Foie gras (gan ngỗng béo) là một trong những món ăn tinh tế, thậm chí được xưng lên hàng "thần thánh" trong giới ẩm thực do hương vị vô cùng thơm ngon, béo ngậy, mềm mịn như lụa... Món ăn này thường được phục vụ ở các nhà hàng cao cấp, xuất hiện trong danh sách những món ăn đắt đỏ nhất thế giới.

Thế nhưng, để có miếng gan béo, những con ngỗng bị ép ăn một cách tàn nhẫn. Ba lần một ngày, người nuôi banh miệng, cắm ống thức ăn vào cổ họng ngỗng đực để đổ hơn 2kg hạt ngũ cốc mỗi lần ép chúng ăn.

Việc ép ăn này có tác dụng làm gan ngỗng sinh mỡ, to hơn gấp 10 lần gan một con ngỗng bình thường. Hậu quả, lá gan béo phì khiến chúng thở, đi lại rất khó khăn. Chưa kể, trong quá trình nuôi, những con ngỗng tội nghiệp bị nhốt trong các lồng nhỏ, chen chúc chỉ đủ chỗ cựa quậy mình. 

Theo Newsweek, đàn ngỗng ở một trang trại foie gras trông "bơ phờ" và "thường bị què bởi nhiễm trùng bàn chân do phải đứng trên lưới kim loại trong quá trình ép ăn bằng ống". Ngoài ra, chúng thường bị tổn thương thực quản do lượng thức ăn quá tải đổ xuống họng, gãy xương ức, nhiễm nấm, tiêu chảy, suy giảm chức năng gan và rất căng thẳng. Một số con chết vì viêm phổi hoặc nghẹn khi nuốt hạt.

Dù gan ngỗng béo là một món ăn vô cùng hấp dẫn, tuy nhiên quá trình nuôi này từng bị nhiều tổ chức quyền lợi động vật đánh giá là quá dã man.

Mới đây, Hội đồng lập pháp thành phố New York (Mỹ) đã thông qua dự luật cấm các nhà hàng và cơ sở kinh doanh món gan ngỗng Foie gras. Dự luật này sẽ được Thị trưởng New York Bill de Blasio ký ban hành thành luật. Cụ thể, chính quyền sẽ cấm bán, phục vụ hoặc chế biến món gan ngỗng này từ năm 2022. Những ai vi phạm sẽ bị phạt khoảng 500-2.000 USD/lần, tương đương 11-46 triệu đồng tiền Việt.

Trước New York, bang California cũng đã cấm bán gan ngỗng từ năm 2012. Một số quốc gia khác trên thế giới cũng đã ban hành lệnh cấm tiêu thụ món Foie gras xa xỉ này như Anh, Argentina, Ấn Độ, Israel,... 

Tại Việt Nam mấy năm gần đây, món gan ngỗng béo trở thành món ăn khoái khẩu của giới nhà giàu. Theo đó, món ăn này xuất hiện trong hầu hết thực đơn tại các nhà hàng hạng sang hay khách sạn.

Trên thị trường, gan ngỗng Pháp được rao bán tràn ngập với đủ các loại khác nhau. Giá của món ăn này thuộc diện vô cùng đắt đỏ.

Đơn cử, gan ngỗng nguyên buồng giá 1,85 triệu đồng/kg, mỗi buồng gan ngỗng Pháp có trọng lượng dao động từ 500-700gram; loại gan ngỗng cắt lát đóng túi giá 2,1 triệu đồng/kg. Ngoài ra còn có pa-tê gan ngỗng Pháp.

Trao đổi với PV. VietNamNet, chị Dương Hoàng Vân - chủ một cửa hàng thực phẩm nhập khẩu cao cấp tại Hai Bà Trưng (Hà Nội) - cho biết, chị bắt đầu nhập gan ngỗng Pháp về bán từ cuối năm 2017.

Thời điểm mới nhập về, người dân khá lạ lẫm với món ăn này nên lượng tiêu thụ mỗi tháng chỉ được khoảng 15-20kg. Một phần nữa cũng là bởi món ăn này có giá tương đối đắt đỏ. Song, giờ đây gan ngỗng trở thành món ăn quen thuộc của giới nhà giàu. Họ đặt mua ăn thường xuyên. Nhờ đó, lượng gan ngỗng chị bán ra tăng mạnh.

Tại nước ta, đây là món ăn được giới nhà giàu ưa chuộng, bán khá nhiều trên thị trường.

“Mỗi tuần, cửa hàng ngoài Hà Nội tiêu thụ hết khoảng 20-30kg gan ngỗng, còn nếu cộng cả cửa hàng chi nhánh ở Sài Gòn vào nữa thì con số phải trên 50 kg/tuần. Đa phần khách chọn mua gan ngỗng cắt miếng vì tiện chế biến, còn gan ngỗng nguyên buồn thì ít người mua hơn”, chị Vân tiết lộ.

Trong khi đó, chị Hồ Thị Thu Giang, chủ cửa hàng thực phẩm ở Trần Duy Hưng (Cầu Giấy, Hà Nội), cũng tiết lộ gan ngỗng Pháp là mặt hàng được chuộng mua hơn cả đuôi tôm hùm Úc.

“Những gia đình có điều kiện về kinh tế, thích ăn các món chế biến theo kiểu tây đặt mua thường xuyên. Thậm chí có gia đình còn mua 2-3kg một lần”, chị chia sẻ.

Theo chị Giang, dù là món ăn có giá khá cao so với các loại thực phẩm nhập khẩu khác tại cửa hàng, song lượng khách đặt mua tương đối nhiều và ổn định.

Đặc biệt, dịp cuối năm hay tổ chức tiệc tùng nên lượng gan ngỗng bán ra tăng gần gấp đôi so với thời điểm cách đây một tháng. Dự kiến, đến Tết dương lịch và Tết Nguyên đán tới, chị có thể bán khoảng trên dưới 100kg gan ngỗng mối tuần, chị Giang chia sẻ.