Hai năm trước, trong kỳ bầu cử tổng thống, chiến thắng của ông Joe Biden phải mất đến 4 ngày để có thể xác nhận. Năm nay, người Mỹ một lần nữa đặt câu hỏi tại sao phải đợi kết quả bầu cử lâu đến vậy.

Đã đến cuối tuần, song vẫn chưa xác định đảng nào sẽ kiểm soát hai viện quốc hội. Tại Thượng viện, đảng Cộng hòa đã nắm 49 ghế, so với 48 ghế của đảng Dân chủ. Kết quả tại bang Arizona và Nevada chưa được xác định, trong khi bang Georgia phải tiến vào vòng bỏ phiếu bổ sung.

Tại Hạ viện, dù đảng Cộng hòa đang có lợi thế, vẫn còn hơn 40 ghế chưa gọi tên người chiến thắng.

Trách nhiệm tổ chức các cuộc bầu cử công bằng và nhanh chóng thuộc về 50 bang. Quy định về thời gian, cách kiểm phiếu, cũng đa dạng ở mỗi bang. Điều này đôi khi khiến nhiều người ám chỉ việc kiểm phiếu chậm có thể liên quan đến gian lận, theo Guardian.

Trong khi đó, việc kiểm phiếu thường mất nhiều thời gian hơn ở những cuộc đua cân sức. Các hãng tin tức cũng do dự khi xác định người chiến thắng do chênh lệch giữa các ứng viên rất nhỏ, và còn nhiều phiếu chưa được kiểm đếm.

Trong đợt bầu cử lần này, sức nóng đổ về Nevada, Arizona và Georgia, khi nhiều chiếc ghế quốc hội và thống đốc vẫn chưa thể xác định.

Đến nay, khoảng 80% số phiếu đã được kiểm đếm ở Arizona, và cuộc đua Thượng viện vẫn chưa thể được định đoạt giữa ông Mark Kelly của đảng Dân chủ và đối thủ Cộng hòa Blake Masters.

Lý do đến từ địa hạt Maricopa, bao gồm thủ phủ Phoenix của bang. Nơi này nắm 60% số phiếu trên toàn bang và là khu vực có phiếu bầu lớn thứ hai trên toàn quốc.

Tỷ lệ người bỏ phiếu sớm cũng tăng vọt kể từ sau đại dịch. Năm nay, số phiếu bầu sớm được chuyển đến trong ngày bầu cử đã tăng thành 290.000 phiếu, cao nhất trong lịch sử bang Arizona và hơn 100.000 phiếu so với năm 2020.

Mỗi lá phiếu sớm cần phải được xác minh để đảm bảo chữ ký của cử tri khớp với cuộn phiếu. Sau đó, nó sẽ được đưa đến hội đồng để phê duyệt và xử lý các công đoạn tiếp theo. Toàn bộ quá trình này đã mất nhiều thời gian như hiện tại.

CNN cho hay hạt Maricopa sẽ bắt đầu công bố kết quả đầu tiên từ gần 300.000 lá phiếu qua thư vào ngày 11/11.

Nhiều người đã so sánh việc kiểm phiếu ở Arizona với bang Florida, nơi có kết quả vài giờ sau khi đóng cửa thùng phiếu. Quy định của bang cho phép các quan chức kiểm phiếu qua thư ngay khi nhận được, thay vì một số bang khác

Tuy nhiên, việc có thể sớm xác định Thống đốc đương nhiệm Florida Ron DeSantis chiến thắng là do kết quả kiểm phiếu cho thấy ông đã bỏ xa đối thủ Charlie Crist gần 20 điểm phần trăm.

Do đó, kết quả sát sao ở Arizona khiến chưa thể xác định được người chiến thắng, song đây cũng là một vấn đề mà bang này cần phải đối mặt tại các kỳ bầu cử trong tương lai.

“Chúng tôi muốn có một cuộc thảo luận về chính sách rằng điều gì được coi trọng hơn: Sự tiện lợi về quy trình bỏ phiếu, hay sớm có kết quả bỏ phiếu 24 giờ sau ngày bầu cử?”, Stephen Richer, người kiểm phiếu tại hạt Maricopa, nói.

Bang Nevada có kết quả nhanh hơn Arizona đôi chút, với 87% số phiếu đã được kiểm đếm. Nhưng kết quả năm nay có thể kéo dài đến ngày 13/11. Nhưng tương tự thành phố Phoenix của Arizona, Nevada có nhiều khu vực đô thị lớn với nhiều phiếu bầu như Las Vegas và Reno.

Bang này đa phần bầu cử qua thư, do đó sẽ mất nhiều thời gian. Bang Nevada vẫn tiếp nhận phiếu bầu qua thư 4 ngày sau ngày bầu cử, tức ngày 12/11, miễn là nó được đóng dấu bưu điện trước ngày 8/11.

Có nhiều cuộc tranh luận về cách thức bỏ phiếu như vậy. Nhiều quan chức cho rằng điều quan trọng là có hệ thống bỏ phiếu thuận tiện, chính xác và dễ tiếp cận, hơn là chỉ tập trung vào tốc độ.

Vẫn cần chờ một thời gian để Nevada xác nhận người chiến thắng trong cuộc đua Thượng viện, giữa Thượng nghị sĩ đương nhiệm Catherine Cortez Masto và đối thủ Adam Laxalt của đảng Cộng hòa. Hiện ông Laxalt đang dẫn trước với chênh lệch 0,9 điểm phần trăm.

Bang Georgia đã kết thúc việc kiểm đếm phiếu bầu cho cuộc đua Thượng viện, với ông Raphael Warnock dẫn trước đối thủ Cộng hòa Herschel Walker. Nhưng hệ thống bầu cử Georgia quy định hai ứng viên phải tiến vào vòng bầu cử bổ sung khi không ai nhận đủ 50% số phiếu.

Điều này gợi về đợt bầu cử ở bang này vào năm 2020, khi cần phải chờ đến tháng 1/2021 mới có thể xác định đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện.

Tuy nhiên, thời gian năm nay đã được rút ngắn, khi luật mới tại bang quy định vòng bầu cử bổ sung sẽ diễn ra sau 4 tuần, tức ngày 6/12.