Tháng 9 đến tháng 11 là thời điểm người dân Quảng Ngãi ra bãi bồi ven sông bắt dế. Các ruộng mì (cây sắn) vừa thu hoạch là nơi dế trú ngụ nhiều. Trên các cánh đồng, ruộng vườn tại huyện Tư Nghĩa, mỗi ngày có 20-30 người đào dế bán.
Mỗi thợ bắt dế mang theo cuốc, thùng đựng và một dây lò xo rồi dò tìm hang dế. Vị trí có đất đùn lên thành ụ, tơi xốp chính là cửa hang.
Mỗi ruộng mì có hàng chục hang dế. Dế sinh sôi rất nhanh. Sau khi đào xong, người dân di chuyển sang ruộng mì khác. Khoảng 3-4 ngày sau quay lại vị trí cũ, sẽ có hang mới.
Thay vì đào đến đáy hang để bắt dế, thợ bắt dế bằng lò xo chỉ cần đào nhẹ lớp đất mặt cho miệng hang lộ ra. Sau đó, dụng cụ tự chế này được đưa vào lỗ hang để bắt dế.
Sợi dây dài 1m, một đầu có lò xo được đưa vào hang. Sợi dây được xoay nhẹ theo chiều kim đồng hồ, đầu lò xo dần tiến vào đến đáy hang. Con dế sẽ mắc vào lò xo và được kéo ra ngoài.
Anh Âu Văn Hải (huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, trước kia phải đào đến đáy hang, mất 2-3 phút mới bắt được dế. Cách này nhiều lúc đào trúng dế, làm thân dế bị dập nát. Với cách dùng lò xo, chỉ khoảng 1 phút, thợ săn đã bắt được dế. Dế bắt được bằng cách này còn nguyên vẹn, lại ít tốn sức đào hang.
"Tôi nghĩ ra dụng cụ này từ 3 năm trước, lúc đầu áp dụng ít hiệu quả, sau đó điều chỉnh dần. Đến nay, dùng lò xo để bắt dế rất nhanh, nhiều người quanh vùng tìm đến học cách làm lò xo", anh Hải cho biết.
Mùa này, mưa nhiều, cỏ mọc xanh tốt. Dế có nhiều thức ăn nên khá to, béo tròn. Dế bắt về sẽ được rửa bùn đất, làm ruột sạch sẽ trước khi bán. Dế được mua với giá 1.500-2.000 đồng một con. Loại côn trùng này là món ăn khoái khẩu của nhiều người nên luôn trong tình trạng "cháy hàng".
Dế được bán cho quán ăn làm các món xào sả ớt, nướng rất thơm ngon.
"Những ngày nắng mới có thể bắt dế, vì nắng làm đất tơi xốp, lúc đó mới phát hiện được vị trí hang. Bắt dế bằng lò xo khá nhanh nên mỗi ngày có thể thu được 300-400 con. Trung bình mỗi ngày, tôi kiếm được 500.000 đồng. Công việc thời vụ, rảnh lúc nào làm lúc đó mà thu nhập vậy là quá cao", anh Âu Văn Hải nói.
