Gần 1 tháng nữa mới đến Tết, nhưng người dân ở xã Nghi Diên (huyện Nghi Lộc, Nghệ An) đã nhận được các đơn đặt hàng cam Xã Đoài, với giá 70.000-130.000 đồng/quả.

Là hộ dân sở hữu vườn cam đẹp, có số lượng nhất nhì ở Xã Đoài, ông Nguyễn Văn Thọ (51 tuổi, trú xã Quyết Thắng, xã Nghi Diên), cho biết, nguồn gốc giống cam Xã Đoài có từ châu Âu, được người Pháp đưa về địa phương trồng từ thế kỷ XIX.

“Xưa kia, cam Xã Đoài còn được gọi là cam 'tiến Vua', do chỉ có tầng lớp vua quan mới có tiền mua thưởng thức. Điều đặc biệt là chỉ có đất Xã Đoài mới trồng được loại cam cho vị ngon ngọt đặc trưng, nếu đưa giống đi nơi khác trồng sẽ không còn hương vị này”, ông Thọ nói.

Cam được mùa vẫn từ chối thương lái

Tại vườn của ông Thọ có 71 gốc cam, cho khoảng 8.000 quả chờ bán dịp Tết Nguyên đán tới. Mặc dù nhiều thương lái đã liên hệ đặt trước để mua, nhưng ông không nhận vì lo không đủ hàng cung ứng.

“Năm nay cam năng suất hơn, mỗi cây đạt gần 500 quả. Đợt mưa lũ vào tháng 10 vừa qua khiến khoảng 40% quả trong vườn bị rụng nhưng không ảnh hưởng đến chất lượng. Vì vườn nhà tôi nhiều nên mỗi quả cam chỉ bán với giá 70.000-80.000 đồng, những gia đình khác có thể bán giá cao hơn", ông Thọ thông tin.

Cách đó không xa, vườn nhà ông Nguyễn Văn Cường (59 tuổi, trú thôn Quyết Thắng, xã Nghi Diên) cũng có gần 70 gốc cam. Trong đó, có hai gốc cam “cổ thụ”.

Cam từ hai cây này ông Cường luôn bán giá 130.000 đồng/quả. Ngoài ra, ông còn chiết cành để nhân giống bán cho ai có nhu cầu với giá 500.000 đồng/bầu.

"Hai gốc cam này có tuổi thọ 34 năm, do bố tôi trồng. Vì cây già quá nên thân cành ngày một nhỏ lại, tuy nhiên quả vẫn to, đẹp. Có rất nhiều người từng về đây mua bầu ươm của hai cây cam này để nhân giống và nghiên cứu khoa học”, ông Cường tự hào kể.

Theo ông Cường, trước đây tuổi đời trung bình của cây cam khoảng 7-10 năm, nhưng nếu có kỹ thuật chăm sóc tốt sẽ kéo dài được tuổi thọ lên gấp đôi.

Cây cam trồng sang năm thứ hai thì bắt đầu cho quả. Với những cây yếu, sớm hỏng cành sẽ được cắt ngang thân hoặc đào cả gốc để trồng lại, hạn chế bệnh, nấm lây lan sang cây khác.

Còn với những quả kém chất lượng, mẫu mã xấu do ong, bướm đốt các chủ vườn sẽ loại ra, không bán. Cam có hai vụ nhưng chỉ ưu tiên một vụ để cây sinh trưởng tốt, khỏe và cho trái ngon nhất.

“Người dân ở Xã Đoài không bơm thuốc bảo vệ thực vật mà tự chế tạo phễu rồi đặt chế phẩm bên trong để bắt các loài sâu bệnh, ong bướm hại cây. Việc chăm sóc cây cam phải tránh hóa chất và phân bón hóa học, chỉ bón duy nhất mỗi năm một lần phân bò hoai mục”, ông Cường chia sẻ bí quyết chăm sóc cây cam.

Săn cam quý ngâm rượu chơi Tết

Là một người dân sống ở TP. Vinh, anh Quang (hơn 40 tuổi) nhưng chưa một lần được thưởng thức quả cam Xã Đoài chính hiệu. Anh chỉ nghe nói đến loại cam này qua các phương tiện truyền thông báo chí.

Năm nay, anh Quang quyết định nhờ một người quen, có các mối quan hệ để mua cho được cam Xã Đoài về ăn thử và dùng ngâm rượu dịp Tết.

Thông qua anh Minh, một người quen thân với chủ vườn cam Xã Đoài lâu năm giới thiệu, anh Quang đã mua được 20 quả cam.

“Cam Xã Đoài có giới hạn, phần đa số lượng cam đều có người đặt trước ngay tại vườn. Nếu mua cam qua thương lái không khéo dễ mua nhầm loại cam khác. Dù cam có giá từ 80.000 đến 130.000 đồng/quả nhưng không phải ai cũng được sở hữu loại cam quý này trong dịp Tết đến” - anh Minh chia sẻ.

Có được cam, anh Minh còn chỉ cách cho anh Quang ngâm với rượu nếp nút lá chuối ở quê nấu. Mỗi bình 10 lít rượu ngâm từ 10 đến 12 quả cam Xã Đoài, trong vòng hơn 1 tháng là có thể sử dụng. Loại rượu cam này dễ uống, nhẹ nhàng và có hương vị đặc trưng.

Khi cam chín, vỏ có mùi thơm đặc trưng, múi cam cũng cho hương vị ngon ngọt hơn những loại cam khác ở Nghệ An bày bán trên thị trường.

Hiện toàn xã Nghi Diên còn khoảng 40 hộ trồng cam Xã Đoài, với hơn 10.000 gốc, trên diện tích 17ha. Trong đó, hơn 8ha là các hộ dân trồng nhỏ lẻ tại vườn nhà.

Mùa Tết đến, cam Xã Đoài mang lại thu nhập từ 50 triệu đến vài trăm triệu đồng mỗi nhà vườn.