Khu đất hợp khối 179 bis, 181, 183 và 185 Hai Bà Trưng, quận 3 hiện nay.

Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 10 bị can liên quan đến sai phạm trong việc hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng lấy nhà đất 185 Hai Bà Trưng. Theo đó, CQĐT đề nghị truy tố bị can Dương Thị Bạch Diệp lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

CQĐT đề nghị truy tố và chuyển tội danh từ “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” sang tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” đối với 9 bị can: Nguyễn Thành Tài (nguyên Phó chủ tịch UBND TP.HCM), Trần Nam Trang (nguyên Phó giám đốc Sở Tài chính TP.HCM), Vy Nhật Tảo (Giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP.HCM), Nguyễn Thành Rum (nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch TP.HCM), Lê Tôn Thanh (nguyên Phó Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch TP.HCM), Lê Văn Thanh (nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP.HCM), Huỳnh Kim Phát (nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP.HCM), Nguyễn Thanh Nhàn (nguyên Phó giám đốc Sở TN-MT), Đào Anh Kiệt (nguyên Giám đốc Sở TN-MT).

Đối với bị can Đào Thị Hương Lan (nguyên Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM) đang bỏ trốn, CQĐT đã ra quyết định truy nã, khi nào bắt được sẽ điều tra, xử lý sau.

'Bàn tay phù phép'

Nhà đất số 185 Hai Bà Trưng, phường 6, quận 3 được UBND TP.HCM giao cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ (đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thành phố) quản lý, sử dụng từ năm 1998.

Do cơ sở vật chất xuống cấp nên từ năm 2007, Trung tâm Ca nhạc nhẹ hợp tác với một số đơn vị để cải tạo, trong đó có Công ty TNHH BĐS Diệp Bạch Dương, doanh nghiệp do bà Dương Thị Bạch Diệp làm giám đốc.

Khi đó, nữ đại gia Bạch Diệp đề xuất sử dụng một BĐS khác có giá trị tương đương để hoán đổi lấy "đất vàng" 185 Hai Bà Trưng. Nếu được hoán đổi, công ty bà Bạch Diệp sẽ hợp khối các địa chỉ 179 bis, 181 và 183 Hai Bà Trưng với 185 Hai Bà Trưng thành thửa đất lớn để xây tổ hợp khách sạn 5 sao.

Sau đó, bà Diệp có làm "Đơn xin hoán đổi tài sản" nhưng bà Nguyễn Thị Hồng (Phó Chủ tịch UBND TP HCM) trả lời "Không chấp thuận phương án hoán đổi vì không có cơ sở xem xét giải quyết".

Không dừng lại, bà Diệp tiếp tục vận động, thuyết phục các đơn vị, cá nhân có thẩm quyền để thực hiện việc hoán đổi và đã gửi “Đơn xin hoán đổi tài sản” đến ông Nguyễn Thành Tài đề nghị hoán đổi 2 tài sản trên kèm theo để xuất kinh phí sửa chữa, tu bổ theo yêu cầu hoạt động của trung tâm là 20 tỉ đồng.

Tiếp đó, ông Vy Nhật Tảo đã mời ông Nguyễn Thành Rum – lúc đó là Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TPHCM - tham quan địa điểm 57 Cao Thắng và trình bày cho ông Rum thấy lợi ích cho Trung tâm ca nhạc nhẹ. Ông Rum đã tổ chức họp Ban giám đốc Sở để thống nhất chủ trương hoán đổi.

Nhưng theo cơ quan điều tra, tài sản nhà đất số 57 Cao Thắng đã được bà Diệp sử dụng để thế chấp tại Agribank Chi nhánh TPHCM nhằm vay vốn. Ngoài ra, khi được cấp Giấy chứng nhận với nhà đất số 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp không đưa tài sản này vào Agribank Chi nhánh TPHCM để rút giấy chứng nhận với nhà đất số 57 Cao Thắng ra để bàn giao, sang tên cho Trung tâm ca nhạc nhẹ như cam kết.

Thay vào đó, bà này tiếp tục dùng nhà đất 185 Hai Bà Trưng để thế chấp vay 160 tỉ đồng tại Ngân hàng TMCP Phương Nam (Southern Bank) - sau này đổi tên thành Sacombank – nhưng đến nay Công ty Diệp Bạch Dương không có khả năng trả nợ.

Tính đến tháng 5/2018, khoản vay này còn dư nợ 222,8 tỷ đồng, thuộc loại nợ xấu (nhóm 5). Sacombank đã bán khoản nợ này cho Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).

Theo kết quả giám định tài sản, thời điểm tháng 1/2019, giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất tại nhà đất 57 Cao Thắng là 328,5 tỷ đồng. Nhà đất 185 Hai Bà Trưng có giá trị 352,8 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Thành Tài bị đề nghị khung từ 3 - 12 năm tù

Hành vi của bà Diệp khiến nhà nước thiệt hại tài sản trị giá 352 tỉ đồng. Để cho bà Diệp chiếm đoạt, cơ quan chức năng cáo buộc có sai phạm của hàng loạt lãnh đạo UBND TP.HCM, Sở, ngành.

Bản thân bà Diệp khai rằng, các cá nhân, đơn vị tiếp nhận hồ sơ, giải quyết hoán đổi của TP.HCM không yêu cầu cung cấp bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu với nhà đất số 57 Cao Thắng.

Tuy nhiên, theo cơ quan điều tra, lời khai đó của bà Diệp để biện minh cho việc không cung cấp thông tin tài sản này đã được thế chấp, từ đó qua mặt hàng loạt lãnh đạo của TP.HCM chiếm đoạt nhà đất số 185 Hai Bà Trưng - tài sản của Nhà nước.

Theo kết luận điều tra, ông Nguyễn Thành Tài không phụ trách việc xử lý, sắp xếp lại tài sản nhà nước, không là thành viên trong Ban chỉ đạo 09 TP.HCM, nhưng ngày 5/3/2010, bị can Tài đã ký văn bản gửi các đơn vị liên quan có nội dung chấp thuận cho hoán đổi tài sản 185 Hai Bà Trưng và tài sản 57 Cao Thắng; không sát sao trong việc chỉ đạo kiểm tra, xác minh điều kiện pháp lý nhà đất 57 Cao Thắng, không phát hiện nhà đất này bị thế chấp, bị bà Diệp lừa, dẫn đến gây thất thoát tài sản nhà nước.

Theo kết luận điều tra, là người chấp thuận chủ trương và chỉ đạo giải quyết việc hoán đổi nên Nguyễn Thành Tài phải chịu trách nhiệm chính về hành vi của mình.

Tài liệu điều tra cũng không xác định được Nguyễn Thành Tài có vụ lợi hay động cơ cá nhân nào khác trong việc hoán đổi tài sản này, nên ông Tài bị đề nghị truy tố về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, tại khoản 2 Điều 285 Bộ luật hình sự năm 1999, khung hình phạt tù từ 3 năm đến 12 năm.

Các bị can còn lại bị đề nghị truy tố cùng tội danh với ông Nguyễn Thành Tài do chủ quan, tin tưởng dẫn đến thiếu kiểm tra, xác minh điều kiện pháp lý nhà đất số 57 Cao Thắng, tạo điều kiện cho bà Dương Thị Bạch Diệp lừa đảo chiếm đoạt tài sản.