Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) vừa có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cùng các đơn vị liên quan, về giải pháp phát triển nhà ở xã hội  (NOXH) tại khu vực đô thị trên địa bàn.

Nhà ở xã hội chưa thể đáp ứng được nhu cầu của người dân

HoREA chỉ ra, kết quả điều tra dân số và nhà ở ngày 1/4, TP HCM có hơn 8,9 triệu người, nhưng dân số thực tế lên đến khoảng 13 triệu người. Trong đó có gần 3 triệu người nhập cư tạm trú ngắn hạn và khách vãng lai. Tỉ lệ tăng bình quân 2,28%/năm trong 10 năm qua. Bình quân cứ mỗi 5 năm tăng thêm khoảng 1 triệu người.

Hiện, TP HCM có hơn 2,5 triệu hộ gia đình, tăng 1,4 lần so với năm 2009. Hàng năm thành phố có khoảng 50.000 cặp kết hôn có nhu cầu tạo lập nhà ở riêng.

Bên cạnh đó, thống kê của Sở Xây dựng TP HCM năm 2018 thể hiện, toàn TP có gần 500.000 hộ chưa có sở hữu nhà ở. Nhiều hộ gia đình đông người trong những căn nhà nhỏ có diện tích ở bình quân thấp hơn 10m2/người.

Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM cũng đã thực hiện khảo sát mẫu, kết quả có đến 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu NOXH trong giai đoạn 2016-2020. Các nhóm đối tượng đều có xu hướng chọn phương thức thuê mua NOXH chiếm tỉ lệ từ 65% đến 94%.

TP HCM đang triển khai kế hoạch xây dựng 39 dự án nhà ở xã hội với tổng số 44.701 căn hộ. Đến năm 2020, có thể hoàn thành 20.000 căn. Nhưng trên thực tế, do nguồn lực ngân sách có hạn, kể cả khi thực hiện phương thức xã hội hóa nên vẫn thiếu nguồn cung NOXH, chưa thể đáp ứng được nhu cầu nhà ở rất lớn của người dân.

Toàn cảnh khu D, Căn hộ mini Lê Thành, quận Bình Tân/

HoREA cho rằng, khi thị trường bất động sản bị khủng hoảng đóng băng giai đoạn 2011-2013, để giải quyết hàng tồn kho, nợ xấu và hỗ trợ người có thu nhập thấp đô thị tạo lập nhà ở, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 02/2013 với gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng áp dụng từ 2013-2016.

Trong đó, 70% tương đương 21.000 tỉ đồng hỗ trợ cho người mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại có giá bán không quá 1,05 tỉ đồng và 30% gói tín dụng ưu đãi tương đương với 9.000 tỉ đồng hỗ trợ cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, việc chấm dứt gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng đã có tác động tiêu cực, gây khó khăn rất lớn đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội đã ký hợp đồng vay gói tín dụng ưu đãi, nhưng chưa giải ngân hết và người có thu nhập thấp đô thị đã ký hợp đồng, đang giải ngân dở dang.

Gỡ khó để người thu nhập thấp có nhà ở

Trước thực trạng trên, HoREA đã kiến nghị Chính phủ xem xét lại quy định để Ngân hàng Chính sách xã hội cho chủ đầu tư dự án nhà nhà ở xã hội vay ưu đãi.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn cơ chế xử lý trường hợp căn hộ nhà ở xã hội của dự án đã bị chủ đầu tư thế chấp tại ngân hàng thương mại khác, nhưng đối tượng thụ hưởng muốn được vay ưu đãi để mua căn hộ này tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

HoREA cũng kiến nghị người có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội có thể chọn thực hiện việc gửi tiết kiệm hàng tháng (tối thiểu đủ 12 tháng gửi tiết kiệm) kể từ thời điểm hiện nay hoặc có thể chọn gửi tiết kiệm hàng tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng để mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Khi mới cho đăng ký mua nhà ở xã hội thì những người đăng ký trước sẽ có thể được giải quyết mua nhà trước nên sẽ phải đồng thời gửi tiết kiệm mua nhà ở xã hội ngay khi ký hợp đồng mua nhà.

Một dự án nhà ở giá rẻ tại TP HCM.

Đặc biệt, HoREA kiến nghị người gửi tiết kiệm tại Ngân hàng Chính sách xã hội cũng được hưởng lãi suất tiết kiệm bằng mức lãi suất tiết kiệm thông thường tại các ngân hàng thương mại đối với các khoản tiền gửi trên 12 tháng, để khuyến khích đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội tham gia, tạo thêm nguồn lực thực hiện chính sách mua nhà ở xã hội.

Đồng thời, xác định thời hạn gửi tiết kiệm 12 tháng là đủ điều kiện để được mua, thuê mua mua nhà ở xã hội.

Ngoài ra, HoREA cũng kiến nghị UBND TP HCM cho thực hiện thủ tục hành chính rút gọn để giải quyết nhanh các dự án đầu tư phát triển mua nhà ở xã hội.

TP cũng cần miễn thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với dự án nhà ở xã hội sử dụng thiết kế mẫu nhà ở xã hội chung cư cao tầng đã được giải thưởng trong cuộc thi do Sở Xây dựng tổ chức; kiến nghị Nhà nước có chính sách khuyến khích doanh nghiệp thực hiện các dự án nhà ở xã hội.