Điểm nóng khai thác cát trái phép trên sông Lam được UBND, HĐND tỉnh Nghệ An xác định trên đoạn sông từ TP Vinh đến các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Thanh Chương và Đô Lương kéo dài hàng chục km, cần xử lý nghiêm túc, triệt để.

Số liệu từ Sở GTVT cho thấy, toàn tỉnh có 124 bên cát sỏi hoạt động, trong đó chỉ có 23 doanh nghiệp được cấp phép, 101 bến ngày đêm hoạt động nhưng không có phép.

Tàu thuyền khai thác cát trái phép ở khu vực sông Lam. Ảnh: Quốc Huy

Hầu hết các bến cát sỏi chưa được cấp phép hoạt động tự phát, manh mún hoặc hoạt động trái phép từ lâu. Lực lượng TTGT, CSGT đường thủy phối hợp với huyện, xã đã đình chỉ hoạt động một thời gian lại tiếp tục tái diễn.

Dọc sông ở TP Vinh có 11 bến thì 6 bến chưa được cấp phép; huyện Hưng Nguyên có 15 bến thì chỉ 7 bến có phép (trong đó có 1 bến đã hết hạn, 2 bến sắp hết hạn và 4 bến do UBND huyện cấp phép).

Một tàu hút cát trộm gần 100 tấn bị chìm trong đêm đầu tháng 4 đang được người dân trục vớt. Ảnh: Quốc Huy

Huyện Nam Đàn có 21 bến thì 18 bến không phép; huyện Thanh Chương 21/23 bến hoạt động không phép. Cả huyện Đô Lương có 12 bến đều chưa được cấp phép.

Cùng với bến bãi trái phép là tàu hút cát ngang nhiên hoạt động trên dòng sông Lam, khiến nhiều bờ bãi hoa màu đổ sụp xuống sông, người dân mất ăn mất ngủ. Nhiều đoạn bờ kè hàng chục tỷ đồng cũng bị xói lở nghiêm trọng.

Ông Lê Thanh Bình - Phó phòng quản lý kết cấu hạ tầng (Sở GTVT Nghệ An) cho biết, từ năm 2015-2016, thanh tra liên ngành đã bàn giao mặt bằng các bến bãi cát sỏi hoạt động trái phép cho cấp huyện quản lý.

''Nếu để tái diễn các bãi cát sỏi trái phép thì cấp huyện, xã phải chịu trách nhiệm'', ông Bình nói.

Ban ngày tàu hút cát nằm bất động.

Ông Nguyễn Sỹ Hưng - Phó giám đốc Sở NN&PTNT kiêm Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Nghệ An cho biết, thời gian qua, việc khai thác trái phép đã gây sạt lở đến bờ kè bên dòng sông khiến người dân liên tục có ý kiến.

''Cần có cơ quan chức năng liên ngành như TTGT, CSGT xử lý nghiêm nạn khai thác cát trái phép, lập bến bãi không đúng quy định. Chịu trách nhiệm chính là chính quyền địa phương cấp xóm, xã, huyện'', ông Hưng nói

Đề nghị xử lý người đứng đầu địa phương

Mới đây, HĐND tỉnh Nghệ An có văn bản đề nghị rà soát chặt chẽ các điểm mỏ, đảm bảo quy hoạch thực tế và đáp ứng quy định của pháp luật, đảm bảo môi trường, trật tự an toàn xã hội và cuộc sống của nhân dân.

Đêm xuống, hàng chục tàu tấp nập hoạt động trên sông Lam đoạn từ TP Vinh lên đến huyện Nam Đàn.

Tập trung tiến hành đấu giá quyền khai thác thác mỏ, đảm bảo khách quan, thận trọng. UBND tỉnh cần tăng cường chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép.

Đồng thời, đề nghị xử lý nghiêm túc, triệt để các đơn vị, cá nhân vi phạm. Đặc biệt cần thanh tra, kiểm tra trách nhiệm, xử lý nghiêm người đứng đầu địa phương các cấp để xảy ra các điểm khai thác cát, sỏi trái phép.