn bồi dưỡng cho hươu ăn thêm ngô, lạc vỏ.
Nhớ thời “vàng son” của hươu
Cũng trong cuộc hàn huyên này, ông Dương Văn Quế – một người nuôi hươu lâu năm ở Hương Sơn cho biết, người dân Hương Sơn nuôi hươu từ những năm 50 của thế kỷ trước. Đến những năm 70, ở đây có hẳn một trại nuôi hươu tập trung đến vài trăm con của Nhà nước ở Sông Con (xã Sơn Quang). Nhung hươu thời đó thu hoạch xong chuyển ra Hà Nội chế biến thành thuốc bổ cao cấp phát cho cán bộ cấp cao. Thịnh vượng nhất là vào đầu những năm 90, khi đó giá mỗi con hươu cái ba tháng tuổi khoảng 50-60 triệu đồng (tương đương với giá 10 lượng vàng vào thời điểm đó).
Tò mò nghe cat nhung huou dac san ỏ Huong Son-Hinh-3
Nuôi hươu ở Hương Sơn, Hà Tĩnh.
Theo ông Quế, nhung hươu là một trong bốn loại thuốc quý (sâm, nhung, quế, phụ) có tác dụng bổ dương, thận, tuỷ; ích khí huyết sinh tinh, làm mạnh gân xương, điều hoà kinh mạch. Nhung hươu thường sử dụng trong các trường hợp trẻ em suy dinh dưỡng, chậm lớn, chậm phát triển về trí tuệ, thể lực; đàn ông thiếu tinh trùng, bất lực về sinh lý, mệt mỏi, ù tai, hoa mắt, lạnh tứ chi; đàn bà hiếm muộn do lạnh tử cung, thận suy, đau lưng, tâm nhược, xuất huyết tử cung. 
Chính vì tác dụng bồi bổ thượng đẳng của nó mà hồi xa xưa nhung hươu là thứ dâng vua chúa, thời nay thì giá nhung khá cao, chỉ có những nhà khá, giàu mới dám mua một vài cặp...
“Lúc đó, huyện Hương Sơn có đến sáu, bảy ngàn con hươu. Giá hươu trên trời, người mua như trẩy hội. Những ngôi nhà nghèo ở trong xóm nghèo bỗng coi tiền trăm, tiền triệu như cỏ, tha hồ vung vinh xây nhà, mua xe, thay đời đổi kiếp. Lúc ấy, hươu là tất cả. Người ốm không ngán bằng hươu ốm! Khổ nỗi lúc đó, do sự hiểu biết về kỹ thuật nuôi còn kém cỏi, người dân lại chăm chăm bẵm quá kỹ, thi nhau bồi bổ cho hươu nhiều món cao lương, trong lúc là con vật ăn thanh cảnh, chỉ khoái khẩu những món lộc cây có mủ (lá sung, lá mít, lá khoai lang, cỏ voi) nên hươu thường xuyên bị bệnh đường ruột. Nay thông tin kỹ thuật nuôi hươu nhiều hơn, giá cả cũng tăng lên bà con lại tiếp tục nuôi hươu. Năm nay nhung hươu được giá. Mùa tới hy vọng bà con lại được mùa” – ông Quế chia sẻ.

Tỷ phú bản Mỏ và "kho" nhung hươu tiền tấn

(Kiến Thức) - Ở bản Mỏ, xã Xuân Lương, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, ông Vũ Xuân Quý nổi lên là một đại gia. 

Nhờ đầu tư vào phát triển trang trại, kết hợp với việc trồng và bảo vệ rừng, mỗi năm ông Vũ Xuân Quý thu nhập hàng tỷ đồng. Nhiều năm qua, ông đã hỗ trợ vốn, đầu tư cho dân bản phát triển kinh tế. 
Bốn năm trước, tôi được ông Ninh Quảng Nghiệp, Chủ tịch UBND xã Xuân Lương giới thiệu gặp ông Quý để viết về tấm gương bảo vệ rừng và làm trang trại giỏi. Nhưng ông bảo ông rất bận. Ông thảnh thơi sao được, khi nhiều diện tích rừng vẫn còn hoang hóa. Chúng tôi, đành hẹn ông dịp khác. Dù sắp xếp công việc từ trước, nhưng khi chuẩn bị gặp nhau ông lại có việc đột xuất.  Lần thứ 3 tôi đi công tác ở Yên Thế mới gặp lại được ông.

Mát rượi ngày hè nhờ tường cây xanh trong nhà

(Kiến Thức) - Tường cây xanh trong nhà vừa giúp làm đẹp không gian sống, vừa đem lại cảm giác mát mẻ, thư giãn trong những ngày hè nắng nóng.

Mat ruoi ngay he nho tuong cay xanh trong nha
Tường cây xanh trong nhà luôn mang đến những bất ngờ thú vị cho không gian sống. Không chỉ đẹp, mang ý nghĩa trang trí, với nhiều người, các bức tường cây còn có ý nghĩa phong thủy, mang tài vượng vào nhà. 
Mat ruoi ngay he nho tuong cay xanh trong nha-Hinh-2
Bố trí mảng tường cây xanh là một trong những giải pháp ưu việt giúp cải thiện môi trường không khí trong nhà mà không chiếm nhiều diện tích. 

Đọc nhiều nhất

Làng hương cổ ở Hà Nội tất bật hàng Tết

Làng hương cổ ở Hà Nội tất bật hàng Tết

Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, làng nghề làm hương tại xã Quảng Phú Cầu (Hà Nội) lại tất bật. Khắp các xưởng, không khí lao động trở nên hối hả, máy móc hoạt động hết công suất.

Tin mới

Làng hương cổ ở Hà Nội tất bật hàng Tết

Làng hương cổ ở Hà Nội tất bật hàng Tết

Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, làng nghề làm hương tại xã Quảng Phú Cầu (Hà Nội) lại tất bật. Khắp các xưởng, không khí lao động trở nên hối hả, máy móc hoạt động hết công suất.