CNN đưa tin hôm 7/4, một tấm bản đồ Cuba cũ đang được bán đấu giá ở Boston (Mỹ), nhưng đây không chỉ là một tấm bản đồ bình thường.

Tấm bản đồ này có thể được coi là chứng nhân lịch sử của những ngày tháng đen tối nhất trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, khi Nga và Mỹ đang đối đầu nhau và có thể xảy ra một cuộc chiến tranh hạt nhân, dẫn đến sự kết thúc của nhân loại.

Tấm bản đồ đánh dấu hàng chục địa điểm ở Cuba. Đó chính là những mục tiêu tấn công quân sự của Mỹ. Tổng thống John F. Kennedy khi ấy dự định sẽ lợi dụng Khủng hoảng tên lửa Cuba để tổ chức một cuộc tấn công.

Tấm bản đồ chết chóc của cố Tổng thống Kennedy, đánh dấu những địa điểm có thể tấn công ở Cuba. Ảnh: BBC

Trong khoảng 2 tuần thời điểm tháng 10/1962, thế giới gần như nín thở khi chứng kiến căng thẳng Soviet - Mỹ leo thang. Mọi chuyện bắt đầu sau khi Mỹ phát hiện Liên Xô xây dựng một địa điểm thử tên lửa hạt nhân, có thể tấn công nhiều thành phố của Mỹ chỉ trong vài phút.

Trong cuốn sách “13 ngày” của em trai cố Tổng thống John F. Kennedy, Bộ trưởng Tư pháp Robert F. Kennedy đã nói về những bức ảnh của máy bay do thám Mỹ “cho thấy các quả tên lửa đã hướng thẳng đến một vài thành phố của Mỹ, ước tính chỉ trong vài phút, 80 triệu người Mỹ có thể bị thiêu rụi trong biển lửa”.

Trong tình hình nguy cấp đó, các lãnh đạo ở Lầu Năm Góc đã thúc giục tổng thống hãy mau tấn công Cuba. Đây là một bước đi nguy hiểm, vì rất có thể sau đó sẽ gây ra một cuộc chiến tranh hạt nhân với Moscow.

Dựa vào các hình ảnh do máy bay do thám trả về, Tổng thống Kennedy đã lựa chọn ra 9 địa điểm là 9 kho vũ khí của Liên Xô đặt tại Cuba. Đây là mục tiêu nếu như quân đội Mỹ quyết định tấn công Cuba. Các địa điểm này bao gồm máy bay chiến đấu MiG và các kho vũ khí chứa tên lửa đạn đạo tầm trung trang bị vũ khí hạt nhân.

Cuộc chiến tranh hạt nhân gần như chỉ còn một bước nữa thôi là sẽ được phát động. Các đội tên lửa luôn trong tình trạng báo động, binh lính đều đã di chuyển đến Florida hoặc các khu vực Đông Nam nước Mỹ, 180 tàu hải quân đã chờ sẵn trên bờ biển Caribbean.

Tuy nhiên, có nhiều cố vấn vẫn khuyên can tổng thống không nên phát động chiến tranh, bao gồm em trai ông. Cuối cùng, thay vì tấn công Cuba, John F. Kennedy quyết định bao vây Cuba bằng tàu quân sự.

Cố Tổng thống John F. Kennedy hội ý với Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara về vấn đề Cuba năm 1962. Ảnh: BBC

Đến những phút cuối cùng, chiến tranh đã không xảy ra, nhân loại tránh được một thảm họa chết chóc, nhờ vào một chút mánh khóe ngoại giao.

Kennedy và cựu Tổng Bí thư đảng Cộng sản Xô viết Nikita Khrushchev đã cùng nhau đi đến một thỏa thuận. Mỹ hứa sẽ không tấn công Cuba, còn phía Liên xô cam kết giải trừ chương trình tên lửa. Tuy nhiên, chính quyền Kennedy và Moscow còn có một thỏa thuận bí mật nữa, mà phải 25 năm sau mới được tiết lộ, đó là phía Mỹ hứa xóa bỏ các chương trình tên lửa hạt nhân ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Giờ đây, gần 50 năm đã trôi qua, tấm bản đồ ước tính có giá 20.000 USD chính là bằng chứng cho một trong những thời khắc lịch sử ảnh hưởng đến toàn bộ nhân loại.

Theo RR, công ty tổ chức cuộc đấu giá này, trên tấm bản đồ còn có lời trích dẫn của Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara, rằng: “Tổng thống đã nhìn lướt qua tấm bản đồ này trước khi quyết định hoãn cuộc tấn công”.

Sau khi khủng hoảng kết thúc, Tổng thống Kennedy đã đưa tấm bản đồ cho McNamara và nói rằng đây là “tấm bản đồ chiến thắng”.