Theo giới chuyên gia, trong cuộc đối đầu Nga-Thổ Nhĩ Kỳ, một sơ suất nhỏ có thể biến chiến tranh lạnh thành chiến tranh nóng. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không hành động một mình mà sẽ lôi kéo NATO vào cuộc.

NATO sẽ bị lâm vào tình thế "tiến thoái lưỡng nan", nếu chiến tranh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ xảy ra. (Ảnh minh họa)

Trong bài “ NATO trong cái bẫy Syria”, nhật báo Pháp Les Echos phân tích:  Tổng thống Nga Vladimir Putin quả  là một "cao thủ" khi chơi "ván bài Syria". Với việc tập trung không kích tiêu diệt các nhóm đối lập vũ trang nhưng lại nhẹ tay với phiến quân IS, Nga muốn đặt phương Tây vào tình huống "tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa": hoặc chọn Bashar al-Assad hoặc phải chọn nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS).

Ngược lại, Mỹ chỉ lo diệt IS ở Iraq hơn là bảo vệ phe đối lập Syria. Khi Tổng thống Obama mải lo “xoay trục” về Châu Á, dường như ông quên hai mối hiểm nguy.

Một là chiến lược của trục Moscow-Teheran-Damascus tập trung tiêu diệt đối lập Syria do Thổ Nhĩ Kỳ, Ả-rập Xê-út và phương Tây ủng hộ, chứ  không phải là thánh chiến khủng bố. Hậu quả là không ít chiến binh đối lập vì tuyệt vọng sẽ chạy theo phiến quân IS. Trên chiến trường giờ đây không còn phe nào là “ôn hòa” cả . Mặt khác, chiến lược của không quân Nga là nhằm mục đích tạo ra làn sóng tị nạn náo loạn các nước Châu Âu.

Nguy hiểm thứ hai là cho dù bị Mỹ lên án, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn pháo kích lực lượng dân quân người Kurd ở và có khả năng sẽ can thiệp trên bộ, không để cho thành phố Azaz thất thủ.

Như vậy, khó tránh khỏi đụng độ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên của NATO và tổ chức bị trói buộc bởi lời thề “mỗi người vì tất cả, tất cả vì một người”. Chỉ tưởng tượng việc 28 thành viên NATO lao vào cuộc chiến thì cũng đủ lạnh người và Thủ tướng Nga Dmitri Medvedev đã cảnh báo sẽ xảy ra “Thế chiến thứ ba”.

Tuy nhiên, theo Les Echos, kịch bản tồi tệ nhất này sẽ khó mà xẩy ra vì hai lý do. Một là Nga biết rõ Thổ Nhĩ Kỳ không phải là Ukraine. Với 420.000 quân và 5.000 xe tăng , quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đứng hàng thứ hai trong NATO và không dễ ăn hiếp. Thứ hai, Nga cũng như NATO, đều biết rằng cần tránh đụng độ với một siêu cường hạt nhân.

Thế nhưng, trong lịch sử không thiếu những cuộc chiến tranh vì tính toán sai lầm hay do bất cẩn. Vladimir Putin có thể lấy một cớ nào đó để tấn công có hạn chế vào Thổ Nhĩ Kỳ để làm nhục NATO. Trong trường hợp này NATO phải đối đầu với một bài toàn nan giải: Can thiệp bảo vệ Ankara thì dẫn đến chiến tranh toàn diện, còn từ chối can thiệp thì uy tín tiêu tan.

Thật ra, theo nhà nghiên cứu chiến lược Bruno Tertrais, Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) không bắt buộc phải tham chiến trực tiếp mà chỉ cần yểm trợ hết mình cho đồng minh: từ vũ khí đến tình báo, theo đúng quy định của điều 5 trong Hiến chương NATO.