Bang Texas, cùng với phần lớn miền Nam nước Mỹ, đã phải hứng chịu một đợt nắng nóng nghiêm trọng kéo dài nhiều tuần. Theo Forbes, đây là hiện tượng thời tiết cực đoan mà các nhà khoa học đã cảnh báo sẽ ngày càng xảy ra thường xuyên hơn trong thời gian tới.

Làn sóng nhiệt gần đây nghiêm trọng đến mức nhiệt độ tại bang Texas nóng hơn tới 99% phần còn lại trên Trái Đất. Tuy nhiên, khác với những gì diễn ra trong cơn bão mùa đông Uri - bao phủ Texas với lượng tuyết lớn và gây mất điện trên diện rộng vào năm 2021 - lưới điện của bang trong thời gian qua đã đứng vững bất chấp gánh nắng cung cấp năng lượng cho hàng triệu chiếc điều hòa nhiệt độ tại khu vực này.

Nhu cầu sử dụng thiết bị làm mát của người dân đã đẩy lượng điện tiêu thụ lên mức kỷ lục là 81.000 MW, vượt qua ngưỡng 69.000 MW được ghi nhận trong cơn bão mùa đông năm 2021.

Vậy điều gì đã khiến lưới điện của Texas chịu được áp lực sử dụng lớn chưa từng thấy tại bang này?

Việc hệ thống năng lượng của Texas đáp ứng được nhu cầu tăng cao của người dân đến từ sự bổ sung kịp thời của các loại năng lượng tái tạo như gió, Mặt Trời cũng như những trạm lưu trữ năng lượng quy mô lớn trong 2 năm qua.

Theo đó, Texas đã bổ sung gần 3.000 MW công suất điện gió kể từ cơn bão Uri trong khi công suất điện Mặt Trời quy mô lớn tại bang này cũng tăng gấp đôi mỗi năm kể từ năm 2020, với tổng công suất điện mặt trời tăng thêm trong khoảng thời gian này đạt 10.000 MW.

Texas chiếm gần 70% công suất lưu trữ điện năng tăng thêm tại Mỹ trong 3 tháng đầu năm nay, giúp tổng công suất lưu trữ của bang đạt 3.300 MW. Phần lớn các cơ sở này đi vào hoạt động kể từ đầu năm 2021.

Công suất điện Mặt trời được lắp đặt của Texas đã vượt qua bang California vào năm ngoái. Bang miền Nam của Mỹ cũng theo sát California khi tính đến công suất lưu trữ năng lượng được kết nối với mạng lưới.

Trong làn sóng nhiệt lịch sử này, chính năng lượng gió, Mặt Trời và lượng pin lưu trữ điện với giá thành thấp đã giúp người dân Texas chống lại cái nóng gay gắt.

Năng lượng gió và Mặt Trời chiếm 35% tổng công suất điện năng của Texas vào hôm 27/6, đạt mức kỷ lục 31.500 MW chỉ một ngày sau đó. Lượng điện được sản xuất giúp bù đắp cho mức sụt giảm 9.600 MW khi một số nhà máy nhiệt điện than và điện khí phải dừng hoạt động do nắng nóng.

Ngay khi công suất điện Mặt Trời và điện gió sụt giảm vào buổi tối, các cơ sở lưu trữ năng lượng quy mô lớn đã đảm nhiệm trọng trách. Những nơi này giúp người dân Texas vượt qua khoảng thời gian khó khăn nhất trong ngày - khi Mặt Trời đã lặn nhưng những chiếc điều hòa vẫn được bật ở mức tối đa.

Xu hướng này tương đồng với những nhận định trong nhiều năm qua của các chuyên gia về hệ thống năng lượng. Theo đó, khi đối phó với nhu cầu tiêu thụ cao - đặc biệt là trong ngày - sự kết hợp giữa năng lượng gió, Mặt Trời và cơ sở lưu trữ điện thường đáng tin cậy hơn các máy phát sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Các nhà máy điện than, điện khí thường dễ bị hỏng hóc hơn so với năng lượng tái tạo và pin khi đối mặt với những hiện tượng thời tiết cực đoan. Nhiều thiết bị đã bị đóng băng tại các nhà máy điện than và điện khí trong cơn bão Uri. Trong đợt nắng nóng hiện tại, những cơ sở trên cũng buộc phải dừng hoạt động do nhiệt độ cao.

Những nhà máy trên sử dụng các thiết bị phức tạp với nhiều van, đường ống và bộ phận khác, khiến chúng dễ bị hỏng hóc trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Trong khi đó, các cơ sở năng lượng tái tạo thường có thiết kế đơn giản hơn, tạo độ tin cậy lớn trong điều kiện thời tiết phức tạp.

Làn sóng nhiệt vừa qua khiến những nỗ lực gần đây của cơ quan lập pháp tại Texas nhằm ngăn chặn quá trình phát triển các cơ sở năng lượng sạch trở nên nguy hiểm hơn.

Để giành được lợi thế chính trị, những nhà lập pháp sẵn sàng làm suy yếu lưới điện của Texas cũng như đẩy mạnh quá trình biến đổi khí hậu - vốn là nguyên nhân gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan tại bang này.

Quan trọng hơn cả, việc tạo ra một lưới điện ổn định sử dụng năng lượng tái tạo kết hợp với những cơ sở lưu trữ có hiệu quả cao sẽ giúp hạ giá điện tại bang Texas.

Mô hình mới đây của hãng phân tích dữ liệu Energy Innovation cho thấy việc sử dụng các ưu đãi thuế năng lượng sạch của liên bang - nằm trong Đạo luật Giảm Lạm phát - sẽ giúp chi tiêu năng lượng của Texas giảm 21 tỷ USD trong thời gian từ nay cho đến năm 2050, đồng thời giúp GDP của bang tăng thêm 15 tỷ USD vào năm 2030.

Vẫn chưa quá muộn để các nhà chính sách thay đổi đường lối theo hướng có lợi cho người dân bang Texas. Các nhà lập pháp có thể đẩy mạnh quá trình xây dựng cơ sở sản xuất và lưu trữ năng lượng sạch thông qua việc đơn giản hóa việc kết nối lưới điện, thúc đẩy liên kết cơ sở hạ tầng năng lượng giữa các vùng, tối ưu hóa quá trình phân bổ năng lượng.

Đồng thời, giới chức bang có thể thông qua các biện pháp khuyến khích sử dụng năng lượng một cách hiệu quả hơn.