Quy định về việc nghỉ ngơi của phi công trong chuyến bay thay đổi theo từng quốc gia. Một số nước chấp nhận tổ bay có thời gian nghỉ khi máy bay hoạt động, số khác thì không. Ví dụ, Mỹ không cho phép phi công ngủ trong chuyến bay, nhưng ở châu Âu một phi công - hoặc cả hai - có thể chợp mắt khi đang bay.

Chuyến bay có "tổ phi công tăng cường” là khi có số phi công nhiều hơn số người tối thiểu cần để vận hành máy bay (thường là hai). Hình thức này thường được áp dụng với những chuyến bay dài, trong đó hãng sẽ điều 3-4 phi công cho một máy bay.

Ở Mỹ, khoang lái luôn phải có hai phi công tỉnh táo để làm nhiệm vụ, nhưng những phi công còn lại có thể ngủ. Theo cách này, họ có thể thay phiên nhau điều khiển máy bay và nghỉ ngơi.

Đây là chỗ nghỉ ngơi của phi công trên những chiếc Boeing 777. Không gian có vẻ chật hẹp nhưng phòng có hai ghế dạng khoang thương gia và giường. Ảnh: Business Insider.

Theo luật của Mỹ (14 CFR 91.1061), đội 3 phi công có thể điều khiển chuyến bay tối đa 12 tiếng. Con số này với đội bốn người tăng lên thành 16 tiếng. Trong đó, bắt buộc phải có ít nhất hai người đủ điều kiện làm cơ trưởng trên máy bay, số còn lại đủ điều kiện làm phi công phụ. Điều này đảm bảo luôn có một cơ trưởng ở buồng lái. Để được phép sử dụng “tổ phi công tăng cường”, máy bay phải có khu nghỉ riêng dành cho phi công không làm nhiệm vụ.

Phần lớn các chuyến bay vượt đại dương có số giờ vượt quá thời lượng phi công được phép hoạt động liên tục theo quy định của các hiệp hội hàng không. Ở Mỹ, phi công được điều khiển máy bay trong tối đa 8 tiếng không nghỉ, có thể kéo dài vài tiếng nếu sau đó họ được nghỉ lâu hơn bình thường.

Chuyến bay của Qantas từ Dallas sang Sydney kéo dài 16,5 tiếng liên tục. Trong trường hợp đó, một máy bay sẽ có nhiều đội phi công thay thế nhau trong chuyến bay. Đồng thời, họ sẽ nghỉ ngơi lâu hơn trước chuyến bay và ở các trạm dừng.

Mỹ quy định phải luôn có hai phi công trong khoang lái. Ảnh: Daily Mail.

Khi không điều khiển máy bay, phi công có thể nghỉ ngơi, giải trí hoặc ngủ, thường là ở khu vực tách biệt, nơi hành khách không thể thấy. Một số hãng chỉ có ghế hạng thương gia hoặc hạng nhất với rèm che để họ nghỉ ngơi.

British Airways và Qantas là hai trong số ít hãng hàng không cho phép phi công ngủ trong khoang lái, miễn là có một thành viên tổ bay tỉnh táo và điều khiển máy bay (tuy nhiên, họ không thể làm thế nếu bay trên không phận Mỹ).

Theo hướng dẫn FRMS (Hệ thống quản lý rủi ro do mệt mỏi) của Hiệp hội hàng không thế giới, Tổ chức hàng không dân dụng thế giới, và Hiệp hội phi công hàng không thế giới, thời gian nghỉ ngơi cho phi công trên máy bay thương mại được cho phép, nhưng không quy định rõ.

Hướng dẫn này ghi rõ: “Đây không phải hình thức thay thế cho việc ngủ trước chuyến bay hay tăng cường tổ bay như thông thường, mà chỉ để giải quyết tình huống mệt mỏi đột ngột trong quá trình bay”. Theo đó, phi công không nên ngủ quá 45 phút, để tránh tình trạng rơi vào giấc ngủ quán tính.