Báo New York Times ngày 12/10 đưa tin Washington đã thông báo cho các đồng minh tại châu Á về kế hoạch thực hiện các cuộc tuần tra gần các "đảo nhân tạo" ở Biển Đông do Trung Quốc bồi lấn trái phép.

Chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương (PACOM), đô đốc Harry Harris bên bức ảnh Đá Chữ Thập do Trung Quốc bồi lấn trái phép ở quần đảo Trường Sa. Ảnh: AP

Theo lời giới chức Mỹ và châu Á, động thái này được cho là có thể làm gia tăng căng thẳng với Bắc Kinh sau chuyến thăm mới đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Washington.

Các cuộc tuần tra “tự do hàng hải” này sẽ diễn ra trong khu vực 12 hải lý của ít nhất một trong số các đảo nhân tạo phi pháp mà Trung Quốc bồi lấn tại Trường Sa. Giới chức Mỹ cũng khẳng định động thái này nhằm thách thức các nỗ lực đòi chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc trên vùng biển rộng có các tuyến đường biển chiến lược này.

Các cuộc tuần tra này sẽ đánh dấu lần đầu tiên kể từ 2012, Hải quân Mỹ trực tiếp thách thức các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên biển Đông.

Giới chức Philippines cho biết vài ngày trước đó, họ đã được thông báo về quyết định tổ chức các cuộc tuần tra của Mỹ tại biển Đông. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban an ninh quốc phòng Philippines, thượng nghị sỹ Antonio F. Trillanes IV hôm 12/10 cho biết ông hoan nghênh quyết định này của Washington. Trả lời phỏng vấn qua điện thoại, ông Trillanes nhấn mạnh các cuộc tuần tra là cần thiết, qua đó có thể khai thông thế bế tắc và “biết ngay phản ứng của Trung Quốc".

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton B. Carter và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry có kế hoạch thảo luận về các cuộc tuần tra quanh các "đảo nhân tạo" được xây dựng trái phép ở Biển Đông này với các giới chức đồng cấp từ Úc vào ngày 12 và 13/10 tại Boston – Mỹ, theo giờ địa phương.