Môn võ Aikido hay ở Việt Nam còn được gọi là Hiệp khí đạo hoặc Hợp khí đạo là một môn võ mới chỉ ra đời ở Nhật Bản từ những năm 1940. Theo Wikipedia, môn Aikido bắt đầu được truyền dạy từ năm 1942.

Người sáng lập ra nó là ông Ueshiba Morihei sinh năm 1883 và mất năm 1969. Ông xuất thân từ một gia đình dòng dõi samurai trong họ tộc Kii. Ông nội và bố Morihei đều rất giỏi võ nghệ. Đặc biệt bố Morihei là một đại lực sĩ có thể dùng 2 ngón út xách hai bao gạo mỗi bao nặng 100 kg.

Thuở nhỏ Morihei thể chất mảnh khảnh và hay ốm đau nên thích đọc sách hơn. Nhưng khi lớn hơn một chút, ông quyết tâm trở nên cường tráng bằng cách luyện thể lực.

Được người cha kèm cặp, ông bắt đầu luyện môn võ Aioi-ryu cho tới năm 15 tuổi. Nhờ khổ luyện, ông đã đạt được một sức mạnh ít ai bì kịp.

Ueshiba Morihei - tổ sư sáng lập môn phái Aikido Nhật Bản. Ảnh: aikidoml.cz.

Sau khi học võ gia truyền, Morihei đã có những cơ duyên gặp gỡ nhiều võ sư danh tiếng thời đó. Trong gần 20 năm sau đó, ông đã học qua Jujitsu, Kenjitsu, Aiki Jujitsu hay còn gọi là Aikibudo…

Đến năm 1920, ở tất cả các môn võ được học, Morihei đều đạt đẳng cấp Menkyo Kaiden. Ngoài ra Morihei còn nghiên cứu các triết lý tôn giáo, đặc biệt là Thiền tông, dưới sự chỉ dạy của thiền sư Shinton.

Cho đến năm 1928, Morihei trở thành một võ sư được thừa nhận là một trong những người có võ công cao cường nhất Nhật Bản. Mặc dù chỉ cao 1,55m và cân nặng chưa tới 50 kg nhưng ông có thể quật ngã cùng lúc nhiều võ sĩ cơ bắp cuồn cuộn.

Đã có lần ông tỉ thí với võ sư kiếm đạo lừng danh đồng thời là sĩ quan trong hoàng gia Nhật Bản trước mặt Thiên hoàng. Mặc dù võ sư kia vung kiếm như gió táp mưa sa nhưng Morihei vẫn tránh được hết và sau cùng đã đánh bại đối thủ.

Ông cũng nổi tiếng với tài có thể tránh được cả đạn bắn. Wikipedia cho biết thời kỳ phục vụ tại Mãn Châu trong cuộc chiến tranh Nga-Nhật (1904-1905), Morihei đã luyện được khả năng linh giác, có thể cảm nhận trước được đòn tấn công của đối phương. Trong lần tháp tùng Onisaburo Deguchi – người thày dạy Morihei về giáo lý Omoto-kyo sang Trung Quốc, Morihei đã mấy lần trổ tài tránh thoát những viên đạn bắn vào ông. Theo lời ông kể, ông cảm nhận được làn đạn chỉ tích tắc trước khi người ta bóp cò.

Morihei (bên phải ảnh) và một  võ sinh đang luyện tập. Ảnh: blog.aikidojournal.com.

Việc Ueshiba Morihei cả đời không bị ai đánh ngã là điều có thật. Chính một võ sư Aikido kiêm diễn viên điện ảnh Mỹ tên là Stevel Seagal, người từng là môn đệ của Ueshiba kể rằng ông từng nhiều lần được chứng kiến cảnh thầy mình đặt một thanh kiếm hoặc một cái gậy vào cổ mình rồi hô 4 võ sĩ đai đen mạnh nhất đẩy. Họ không đẩy được ông nhúc nhích một ly nào. Nhưng ông lại đẩy họ ngã xuống thật dễ dàng.

Lý giải về điều này, trong cuốn sách Tự luyện nội công Thiếu Lâm Tự, võ sư Hàng Thanh của Việt Nam viết: “Ông Ueshiba, tổ sư môn Hiệp Khí Đạo Nhật Bản suốt đời không có đối thủ nào quật ngã được là nhờ luyện thành Hỗn Nguyên khí công. Với cách nói tràn đầy tính đạo, ông bảo: vì tôi là tiểu vũ trụ hòa đồng cùng đại vũ trụ, nên ai động đến tôi tức động đến đại vũ trụ, mà vũ trụ thì không ai lay chuyển nổi. Thật ra thì ông đã luyện thành Hỗn Nguyên khí công chớ chẳng có chi lạ”.

Stevel Seagal cũng nói rằng: “Võ thuật của Ueshiba chính là quyền năng từ vũ trụ mà người thầy thủ đắc được. Bí quyết của hiệp khí có được khi bạn hợp nhất với thiên nhiên, đồng điệu và chiếm lĩnh cái tâm của vũ trụ, và khi đó có ai đó toan tấn công bạn thì chính anh ta đã tự bước ra ngoài vũ trụ”.

Võ sư Hàng Thanh giải thích rõ về Hỗn Nguyên khí công là: “Hiểu một cách rành rẽ hơn, điều tức là cách điều khiển khối Tiên thiên khí hay Hỗn nguyên khí của vũ trụ, một loại khí có sức ép khoảng trăm triệu tấn trên mỗi phân vuông (cm2) vật chất trên và trong quả địa cầu. Với sức ép này, mọi vật thể đều bị khí xuyên qua dễ dàng dù vật thể là sắt thép, đá và ngay như quả địa cầu với bán kính 6.366 km, Hỗn nguyên khí vẫn xuyên qua và không để lại một dấu vết nào … Nói rõ hơn, luyện nội công tức lợi dụng cái sức mạnh của thiên nhiên là khí hỗn nguyên làm sức mạnh của ta. Nhờ tính xuyên qua mọi vật chất như quang tuyến X qua lớp thịt mỏng nên nội gia tích và tán khí đi khắp nơi trong châu thân”.

Chính Ueshiba Morihei cũng có một câu nói nổi tiếng liên quan đến vấn đề này trong bài thuyết trình của ông trước công chúng khi giải thích về môn phái Aikido. Ông cho rằng: “Võ đạo thực sự là sự sắp xếp lại năng lượng bên trong của vũ trụ, bảo vệ nền hòa bình thế giới, tạo dựng và gìn giữ mọi thứ hòa hợp trong tự nhiên của nó”.