Những báu vật vô giá thú vị của vương triều Tây Sơn

Dù chỉ tồn tại trong một thời gian rất ngắn, triều đại Tây Sơn (1778 - 1802) đã có những đóng góp to lớn cho kho tàng văn hóa của dân tộc. Điều này được thể hiện qua những hiện vật lịch sử có giá trị đặc biệt dưới đây.

Quốc Lê 03/08/2021 09:19

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son

1. Được lưu giữ tại chùa Tây Phương (Thạch Thất, Hà Nội), tượng Phật giáo thời Tây Sơn, hay 18 vị La Hán chùa Tây Phương theo cách gọi dân gian, được coi là tác phẩm kinh điển của nền nghệ thuật cổ Việt Nam.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-2

Trái với sự tĩnh tại thường thấy ở tượng Phật giáo Việt Nam, tượng 18 vị La Hán chùa Tây Phương lại mang dáng vẻ cực kỳ sinh động, không bức tượng nào giống bức tượng nào. Ẩn sau từng đường nét của tượng là các thông điệp giàu ý nghĩa về lịch sử, xã hội, tư tưởng, triết lý...

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-3

Rất nhiều người Việt biết đến những bức tượng Phật giáo thời Tây Sơn của chùa Tây Phương qua bài thơ "Các vị La Hán chùa Tây Phương" của nhà thơ Huy Cận. Bài thơ đã được đưa vào sách giáo khoa, mở đầu bằng câu "Các vị La Hán chùa Tây Phương/ Tôi đến thăm về lòng vấn vương...".

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-4

Ngày nay, 18 vị La Hán chùa Tây Phương vẫn được bảo tồn gần như nguyên vẹn như khi được tạo tác vào thời Tây Sơn. Các hiện vật nổi tiếng này đã được công nhận là Bảo vật quốc gia của Việt Nam từ năm 2015.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-5

2. Bên cạnh tượng các vị La Hán, còn một hiện vật khác của triều Tây Sơn cũng được công nhận là Bảo vật quốc gia, đó là trống đồng Cảnh Thịnh. Trống được đúc năm 1800 dưới triều vua Cảnh Thịnh (con trai vua Quang Trung - Nguyễn Huệ), hiện được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-6

Khác với kiểu trống đồng của văn hóa Đông Sơn, trống Cảnh Thịnh được đúc mô phỏng theo kiểu trống da. Trống nặng 32 kg, đường kính mặt 54,3 cm, cao 37,40 cm, thân trống được chia làm ba phần, quanh thân có 4 quai.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-7

Xung quanh trống, từ trên xuống dưới, đúc nổi các băng hoa văn hình nhũ đinh, lá đề, hồi văn chữ T và đề tài tứ linh: long, ly, quy, phượng. Bên cạnh sự độc đáo của hoa văn, một giá trị đặc biệt khác của trống là phần tư liệu - với một bài minh dài 272 chữ khắc trên thân.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-8

Có thể nói trống đồng Cảnh Thịnh là một hiện vật hết sức độc đáo, phản ánh sự sáng tạo trong nghệ thuật trang trí, kỹ thuật đúc trống cũng như nghề đúc đồng cổ truyền của dân tộc.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-9

3. Dù không phải là Bảo vật quốc gia, chuông La Chữ được nhiều người coi là một "báu vật" của nhà Tây Sơn. Quả chuông được tướng Võ Văn Dũng cho đúc vào năm 1791, hiện treo ở gác chuông của chùa làng La Chữ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-10

Chuông đúc bằng đồng, cao 1,26 mét, chu vi giữa thân chuông là 1,74 mét, chu vi miệng chuông là 1,80 mét. Các hoa văn, hoạ tiết trang trí trên chuông thiên về văn hóa dân gian chứ không mang nặng dấu ấn Phật giáo như các quả chuông đương thời.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-11

Tương truyền, chuông đồng La Chữ tuy nhỏ nhưng khi đánh lên lại có tiếng ngân vang xa kỳ lạ. Các bô lão trong làng sợ tiếng chuông vang đến tai vua triều Nguyễn và bị tịch thu bèn cho “thiến” chuông bằng cách khoan trên đỉnh nhiều lỗ rồi trám chì vào nhằm giảm bớt tiếng vang.

Nhung bau vat vo gia thu vi cua vuong trieu Tay Son-Hinh-12

Thời kháng chiến chống Pháp, chuông bị thủng nhiều lỗ trên thân do đạn bắn. Dù vậy, mỗi khi đánh, tiếng chuông vẫn ngân vang trong trẻo. Ngày nay quả chuông cổ này được người dân gìn giữ cẩn thận như một chứng nhân lịch sử, đồng thời là một "bảo bối" hộ mệnh cho ngôi làng.

Mời quý độc giả xem video: Giải mã thông điệp ý nghĩa trống đồng Đông Sơn. Nguồn: Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội.

Quốc Lê

#Tây Sơn #Bảo vật quốc gia triều Tây Sơn #triều Tây Sơn #trống đồng Cảnh Thịnh #cổ vật Tây Sơn #bảo vật Tây Sơn

Thú vị hơn 100 báu vật hàng trăm tuổi ở Scotland

(VietnamDaily) - Các nhà nghiên cứu thuộc Bảo tàng Quốc gia Scotland (NMS) mới cho hay nhận được khoản tài trợ 1,3 triệu USD để giải mã những bí mật về hơn 100 báu vật hàng trăm tuổi. Những cổ vật này gồm đồ trang sức, thỏi bạc...

Thu vi hon 100 bau vat hang tram tuoi o Scotland

Bảo tàng Quốc gia Scotland (NMS) mua bộ sưu tập Galloway Hoard với hơn 100 cổ vật, gồm trang sức, thỏi bạc... Những báu vật hàng trăm tuổi này được tìm thấy tại một cánh đồng ở Dumfries và Galloway vào tháng 9/2014.

Xem chi tiết

Bí mật bất ngờ trong 'báu vật khổng lồ' trên bãi cỏ

Một người phụ nữ tình cờ phát hiện 2 "quả trứng khổng lồ" trắng muốt trên bãi cỏ khi đi du lịch. Tuy nhiên nó không nở ra bất kỳ con vật nào mà chứa một bí mật bất ngờ.

Bi mat bat ngo trong 'bau vat khong lo' tren bai co

Khi lại gần quan sát, 2 "quả trứng khổng lồ" không phải là trứng của động vật nào mà là một loại nấm kỳ lạ có hình tròn, nhìn rất trắng và sờ vào tương đối mềm.

Xem chi tiết

Đọc nhiều nhất

Đế quốc Ottoman và những điều gây choáng

Đế quốc Ottoman là một trong những đế chế vĩ đại nhất trong lịch sử, tồn tại hơn 600 năm (1299–1922) và để lại nhiều dấu ấn quan trọng cho thế giới.

[INFOGRAPHIC] Điều đặc biệt ở thung lũng các vị Vua

Tại Thung lũng các vị Vua ở Ai Cập, các chuyên gia phát hiện một lăng mộ pharaoh đầu tiên kể từ khi tìm thấy lăng mộ của Tutankhamun năm 1922. Đây là nơi chôn cất hầu hết các pharaoh của Ai Cập cổ đại.

Nguyệt thực toàn phần là điềm báo tồi tệ?

Một số nền văn minh thời cổ đại quan niệm hiện tượng nguyệt thực toàn phần là điềm báo của một thảm họa lớn sắp xảy ra. Theo đó, nhiều người dân lo lắng, sợ hãi sẽ gặp điều xui xẻo.

Nhìn lại 10 phát minh vĩ đại thay đổi thế giới

Trong suốt lịch sử, nhiều phát minh đã định hình và thay đổi cuộc sống con người.

Địa điểm đặt nhà máy điện hạt nhân được các nước chọn thế nào?

Trên thế giới, việc lựa chọn địa điểm đặt nhà máy điện hạt nhân là một quá trình phức tạp, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả kinh tế và tác động môi trường tối thiểu.