PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết, giới hạn giảm cân an toàn là mức giảm dưới 10% cân nặng trong một tháng hoặc không quá 1 kg một tuần. Giảm cân nhanh rất nguy hiểm, để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe.
Liều mạng… giảm cân
Mặc dù được khuyến cáo cẩn trọng và tìm hiểu kỹ biện pháp giảm cân, nhiều chị em vẫn bỏ ngoài tai, miễn là giảm cân. Đây được xem là sự chấp nhận khá “ liều mạng” và không ít người phải gánh hậu quả suốt đời.
Chị H., 26 tuổi, được cấp cứu tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), vì mất thị lực, tổn thương não sau 20 ngày uống Detox Táo giảm cân. Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân H. sử dụng sản phẩm giảm cân khoảng 10 ngày đã có biểu hiện về thần kinh, mắt, tổn thương não rất rõ ràng. Nếu dùng kéo dài, bệnh nhân có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Bệnh nhân mất thị lực, tổn thương não do dùng Detox Táo giảm cân.
Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) cũng từng tiếp nhận người bệnh 38 tuổi, nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, lơ mơ, mạch nhanh sau một tuần uống thuốc giảm cân mua trên mạng. Kết quả xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhân ngộ độc rất nguy kịch, tim loạn nhịp nặng, có biểu hiện suy thận, hạ kali máu nặng...
Các trường hợp bệnh nhân bị tai biến do giảm cân sai cách được ghi nhận ở hầu hết bệnh viện từ tuyến tỉnh, huyện đến trung ương. PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn cho biết, hàng nghìn bệnh nhân gặp biến chứng do giảm cân chỉ vì tin quảng cáo trên mạng...
Chị M.H ( 35 tuổi, Hà Nội) mua cà phê giảm cân trên mạng về uống. Sau 2 tuần, chị nhập viện không chỉ vì cổ khô khốc, miệng lưỡi đắng ngắt, thần kinh căng thẳng, mất ngủ triền miên, tim đập, tiêu chảy, cơ thể rơi vào trạng thái suy kiệt, mà còn bị rối loạn tuần hoàn não, viêm dạ dày cấp.
Trường hợp khác, bệnh nhân N.T.T (39 tuổi, ở Hải Dương) mua thảo dược thiên nhiên giảm cân, dùng sau 2 tháng, phải cấp cứu vì ngất lịm, nôn ra máu... Kết quả thăm khám, bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày và thủng một mảng lớn nên bắt buộc phải tiến hành cắt bỏ toàn bộ dạ dày…
Một bệnh nhân 34 tuổi cấp cứu trong tình trạng đi ngoài liên tục, rối loạn điện giải, tim đập nhanh, tay chân run, huyết áp tụt... PGS.TS Tuấn và kíp trực đã khẩn cấp đặt 2 đường truyền dịch, sau 30 tiếng bệnh nhân mới hồi tỉnh.
Trước đó, người này “detox”, nhịn ăn một tuần, uống nhiều nước hoa quả, rau củ, dẫn đến đi ngoài, khiến các mảng tế bào niêm mạc đường ruột bị bong, vi khuẩn có lợi dạ dày bị mất cân bằng, gây suy nhược cơ thể, mất nước, suy thận... Bệnh nhân này may mắn được cứu sống nhưng có trường hợp bị trụy tim mạch, không thể cứu chữa.
Tiền mất
PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn cảnh báo, hiện nay, các sản phẩm giảm cân tràn ngập thị trường với rất nhiều hình thức khác nhau như cà phê giảm cân, thuốc giảm cân, trà giảm cân… Chúng đều được quảng cáo với những lời hoa mỹ như: “Giảm cân siêu tốc”, “sở hữu 3 vòng chuẩn như người mẫu” hay “giảm 10kg sau một tuần sử dụng”…
Chính vì những quảng cáo “thần thánh” đó, không ít người nhẹ dạ cả tin khiến bản thân mình rơi vào tình trạng dở khóc cười, sức khỏe ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, nhiều biện pháp giảm cân cũng được chị em truyền tai nhau để áp dụng tại nhà với mong muốn sở hữu thân hình đẹp (như uống giấm, uống chanh, ăn keto…) cũng có thể mang hậu quả suốt đời.
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn thăm khám cho bệnh nhân sau phẫu thuật cắt dạ dày vì giảm cân sai cách.
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, đơn giản nhất là nhịn ăn để giảm cân nhưng phương pháp này cũng sai lầm vì sẽ gây thiếu hụt chất dinh dưỡng, làm rối loạn điện giải. Nhịn ăn lâu dễ bị biếng ăn, cơ thể suy kiệt, suy tim, suy hô hấp, có thể dẫn tới tử vong…
“Thực tế ghi nhận nhiều sản phẩm giảm cân là thực phẩm chức năng trộn những loại chất độc hại bị cấm sử dụng, hoặc trộn chất được phép sử dụng nhưng với liều lượng không đảm bảo. Đã có trường hợp bệnh nhân hôn mê, co giật, tổn thương não... đã phải cấp cứu điều trị.
Xét nghiệm những loại sản phẩm này có chứa chất cấm, ảnh hưởng sức khỏe như Sibutramine, Phenolphtalein… Thậm chí, những chất chỉ được phép có trong thuốc nhưng lại được cho vào thực phẩm chức năng. Uống những chất này rất ảnh hưởng sức khỏe, vì hoàn toàn không thể kiểm soát chất lượng và liều lượng", TS.BS Nguyễn Trung Nguyên thông tin.
Tật mang
Theo PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, giới hạn giảm cân an toàn là mức giảm dưới 10% cân nặng trong một tháng hoặc không quá 1 kg một tuần. Việc giảm cân nhanh sẽ rất nguy hiểm, để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe.
Thiếu chất dinh dưỡng: Giảm cân cấp tốc thường dẫn đến hạn chế lượng calo và thực phẩm cung cấp cho cơ thể. Điều này dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Thiếu chất dinh dưỡng có thể gây suy dinh dưỡng, suy giảm sức đề kháng và ảnh hưởng xấu đến chức năng cơ thể.
Mất cơ và mất nước: Khi giảm cân cấp tốc, một phần lượng mất cân ban đầu thường bao gồm cả mất nước và cơ. Điều này có thể gây suy nhược cơ thể, làm giảm khả năng hoạt động, gây mệt mỏi.
Hiệu quả không bền vững: Giảm cân cấp tốc thường không bền vững trong thời gian dài. Kết thúc quá trình giảm cân, quay trở lại chế độ ăn bình thường, cơ thể thường phản ứng bằng cách tiết ra hormone khuyến khích tiếp tục ăn và lưu trữ chất béo. Kết quả, người giảm cân có thể trở lại cân nặng ban đầu hoặc thậm chí tăng cân hơn trước đó, dẫn đến hiện tượng (yo-yo effect).
Rối loạn chức năng cơ thể: Việc giảm cân cấp tốc có thể ảnh hưởng các chức năng cơ thể, bao gồm hệ tiêu hóa, hệ thần kinh và hệ miễn dịch. Cơ thể không có thời gian thích nghi dần với thay đổi lớn trong chế độ ăn và mất cân nhanh chóng. Điều này có thể gây ra những vấn đề sức khỏe như suy nhược, rối loạn chuyển hóa và rối loạn chức năng cơ thể khác.
Tác động tâm lý: Giảm cân cấp tốc có thể gây tác động tâm lý tiêu cực, bao gồm cả cảm giác lo lắng, căng thẳng và áp lực về ngoại hình. Sự tập trung mạnh mẽ vào giảm cân nhanh có thể dẫn đến mối quan tâm về cơ thể và hình dáng, cũng như gây rối loạn ăn uống, tạo mối quan hệ không lành mạnh với thức ăn.
Để đạt được mục tiêu giảm cân một cách lành mạnh, an toàn, bạn cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, ăn uống cân bằng, tăng cường hoạt động thể chất, tập thể dục.
Tổ chức Y tế Thế giới khuyên, nên giảm ăn thực phẩm chế biến có thành phần cao các loại chất béo bão hòa, đường, muối và tăng cường loại khoáng chất, vitamin, chất xơ...
Khẩu phần ăn có phần trăm cân bằng hay chế độ ăn ít calo giúp cơ thể điều chỉnh mức tiêu thụ chất dinh dưỡng, giảm cân. Tổng số calo được phân bổ hàng ngày cho cơ thể được khuyến nghị theo tỷ lệ 55% lấy từ carbohydrates, 15% từ protein và 30% chất béo (thành phần không được vượt quá 10% từ các dạng chất béo bão hòa).
