Liên quan đến vụ việc "nữ tử tù mua tinh trùng để mang thai trong trại giam" mà báo chí đã phản ánh, PV báo Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với Luật sư Chu Văn Tiến – Công ty Luật TNHH An Nam - Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội về vấn đề nữ tử tù có thai trong trại giam thì việc thi hành án thế nào?

Trao đổi với báo Kiến Thức luật sư Tiến cho hay, nữ tử tù Nguyễn Thi Huệ đã bị tuyên án tử hình sau hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm ngày 20/1/2014 và ngày 19/6/2014 vì tội mua bán trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, việc nữ tử tù Nguyễn Thị Huệ đang có thai và dự kiến sẽ sinh vào tháng 4/2016 sẽ được chuyển từ án tử hình sang án tù chung thân. Bởi pháp luật hình sự hiện hành quy định tại Điều 35 Bộ Luật hình sự thì sẽ “Không thi hành án tử hình đối với phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi. Trong trường hợp này hình phạt tử hình chuyển thành tù chung thân” .

Điều này có nghĩa là những người khi phạm tội không mang thai nhưng trong quá trình bị tạm giam để điều tra xét xử vụ án thì họ lại mang thai, trong trường hợp nếu tội của họ đến mức phải xử phạt tử hình thì theo quy định của bộ luật hình sự hiện hành nhà nước sẽ giảm hình phạt từ mức tử hình xuống tù chung thân. Đồng nghĩa với việc Nguyễn Thị Huệ sẽ được “cứu sống” bởi “tấm thẻ sinh mạng của đứa con”.

Luật sư Tiến phân tích, tại Điều 259 Bộ luật tố tụng hình sự quy định Thi hành hình phạt tử hình, Chánh án Tòa án đã xử sơ thẩm ra quyết định thi hành án và thành lập Hội đồng thi hành hình phạt tử hình gồm đại diện Tòa án, Viện kiểm sát và Công an.

Hội đồng thi hành án có trách nhiệm phải kiểm tra căn cước của người bị kết án trước khi thi hành án, kiểm tra các tài liệu liên quan đến điều kiện không thi hành án tử hình được quy định tại Điều 35 của Bộ luật hình sự.

Trong trường hợp người bị kết án là phụ nữ thì trước khi ra quyết định thi hành án, Chánh án Toà án đã xét xử sơ thẩm phải tổ chức kiểm tra các điều kiện không áp dụng hình phạt tử hình được quy định tại Điều 35 của Bộ luật hình sự. Nếu có căn cứ người bị kết án có điều kiện quy định tại Điều 35 của Bộ luật hình sự thì thì Hội đồng thi hành án hoãn thi hành án, Chánh án Toà án đã xét xử sơ thẩm không ra quyết định thi hành án và báo cáo Chánh án Toà án nhân dân tối cao để xem xét chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân cho người bị kết án.

Như vậy, việc nữ tử tù Nguyễn Thị Huệ đang có thai đã giúp cô có được "lệnh bài miễn chết" - chuyển từ án tử hình sang án tù chung thân, kể cả trường hợp sau này trong quá trình mang thai hoặc khi sinh con ra mà thai nhi bị chết thì Nguyễn Thị Huệ vẫn được ân giảm thành tù chung thân.