Sau khi bôn ba đủ nghề để mưu sinh, từng xuất khẩu lao động sang Anh, khi có ít vốn trong tay, anh Lượng quyết định trở về quê lập nghiệp. Anh chọn mô hình nuôi lươn thương phẩm để khởi nghiệp.

Anh Hoàng Kim Lượng và mô hình nuôi lươn thương phẩm, lươn giống cho doanh thu 1,2 tỷ đồng/năm. Ảnh: T.P

"Lươn là đặc sản nổi tiếng của Yên Thành, nói đến lươn xứ Nghệ là người ta nghĩ ngay đến Yên Thành. Do đó, tôi chọn con lươn để phát triển sinh kế", anh Lượng cho biết. Anh dốc toàn bộ vốn liếng tích góp được, vay mượn thêm với tổng 6 tỷ đồng để mở trang trại nuôi lươn.

Gắn bó với ruộng đồng, từng đi đặt trúm bắt lươn, câu lươn từ tấm bé nên anh Lượng hiểu rất rõ đặc tính của lươn; đồng thời, để trang bị cho mình kiến thức, kỹ thuật nuôi lươn thương phẩm, anh không ngại "tầm sư học đạo", học những người đi trước trong làng, trong xã; tìm hiểu các mô hình nuôi lươn không bùn trong tỉnh.

Trang trại có 7 bể nuôi, mỗi bể 10m2 và trang bị hệ thống xử lý nước, đèn sưởi. Ảnh: T.P

Anh còn bỏ kinh phí để vào miền Nam, xin vào làm công cho các trại lươn lớn để học hỏi thêm. Khi đã nắm được cơ bản "đường đi nước bước" của quá trình nuôi lươn, anh bỏ ra 300 triệu đồng để nhận chuyển giao kỹ thuật từ một trang trại có tiếng rồi mua lươn giống từ miền Nam về nuôi.

Thế nhưng, mua lươn giống từ miền Nam về nuôi, vừa rủi ro cao do khác biệt về môi trường, nhiệt độ, vừa phải trải qua vận chuyển quãng đường dài, chi phí lại đắt đỏ. Do đó, anh Lượng có ý nghĩ táo bạo là ấp trứng lươn nở thành con, tiết kiệm chi phí nuôi và cung ứng lươn giống cho người dân.

Anh Lượng có sáng kiến làm chuồng để tạo cặp lươn bố mẹ, chủ động trứng lươn. Ảnh: T.P

Mẻ đầu tiên, anh nhập về hàng trăm nghìn trứng lươn theo cách đã học được ở miền Nam là bỏ trứng trong xô, chậu, sục khí oxy để lươn nở. Thế nhưng, thất bại hoàn toàn, trứng hỏng và lươn chết.

"Cái khó ló cái khôn", anh trăn trở tìm nguyên nhân và nghĩ cách khắc phục. Sau nhiều lần, anh rút ra được nguyên nhân hao hụt khi ấp trứng lươn là do yếu tố môi trường và môi trường nước, do đó, đầu tiên cần phải giải quyết tốt 2 vấn đề này.

Lai tạo giữa lươn miền Nam với lươn bản địa nên vừa đạt trọng lượng, vừa đảm bảo phẩm chất thịt dai, ngon. Ảnh: T.P

Anh mày mò chế tạo máy ấp trứng lươn. Sau hàng chục lần thử nghiệm, điều chỉnh, máy ấp trứng lươn ra đời. Với thiết kế nhiều buồng, cộng với nguyên lý luân chuyển nước tạo ra oxy, chiếc máy ấp giúp trứng luôn di chuyển, không dính vào nhau.

Khi trứng nở, lươn con sẽ được tách qua một cái khe để tới buồng riêng, còn những quả trứng chưa nở vẫn giữ lại để ấp tiếp. Bên cạnh đó, máy có hệ thống kích nhiệt, giải quyết tốt vấn đề nhiệt độ vào mùa Đông, giúp lươn khi nở ra không bị "sốc lạnh". Với máy ấp lươn, tỷ lệ trứng lươn nở đạt 80%.

Để tiết giảm chi phí, anh cũng đã mày mò tìm cách để thu trứng lươn thay vì nhập trứng như trước đây. Theo đó, anh bắt cặp cho lươn cái và lươn đực ở cùng nhau, tăng khả năng thụ tinh cho trứng.

Bèo dâu, bèo tây phủ kín các bể nước nhằm lọc không khí, lọc thức ăn dư thừa trong bể nuôi. Ảnh: T.P

"Sắp tới, tôi đang tìm cách để thụ tinh nhân tạo cho lươn. Nếu thành công thì sẽ giảm được giá thành lươn giống, giúp người nuôi lươn có lãi cao hơn" - anh chia sẻ.

Không dừng lại ở đó, anh Lượng mạnh dạn cho lai tạo lươn bố mẹ miền Nam với lươn đồng bản địa, vừa nâng cao sản lượng, vừa tăng khả năng thích nghi của lươn con đối với môi trường, đảm bảo thịt lươn dai, chắc, ngon hơn.

Sắp tới, anh Lượng sẽ tìm cách thụ tinh nhân tạo cho lươn. Ảnh: T.P

Hiện nay, mỗi năm, trại xuất 20-30 vạn con giống, thu khoảng 800 triệu đồng, lãi ròng khoảng 400 triệu đồng. Đồng thời, tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương, vừa cung ứng lươn giống chất lượng, giá thành hợp lý cho người dân trong vùng.