Sen là cây thuốc quý của người Việt, bộ phận nào của cây cũng sử dụng làm thuốc được từ hạt, hoa, nhụy, tâm, củ, ngó và lá. Trong đó, lá sen thường bị bỏ đi nhưng ít ai biết được đó là dược liệu quý từ xa xưa, người Việt đã dùng.
Lá sen trị nhiều chứng bệnh khử thấp, tiết tà, tiêu chảy do nóng, chứng chóng mặt, phù thũng, các chứng chảy máu trong cơ thể, phụ nữ sau đẻ dùng rất tốt.
Lá sen được dùng trị nhiều bệnh khác nhau. Vào mùa hè, người dân bị say nắng, tiêu chảy dùng lá sen tươi nấu cháo. Lá sen khô cũng có thể trị chứng xuất huyết, cầm máu. Lá sen phơi khô rồi đem sao vàng dùng dần.
Theo nghiên cứu hiện đại, lá sen có tác dụng giảm béo chống xơ vữa động mạch. Lá sen còn có tác dụng giải độc nấm, phòng chống béo phì, các bệnh mạch vành.
Trong nhiều đơn thuốc y học cổ truyền, các bác sĩ Đông y vẫn dùng lá sen khô có tính mát chữa bệnh. Người bị mỡ máu có thể dùng 20 - 40g lá sen khô mỗi ngày.
Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ, giảng viên Khoa Y học Cổ truyền, trường Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết, lá sen còn gọi là Hà diệp.
Theo tài liệu cổ, lá sen vị đắng tính bình, vào 3 kinh can, tỳ, vị, có tác dụng thăng thanh tán ứ, thanh thử hành thủy. Dùng chữa thử thấp tiết tả, thủy chí phù thũng, lôi đầu phong, nôn ra máu, máu cam, băng trung huyết lỵ.
Các nghiên cứu dược lý lá sen cho thấy trong loại lá này chứa 0,2-0,3% tanin, một lượng nhỏ ancaloit gồm nuciferine, luciferin và roemerine. Trong cuống lá có một lượng nhỏ roemerin và luciferin.
Lá sen có thể phơi khô hoặc để tươi nấu uống thay trà hằng ngày. Nếu dùng lá sen tươi, bạn chỉ nên dùng nửa lá mỗi ngày. Lá tươi và lá khô chất lượng giống nhau nhưng lá tươi không phải mùa nào cũng có. Lá khô để lâu nhưng lại dễ nấm mốc nên cần bảo quản tốt.
Bác sĩ Vũ lưu ý, việc sử dụng lá sen với liều lượng thế nào còn tùy thuộc mục đích sử dụng và sức khỏe. Với người có bệnh mạn tính nên tham khảo ý kiến chuyên gia về chuyên môn để dùng cho hợp lý, tránh lạm dụng lá sen. Người có thể trạng hàn không nên uống trà lá sen. Phụ nữ khi đang trong thời kỳ hành kinh hoặc mang thai, cho con bú không nên dùng lá sen.
