Tờ New York Times dẫn nguồn cho hay, đến nay đã có hai công ty Nga nhận được các hợp đồng theo chính sách mới. Công ty Evro Polis được trao lợi nhuận từ các giếng dầu và khí đốt mà lực lượng lính đánh thuê của họ giành được từ tay IS. Trong khi đó, công ty Stroytransgaz đã ký hợp đồng khai thác phosphate tại địa điểm từng bị phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng kiểm soát.

Các tay súng thuộc nhà thầu an ninh tư nhân Slavonic Corps hoạt động ở Syria. Ảnh: Medium

Các thoả thuận nói trên, được thực hiện với sự đồng ý của chính phủ Syria, là sáng kiến dành cho những công ty thuê nhà thầu an ninh của Nga. Các nhà thầu này được cho là đã thuê khoảng 2.500 tay súng hoạt động tại Syria, tham gia vào các chiến dịch truy quét quân khủng bố IS ra khỏi thành cổ Palmyria, miền trung Syria.

Trên thực tế thì hầu hết các cuộc chiến tranh ở Trung Đông đều bị nghi ngờ có dính đến dạng thoả thuận "đổi dầu lấy an ninh" nói trên, nhưng rất ít khi liên quan đến các nhà thầu Nga.

“Đơn giản thôi, nếu một công ty cung cấp an ninh, thì đất nước được hưởng dịch vụ đó nên trả công cho họ. Không quan trọng hình thức thanh toán là gì”, ông Ivan P. Konovalov, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Xu hướng Chiến lược của Nga nhận xét về kiểu thoả thuận “đổi dầu” nói trên.

Tờ New York Times dẫn trang tin tức Fontanka.ru cho biết, theo thoả thuận, Evro Polis, một công ty mới thành lập mùa hè năm ngoái, sẽ nhận được 25% lợi nhuận dầu mỏ và khí đốt được sản xuất từ vùng lãnh thổ mà họ chiếm được từ tay IS.

Trang Fontanka thường đưa tin chính xác về các công ty an ninh tư nhân tại Nga, và vừa tháng trước, Washington đã đưa tên công ty này vào danh sách trừng phạt liên quan đến các hoạt động của Nga ở Syria.

Bài báo mới nhất của Fontanka, được xuất bản tuần trước, đã hé lộ chi tiết việc Evro Polis phối hợp với một nhóm an ninh tư nhân của Nga có tên Wagner, vốn nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ với cáo buộc cung cấp lính đánh thuê cho cuộc xung đột tại Ukraine.

Thoả thuận như với Evro Polis khác với tập quán thông thường về bảo vệ an ninh cho các mỏ dầu tại những điểm nóng ở Trung Đông hay bất cứ nơi nào khác. Theo thoả thuận kiểu này, các giếng dầu không chỉ được bảo vệ, mà phải được giành lại từ tay IS.

Fontanka cho biết, công ty Evro Polis là một nhánh của mạng lưới các công ty thuộc sở hữu của Evgeniy Prigzhin, một doanh nhân người St. Petersburg thân với Tổng thống Nga Putin. Ông này thường được gọi là “bếp trưởng Kremlin” vì những bản hợp đồng phục vụ nấu ăn với chính phủ. Công ty Concord Catering của ông cũng là nhà cung cấp thực phẩm cho nhiều trường học công lập ở Moskva.

Tháng trước, Bộ Tài chính Mỹ cũng đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với ông Dmitri Utkin, nhà sáng lập của Wagner, nhà thầu an ninh tư nhân được cho là đã giành lại được các giếng dầu và khí đốt ở Syria cho Evro Polis.

Trong một hợp đồng khác, công ty năng lượng Nga Stroytransgaz đã giành được quyền khai thác mỏ phosphate ở miền trung Syria, nơi từng bị IS chiếm giữ. Theo thoả thuận, một nhà thầu quân sự tư nhân của Nga, chưa được xác định danh tính, sẽ bảo vệ địa điểm này. Tuy nhiên, trên thực tế thì các binh sĩ Nga, Iran và Syria, chứ không phải nhà thầu tư nhân đã tiến hành chiến dịch hồi tháng 5 đánh bật IS khỏi địa điểm khai khoáng nói trên. Để hỗ trợ cho thoả thuận, một chuyến tàu Nga, chở đầy các thiết bị khai khoáng đã cập cảng Tartus, Syria.

Tuy vậy, hiện tại giới chức Nga vẫn chưa bình luận công khai về các thoả thuận nói trên. Bộ Năng lượng Nga không phúc đáp những câu hỏi bằng văn bản mà tờ New York Times gửi tới về các thoả thuận dầu và khí đốt được báo chí nêu.