Trong khi nhu cầu chính đáng của người dân được cất nhà trên những thửa đất của mình, thì chính quyền xã Vĩnh Trung và TP.Móng Cái khá lúng túng, dẫn đến tình trạng sai phạm ngày một gia tăng…

Ồ ạt xây trái phép

Tuyến đường xuyên đảo duy nhất, khiến Vĩnh Thực vẫn còn là vùng đất hoang sơ và phong phú cảnh quan du lịch. Ảnh: T.N.D.

Theo kết luận của Thanh tra Quảng Ninh, trước năm 2014, địa bàn xã có 71 trường hợp vi phạm. Từ năm 2014 đến nay, thêm 52 trường hợp chiếm đất, sử dụng sai mục đích và xây nhà trái phép. Đặc biệt, chỉ mấy tháng đầu năm 2019, địa phương này ghi nhận thêm 16 trường hợp vi phạm. Trong những năm qua, chỉ 244 trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), trong khi xã có 4 thôn với 457 hộ và gần 17.000 nhân khẩu.

Bất cập về quản lý đất đai, chậm cấp GCNQSDĐ gây bức xúc, dẫn đến hàng loạt người dân có nhu cầu về nhà ở đã tự ý xây dựng nhà cửa trên đất chưa được cấp phép.

Theo lãnh đạo xã Vĩnh Trung, nhiều cuộc kiểm tra xử lý của lực lượng chức năng xã vấp phải sự phản ứng gay gắt, thậm chí là xô xát, chống đối. Chính quyền đã nhiều lần ra quân xử lý tháo dỡ, đình chỉ thi công, xử phạt hành chính nhưng mọi việc sau đó đâu lại vào đấy. “Một điều bất cập nữa, lực lượng chức năng còn ngại va chạm với dân khi xử lý, nhất là nhiều người nhà cán bộ vi phạm” - Chủ tịch xã Vĩnh Trung, ông Lê Đức Tâm, nêu bất cập.

Cơ quan chức năng thiếu sâu sát

Mặc dù vấn đề xây nhà trái phép, lấn chiếm đất đai và chậm cấp GCNQSDĐ diễn ra liên tục trong nhiều năm, nhưng UBND TP.Móng Cái không cương quyết chỉ đạo các ngành vào cuộc sớm, dẫn đến những hệ lụy như hiện nay. Nhiều hộ gia đình bắt buộc vi phạm về đất đai, xây dựng để xây bằng được nhà ở bởi nhu cầu cấp bách về sinh hoạt dù cho có bị ngăn cấm. Anh Đặng Văn Hạ - một người dân thôn 2 xã Vinh Trung - vừa xây nhà trên khu đất của gia đình phản ánh: Tôi lấy vợ và phải vay mượn người thân tiền xây nhà trên khu đất gia đình cho, nhưng chính quyền nói rằng ngôi nhà trên xây bất hợp pháp trên đất ruộng. Trong khi đó, khu đất không nằm trong quy hoạch công trình khác.

Tuy nhiên, theo ông Vũ Tiến Chung - Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường (TNMT) Móng Cái, hiện địa bàn xã đảo Vĩnh Trung còn 138 trường hợp chưa đươc cấp GCNQSDĐ do người dân vi phạm về đất đai nên không đủ điều kiện để cấp (trong đó có hàng chục trường hợp vi phạm về xây dựng). Những trường hợp vi phạm này ảnh hưởng đến quy hoạch chung và quy hoạch phân khu.

Cũng theo ông Chung, trong cuộc họp Thành ủy sáng thứ 2 mới đây, lãnh đạo xã Vĩnh Trung Lê Đức Tâm có nêu đề nghị của người dân sớm giao đất, cấp quyền sử dụng đất nhưng không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính do người dân xã đảo ở đây còn khó khăn. “Nhưng họ không nằm trong đối tượng ưu tiên nên không miễn trừ nghĩa vụ và phải áp dụng như người dân đô thị” - ông Chung cho biết.

Rõ ràng, nhu cầu của người dân và chính sách áp dụng của chính quyền Móng Cái có sự “vênh” nhau rất lớn, dẫn đến câu chuyện cấp sổ cho họ rơi vào bế tắc, gây nên những bất bình với người dân trên đảo. Một thực tế, theo quan sát của PV Báo Lao Động, phần lớn người dân trên đảo mưu sinh bám biển nên không dư dả, nhu cầu xây dựng nhà ở kiên cố là thúc bách để phải đối phó với sự khắc nghiệt của thiên tai nơi đầu sóng ngọn gió.