Về vụ Wall Street Journal cáo buộc Thủ tướng Malaysia biển thủ 700 triệu USD công quĩ, Phó Thủ tướng gọi cáo buộc này là “rất nghiêm trọng”. Phe đối lập đã kêu gọi triệu tập một cuộc họp khẩn cấp để thảo luận về tương lai của Thủ tướng Najib Razak.

Thủ tướng Malaysia Najib Razak.

Dưới đây là ba kịch bản mà Thủ tướng Najib Razak có thể sẽ phải đối mặt.

1. Bị truy tố?

Tổng Công tố Abdul Gani Patail hiện đang dẫn đầu một nhóm đặc nhiệm đến từ nhiều cơ quan để xem xét các cáo buộc chống lại Thủ tướng Najib. Nhóm công tác này bao gồm quan chức của Ủy ban Chống tham nhũng Malaysia (MACC), cảnh sát và Ngân hàng Trung ương (Ngân hàng Negara). Nhóm đặc nhiệm này đã lục soát các công ty SRC International Sdn Bhd, Gandingan Mentari Sdn Bhd và Ihsan Perdana Sdn Bhd vào ngày 3/ 7 để thu thập tài liệu.

Ủy ban Chống tham nhũng Malaysia (MACC)  đã cam kết sẽ tiến hành một cuộc điều tra độc lập và chuyên nghiệp. Nhưng do ủy ban này thuộc phạm vi quản lý hành chính của Văn phòng Thủ tướng, nên một số nhà phê bình nghi ngờ liệu cơ quan này có “độc lập” như đã tuyên bố hay không.

Nếu Tổng công tố Abdul Gani Patail  truy tố Thủ tướng Najib, đây sẽ là lần đầu tiên một thủ tướng Malaysia bị khép tội và sẽ gặp rắc rối nghiêm trọng.

Ông Najib không phải là nhà lãnh đạo đầu tiên của liên minh cầm quyền Barisan Nasional (BN) bị điều tra về các giao dịch liên quan đến hàng triệu USD trong tài khoản cá nhân. Trước đó, Thủ hiến bang  Sabah, ông Musa Aman,  đã bị điều tra về các khoản tiền được cho là chuyển qua Hong Kong  vào tài khoản của ông. Nhưng  ông Musa Aman đã thoát tội  sau khi giải thích rằng số tiền này là của đảng UMNO trong liên minh cầm quyền và là một phần của "những đóng góp chính trị".

2. Bỏ phiếu bất tín nhiệm?

Hai đảng đối lập chính ở Malaysia là  Đảng Hành động Dân chủ (DAP) và Parti Keadilan Rakyat (PKR)  đã kêu gọi triệu tập một cuộc họp khẩn cấp để thảo luận về tương lai của Malaysia sau cáo buộc của báo The Wall Street Journal.  Ngay cả trước khi các cáo buộc nổi lên vào tuần trước,  đảng đối lập bảo thủ Parti Islam SeMalaysia (PAS) trong tháng 4/2015  đã đề xuất bỏ phiếu bất tín nhiệm  Thủ tướng  Najib do  cáo buộc quản lý yếu kém về tài chính.

Trong một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm,  Thủ tướng Malaysia  sẽ tại vị, nếu giành được đa số phiếu ủng hộ trong Quốc hội. Tại Malaysia, Thủ tướng Najip phải giành được ít nhất 112 phiếu ủng hộ  trong tổng số  222 nghị sĩ Quốc hội.

Nhưng do liên minh cầm quyền BN chiếm đa số cách biệt trong Quốc hội, khả năng  ông Najip thất bại trong một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm là không cao.

Nếu thất bại trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm , thủ tướng Najip hoặc từ chức hoặc giải tán Quốc hội và một cuộc tổng tuyển cử mới sẽ được tổ chức.

Các nhà quan sát chính trị nói rằng một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm dường như sẽ  không diễn ra vì các nhà lãnh đạo BN không muốn mạo hiểm đánh mất chính phủ. Họ chỉ đơn giản là sẽ ủng hộ một ứng cử viên thủ tướng khác.

3. Bị khai trừ khỏi đảng cầm quyền UMNO?

Tại cuộc họp Hội đồng tối cao của đảng UMNO cầm quyền hồi tháng trước, Thủ tướng Najib đã thành công trong việc trì hoãn bầu cử đảng thêm 18 tháng đến giữa năm 2018. Điều này đã đem lại cho ông nhiều thời gian hơn để đối phó với sự chia rẽ trong nội bộ UMNO, sau sự chỉ trích của người tiền nhiệm có uy tín là cựu Thủ tướng Mahathir Mohamad.

Nhưng với diễn biến trong vài ngày qua, quyết định hoãn bầu cử không thể giúp UMNO đối phó với những thách thức hiện nay.  Một số nghị sĩ UMNO cảm thấy rằng việc chuyển công quỹ vào các tài khoản ngân hàng cá nhân của ông Najib dẫn đến cáo buộc rằng công quĩ đã được sử vào việc  giúp liên minh cầm quyền BN giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm 2013.

 Cho đến nay, không có lãnh đạo đảng cầm quyền UMNO nào bị loại bỏ thông qua một cuộc bỏ phiếu chính thức. Trước đó, có hai nhà lãnh đạo đảng đã bị buộc phải “rút lui trong danh dự”.  Một trong hai vị nói trên là Thủ tướng tiền nhiệm Abdullah Badawi, ngườiđã  bị buộc phải ra khỏi UMNO sau khi đối mặt cáo buộc tương tự của cựu Thủ tướng Mahathir. Còn người kia là “cha đẻ Malaysia” Tunku Abdul Rahman.