Các nhà cung cấp mật ong manuka New Zealand đang cố gắng theo kịp nhu cầu ngày càng tăng của người dân Trung Quốc. (Ảnh: Comvita New Zealand)

Cách đây 30 năm, khi nhà khoa học người New Zealand Peter Molan bắt đầu nghiên cứu các tính chất của mật ong thì loại mật ong manuka - thần dược quý hơn vàng vẫn chưa được ưa chuộng do hương vị quá đậm khiến mọi người không thích.

Sau đó, Molan đã phát hiện điều đặc biệt của mật ong manuka. Dường như nó có tính kháng khuẩn. Một số nghiên cứu cho rằng mật ong makuna có thể chữa lành vết thương và giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Nhiều tính năng hữu ích cho sức khỏe khác của mật ong manuka vẫn đang được nghiên cứu và thử nghiệm. Nhưng ngay khi những người dân bên ngoài đất nước New Zealand biết đến tính năng chữa lành vết thương của loại mật ong này, nó đã hoàn toàn bước ra khỏi thế giới mật ong thuần túy để gia nhập vào một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng triệu đô la. Và sự bảo chứng chất lượng từ các ngôi sao tên tuổi như tay vợt Novak Djokovic hay diễn viên Scarlett Johanson chỉ giúp nó thêm phần hấp dẫn.

Mật ong manuka. (Ảnh: Telegraph)

Hiện nay, nhu cầu dành cho mật ong manuka đang bùng nổ trong tầng lớp người giàu ở Trung Quốc. Thị trường này luôn “đói” các loại sản phẩm hoàn toàn tự nhiên có nguồn gốc từ nước ngoài. Khoảng 7 năm trước, Trung Quốc hầu như không nhập khẩu mật ong của New Zealand, nhưng hiện nay quốc gia này đã sánh ngang Hồng Kông, trở thành thị trường tiêu thụ loại mật ong này lớn thứ 2 thế giới.

Theo số liệu thống kê của chính phủ, chỉ tính riêng năm 2014, Trung Quốc nhập khẩu gần 1.500 tấn mật ong – phần lớn là mật ong manuka. Trung Quốc và Hongkong đã bỏ xa Anh. Anh từng nắm giữ vị trí số 1 về nhập khẩu mật ong makuna trong gần một thập kỷ nhưng kể từ năm 2009 đến này, nhu cầu nhập khẩu loại mật ong này đã giảm đáng kể.

Phổ biến qua phương thức truyền miệng

Đi vào bất kỳ siêu thị cao cấp nào ở Thượng Hải đều có thể gặp được loại thực phẩm thần kỳ này, với giá có thể lên tới 279USD/lọ 500g mật ong loại tốt nhất. Hiển nhiên, chỉ giới thượng lưu mới đủ khả năng chi trả cho mật ong makuna.

Giá mật ong manuka trên thế giới đang ngày càng được đẩy cao hơn bởi nhu cầu tăng vọt trong khi nguồn cung lại hạn chế. Tuy vậy, hàng nhập khẩu ở Trung Quốc bao giờ cũng được bán với mức giá cao hơn so với các nước khác, đặc biệt là những mặt hàng được cho là xa xỉ.

Mật ong manuka ngày càng lên giá. (Ảnh: Manuka Canada)

Theo James Roy, phó giám đốc Công ty Nghiên cứu thị trường Trung Quốc tại Thượng Hải, mật ong manuka không giống như những mặt hàng xa xỉ khác như túi hàng hiệu Louis Vuitton hay một chuyến du lịch tới Maldives. Nó không bị người tiêu dùng đánh giá là một loại mua sắm hư danh hay là một thứ mang tính biểu trưng. “Người Trung Quốc đánh giá cao mật ong manuka cũng giống như người Hàn Quốc coi trọng nhân sâm – những mặt hàng có giá trị cao, giúp duy trì sức khỏe tốt hơn” – Roy cho biết.

Shirley Kwun, một cán bộ quản lý tại một công ty ở Thượng Hải cho biết mẹ của cô đang sống ở Hongkong. Vài năm trước bà đã bắt đầu dùng mật ong manuka thay cho đường, và coi đây là một sự thay thế lành mạnh, tốt cho sức khỏe. Hiện giờ, Kwun cũng bắt đầu dùng loại mật ong này và nhờ người thân trong gia đình du lịch tới New Zealand mua về cho mình. “Mẹ tôi cũng là người đầu tiên trong số bạn bè của bà mua dầu hạt lanh, vì vậy tôi cho rằng bà thuộc kiểu người luôn đi tiên phong trong những lĩnh vực này”, Kwun chia sẻ.

Giống như nhiều thực phẩm sức khỏe khác tại Trung Quốc, thị trường mật ong manuka phát triển nhanh chóng chủ yếu thông qua truyền miệng. Nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm cũng là một vấn đề khá lớn trong một đất nước đầy rẫy hàng giả. Vì vậy, các thương hiệu hàng đầu đều phải có chiến lược tiếp thị phù hợp thông qua các cửa hàng ở New Zealand đã trở nên quen thuộc với khách du lịch Trung Quốc và quảng cáo mật ong của mình trên các phương tiện truyền thông ở Đại Lục.

Các thùng ong lấy mật manuka tại New Zealand. (Ảnh: Honey and Beauty)

“Hình thức truyền miệng luôn là một trong những hoạt động tiếp thị chính của chúng tôi. Người dân Trung Quốc luôn hoài nghi các hình thức quảng cáo thông thường – chẳng hạn như bất cứ điều gì mà người nổi tiếng xác nhận. Họ chỉ tin vào những gì mà bạn bè hoặc người thân nói với họ” – Brett Hewlett, giám đốc công ty Comvita, nhà sản xuất mật ong manuka lớn nhất New Zealand cho biết.

Tháng 5 vừa qua, báo cáo lợi nhuận của Comvita đạt 6,6 triệu USD - mức kỷ lục trong những năm tài khóa gần đây, tăng 28% so với năm trước. Kết quả này một phần là nhờ nhu cầu tăng cao của khách du lịch Trung Quốc, khiến doanh số bán hàng tại New Zealand tăng 92%, và doanh số thương mại điện tử tăng 55%.

Trên trang bán hàng nổi tiếng của Trung Quốc Taobao và dịch vụ viết bài quảng cáo trên trang mạng xã hội Weibo, một mạng lưới khổng lồ các nhà cung cấp chính thức đã phát triển mạnh trong những năm gần đây, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của người dân, với những tên tài khoản “New Zealand Healthy Living” và “Nourishing Life” chuyên quảng cáo mật ong manuka.

Ứng dụng WeChat cũng là một phương tiện truyền thông xã hội phổ biến đối với những người bán hàng hiện nay. Một người bán hàng bảo đảm với khách của mình rằng mật ong cô bán là hàng xịn do chính chị gái của cô đang sống ở New Zealand gửi trực tiếp về Trung Quốc và cô vẫn còn giữ đầy đủ các hóa đơn quan trọng của lô hàng này.

Giá mật ong được đẩy lên nhanh chóng

New Zealand đã mở rộng quy mô nuôi ong lấy mật nhưng vẫn không thể đáp ứng đủ nhu cầu từ Trung Quốc. (Ảnh: SWNS)

Việc tăng đột biến nhu cầu mật ong manuka của người Trung Quốc đã gây áp lực không nhỏ lên các nhà sản xuất. Trong 2 năm qua, công ty Comvita đã phải tăng gấp đôi số tổ ong của mình lên tới 30.000 tổ để duy trì một nguồn cung ổn định cho thị trường. “Chúng tôi thật sự không thể đáp ứng được toàn bộ nhu cầu của người tiêu dùng” – Hewlett thừa nhận.

Các nhà sản xuất khác cũng đang mở rộng tới các khu vực rất xa, thậm chí phải dùng trực thăng để vận chuyển các tổ ong. “Nó giống như đang diễn ra một “cơn sốt vàng” mới. Người dân New Zealand đang đổ xô đi mua tổ ong và treo chúng bên ngoài bất cứ phần đất nào có cây manuka với hy vọng có thể thu hoạch chút ít mật ong”, Molan cho biết.

Có một điều là New Zealand không cần lo lắng có đối thủ cạnh tranh. Chỉ có Australia, nơi cũng có cây manuka sinh sống là mối đe dọa duy nhất đối với họ. Mặc dù có nguồn tin cho rằng Trung Quốc đang nỗ lực tự phát triển các loại thực phẩm có nguồn gốc từ nước ngoài nhưng Rawcliffe không tin rằng nước này có thể tự mình gây dựng ngành công nghiệp từ cây manuka bởi vấn đề môi trường: “Trừ khi bạn có thể kết hợp New Zealand vào Trung Quốc, nếu không sẽ chẳng có gì đáng ngại”.