Hôm qua (16/6), Israel đã chính thức khánh thành khu định cư mới tại Cao nguyên Golan, vốn đang có tranh chấp với Syria, mang tên “Cao nguyên Trump” (Trump Heights).

Động thái được coi là 1 hành động “tri ân” của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu dành cho vị đương kim Tổng thống Mỹ khi ông Trump hồi tháng 3 vừa qua, đã công nhận chủ quyền Golan cho phía Israel, bất chấp sự phản đối từ cộng đồng quốc tế.

Ông Netanyahu phát biểu tại tấm biển có dòng chữ "Cao nguyên Trump" tại buổi lễ đặt tên khu định cư mới. Ảnh: Reuters.

Tấm vải che phủ tấm bia ghi dòng chữ “Cao nguyên Trump” được đích thân Thủ tướng Netanyahu và Đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman kéo xuống, trước sự chứng kiến của các quan chức chính phủ 2 nước. Phát biểu tại buổi lễ khánh thành khu định cư mới, Thủ tướng Netanyahu cho biết, đây là 1 hành động tri ân đối với nhà lãnh đạo Mỹ – người đã công nhận chủ quyền thành phố Jerusalem và Cao nguyên Golan cho phía Israel thời gian qua:

“Đây là 1 ngày lịch sử. Chúng tôi đưa ra 1 bước đi vô cùng quan trọng với sự xuất hiện của “Cao nguyên Trump”. Tên địa danh này được đặt theo tên của 1 người bạn tuyệt vời của đất nước chúng ta. Ông là 1 nhà lãnh đạo Mỹ đã làm những việc mà chưa ai từng làm trước đây”.

Thực tế, khu định cư “Cao nguyên Trump” trước đó có tên gọi là Beruchim, vốn đã 30 năm tuổi, những chỉ có 10 người nhập cư sinh sống. Với tên gọi mới, ngoài việc “tri ân” dành cho Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Israel muốn phát triển khu vực này trở thành 1 khu định cư đông đúc hơn.

Về phần mình, Đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman cho rằng, khu định cư mới mang tên Tổng thống Mỹ là một bước đi đầu tiên để hiện thực hóa sự công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Theo Đại sứ Mỹ, điều này có ý nghĩa an ninh quan trọng đối với quốc gia Israel. Ngoài ra, đây còn là một món quà sinh nhật “tuyệt vời”, không thể “đẹp hơn” dành cho ông Trump, nhân dịp ông vừa bước sang tuổi 73 hôm 14/6 vừa qua.

Ngay sau sự kiện, Tổng thống Mỹ Trump đã có dòng Tweet cám ơn Thủ tướng Israel và quốc gia này, khi cho rằng đây là 1 vinh dự lớn dành cho ông. Tuy nhiên, ngay chính trong chính phủ Israel, nhiều nghị sĩ nước này cho rằng, khu định cư mới mang tên ông Trump là “hữu danh, vô thực”, bởi lẽ, trên thực tế Quốc hội Israel vẫn chưa phê duyệt kinh phí để xây dựng. Và việc triển khai xây dựng khu định cư mới này vẫn cần phải chờ đến sau cuộc bầu cử Quốc hội lầm thứ 2 trong năm của Israel vào tháng 9 tới.

Sau cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967, Israel đã chiếm đóng Cao nguyên Golan từ quốc gia Arập Syria và chính thức sáp nhập vào phần lãnh thổ quốc gia nước này vào năm 1981, bất chấp sự không công nhận của quốc tế. Sau 52 năm chiếm đóng, tháng 3 năm 2019, Tổng thống Trump đã lần đầu tiên công nhận chủ quyền cho Israel đối với cao nguyên này, bất chấp sự phản đối của quốc tế.

Hiện các quốc gia Arab phần lớn đều không ủng hộ tuyên bố công nhận chủ quyền Cao nguyên Golan đơn phương từ Mỹ, song không thể thống nhất để đưa ra 1 tuyên bố chung bác bỏ. Trong khi đó, dù đã phản đối mạnh mẽ thông qua đường ngoại giao, song đến nay, Syria vẫn chưa thể làm được nhiều hơn để bảo vệ chủ quyền quốc gia của mình đối với Cao nguyên Golan, bởi quốc gia Trung Đông này 8 năm qua phải mải miết với nội chiến “đẫm máu” và cuộc chống khủng bố “gian nan”.