Hủ tục đáng sợ thời Thanh triều

Thời Thanh triều, sự thịnh hành của những cuộc "giao dịch hôn nhân" đã thực sự khiến người phụ nữ trở thành một món hàng để trao đổi.

Theo Thăng Kiều/ Doanh Nghiệp Việt Nam 03/06/2021 06:54

Địa vị thấp kém của phụ nữ trong thời cổ đại Trung Quốc đã nảy sinh nhiều hủ tục khó tin. Trong đó có một hủ tục trong hôn nhân vô cùng tồi tệ, đó là tục "hôn nhân giao dịch" bắt đầu từ thời nhà Hán và phát triển mạnh mẽ vào thời nhà Thanh. Mặc cho các triều đại sau này đã ban hành sắc lệnh cấm hình thức hôn nhân này nhưng nó vẫn tồn tại.

Hôn nhân giao dịch là một hủ tục méo mó. Nhiều người đàn ông lớn tuổi tầng lớp đáy xã hội không đủ khả năng lấy vợ nên gia đình sẽ “thuê” vợ cho họ trong vòng 2 hoặc 3 năm. Những người phụ nữ hầu hết là các cô gái có hoàn cảnh khó khăn, chỉ mong lấy được một khoản tiền từ giao dịch này. Người vợ được “thuê” về sẽ có trách nhiệm sinh con cho gia đình đã thuê mình. Khi hết thời hạn được "thuê", người này sẽ trở về gia đình của mình.

Ngay từ thời nhà Hán, do chiến tranh xảy ra thường xuyên, "Nam giới cày cuốc không đủ lương thực, phụ nữ quay tơ dệt vải không đủ làm màn. Nhân dân đều là những người cơ cực neo đơn, già yếu, góa bụa chẳng thể nương tựa lẫn nhau”. Vì cuộc sống thiếu thốn nên một số người bắt đầu bán vợ. Tuy không hoàn toàn giống kiểu “hôn nhân giao dịch” thời gian sau nhưng vào thời điểm đó đã bắt đầu hình thành.

Hiện tượng "hôn nhân giao dịch" đạt đến đỉnh cao vào thời nhà Thanh. Chủ yếu là sau Phong trào Thái Bình Thiên quốc, nền kinh tế nông nghiệp của nhà Thanh bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh và dần dần sa sút.

Các tầng lớp trung lưu và hạ lưu của xã hội bị bao bọc bởi bốn bức tường. Ăn không đủ no, mặc không đủ ấm càng không nói đến chuyện lấy vợ nên có rất nhiều chàng trai đã quá tuổi vẫn chưa kết hôn. Điều này khiến nhu cầu “giao dịch hôn nhân” càng có điều kiện phát triển.

Ở phía bắc, hiện tượng tảo hôn đã lan rộng ở một số địa phương như Liêu Ninh và Cam Túc. Liêu Ninh được gọi việc này là "kết bạn tình" và Cam Túc gọi là "thuê vợ".

Ở khu vực thành phố Hà Châu, Quảng Tây, Trung Quốc ngày nay cũng có một cụm từ được lưu truyền từ rất lâu “gửi bụng”. Trong tác phẩm Chuyến Du Lịch Quảng Đông Của Tiêu Gia của Trương Tâm Thái đã viết : "Tục lệ ở Quý Lĩnh, Hạ huyện (tên gọi cũ thành phố Hà Châu) là thô tục nhất, những người góa phụ còn trẻ, sống cô đơn một mình, vẫn còn khả năng sinh con, nếu được bất cứ người đàn ông nào thuê cũng không hỏi lại hai lời mà lập tức cho 'gửi bụng'".

“Góa phụ ở Hạ huyện rất hiếm khi tái hôn, những người đàn ông không cưới được vợ hoặc vợ đã mất thường thuê những người phụ nữ như vậy để sinh con. Sau khi đứa bé được sinh ra thì hai bên cũng chính thức cắt đứt mọi quan hệ, đứa con sinh ra do người đàn ông nuôi dưỡng.”

Về sau, những hôn nhân giao dịch như vậy đã phát triển thành một quy trình tương đối hoàn chỉnh: bình thường sẽ thông qua mai mối, tìm hiểu, ký hợp đồng, thuê mướn, kết hôn, v.v... Quan trọng nhất là việc ký kết hợp đồng. Hợp đồng ghi rõ thời gian, tiền thuê và các vấn đề khác của người “vợ” sắp thuê. Thời hạn trung bình từ 3 đến 5 năm, và giá thuê được xác định theo độ tuổi của người phụ nữ và thời gian thuê.

Những người thuê vợ sẽ đặt ra các điều kiện như phải có khả năng sinh sản, không được sống chung với người chồng cũ trong thời gian làm thuê, không được về nhà chăm con, v.v. trong hợp đồng.

Trong “Luật của nhà Thanh - hộ luật - hôn nhân” quy định: “Bất cứ ai trả tiền để thuê vợ hoặc thê thiếp của người khác về làm của mình sẽ bị phạt 80 trượng. Người cho thuê cũng bị phạt tương đương. Người vợ cho thuê nếu còn là con gái thì được phép trở về tự do kết hôn, nếu đã kết hôn thì được trở về nhà chồng cũ. Toàn bộ số tiền bạc, của cải trao đổi sẽ nộp về quốc khố. Những người không biết mà vẫn tiến hành thuê vợ cũng không thể tha, lập tức tiến hành ly hôn sau đó truy hồi tiền bạc.”

Tuy nhiên, trong "Giới thiệu sơ lược về luật pháp và quy định của triều đại nhà Thanh - Hôn nhân hộ gia đình" lại giải thích thêm: "Những gia đình giàu có vẫn có thể thuê vợ hoặc thiếp, những người nghèo để làm nô tì, phục vụ trong gia đình. Pháp luật không hạn chế những việc như vậy.”

Việc này đồng nghĩa với chuyện, nếu những gia đình giàu có thuê vợ hoặc thê thiếp của gia đình khác nhằm mục đích lao động sẽ không bị phạt. Miễn là có hợp đồng, nhà nước sẽ không soi xét thực tế có đúng như vậy hay không. Điều này cũng tương đương với việc chấp nhận việc “thuê vợ” và cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến hiện tượng này trong thời nhà Thanh gia tăng chóng mặt.

Theo Thăng Kiều/ Doanh Nghiệp Việt Nam

#Hủ tục #Thời Thanh triều #giao dịch hôn nhân

Vì sao Thanh triều cũng không trụ được quá 3 thế kỷ?

Dù không có bất kỳ 1 vị Hoàng đế bạo ngược hay thích giết chóc nào, song Thanh triều cũng chỉ trụ được trên lãnh thổ Trung Hoa không quá 300 năm. Đâu là lý do dẫn tới điều này.

Trong lịch sử phong kiến Trung Hoa, từng có một triều đại được xem là vương triều duy nhất không có hôn quân.

Thế nhưng điều kỳ lạ lại nằm ở chỗ, triều đại này cũng chỉ truyền được 12 đời vua và trụ được chưa tới 3 thế kỷ. Đó chính là nhà Thanh – triều đại phong kiến cuối cùng của lịch sử Trung Hoa.

Vậy rốt cục đâu là lý do khiến Thanh triều dù không có lấy một Hoàng đế hôn quân nhưng cũng không thể duy trì được sự thống trị của mình một cách lâu dài?

Vương triều hiếm hoi không có hôn quân trong lịch sử Trung Hoa

Tranh chân dung Khang Hi, Ung Chính và Càn Long (theo thứ tự từ trái sang phải).

Vào giai đoạn hậu kỳ, sự uy hiếp từ các thế lực bên ngoài và sức ảnh hưởng từ cuộc khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc đã khiến cho Thanh triều càng phải đối mặt với nhiều bất ổn nghiêm trọng.

Ảnh minh họa: Nguồn Internet.

Từ khi Mãn Thanh nhập quan, Mãn tộc thống nhất Trung Nguyên, việc xuất thân là một bộ tộc thiểu số nhưng lại nắm trong tay quyền cai trị đã trở thành nguyên nhân dễ hiểu lý giải cho sự thiếu ổn định của hoàng quyền nhà Thanh.

Điều này cũng khiến cho hoàng tộc Ái Tân Giác La từ lâu đã hình thành quan điểm sống trong thời bình nhưng vẫn phải đề phòng thời loạn.

Cũng bởi vậy nên trong việc lựa chọn và bồi dưỡng người nối nghiệp, các Hoàng đế nhà Thanh đều vô cùng khắt khe và tỉ mỉ.

Cho nên kể từ thời Thuận Trị, các vị vua của vương triều này đều phải học Tứ thư, Ngũ kinh từ rất sớm và buộc phải thông thạo cả tiếng Mãn lẫn tiếng Hán.

Dĩ nhiên, trong số 12 vị Hoàng đế Thanh triều, cũng có một vài người bị cho là không có tầm nhìn xa trông rộng, gây ra hạn chế đối với sự phát triển của quốc gia.

Thế nhưng đa số các quan điểm đều cho rằng, vương triều nhà Thanh không có một vị Hoàng đế nào thích giết chóc hay có tính bạo ngược.

Việc Thanh triều không có hôn quân có liên quan mật thiết với nền giáo dục mà họ được tiếp nhận ngay từ khi còn nhỏ.

Hé lộ nguyên nhân thực sự khiến Thanh triều không trụ nổi quá 3 thế kỷ

Vậy vì sao một vương triều được cho là không có hôn quân như Thanh triều cũng không trụ nổi qua 3 thế kỷ đã diệt vong?

Trên thực tế, điều này có liên quan tới những hạn chế của giai cấp thống trị. Bởi Hoàng thất nhà Thanh xuất thân là dân tộc thiểu số, cho nên thứ đầu tiên mà họ nghĩ tới khi cầm quyền chính là ổn định sự thống trị của bản thân.

Cho nên vào giai đoạn đầu, họ thoải mái tiếp thu luồng gió mới từ khoa học kỹ thuật tân tiến của phương Tây vì nghĩ rằng chúng hữu dụng.

Tuy nhiên tới khi cảm thấy những thứ này có thể tạo thành mối đe dọa đối với hoàng quyền, giai cấp thống trị đã không ngần ngại mà quay sang hạn chế, cấm đoán chúng.

Cho nên ở vào giai đoạn hậu kỳ, Thanh triều gặp phải áp lực vô cùng lớn từ các cường quốc bên ngoài, thậm chí vấn đề này còn nghiêm trọng hơn bất kỳ vương triều nào kể từ thời nhà Tống trở đi.

Áp lực trên rõ ràng đã trở thành đòn đả kích cực mạnh đối với chế độ tập quyền cũng như sự cân bằng chính trị mà hoàng thất nhà Thanh phải lao tâm khổ tứ mấy trăm năm mới có thể gây dựng được.

Tranh chân dung Từ Hi Thái hậu.

Cũng trong khoảng thời gian này, chúng ta không thể bỏ qua hàng loạt chính sách của một nhân vật có tầm ảnh hưởng vô cùng lớn đối với Thanh triều khi ấy. Đó chính là Từ Hi Thái hậu.

Cho tới ngày nay, vẫn có không ít ý kiến cho rằng Từ Hi là tội đồ khiến vương triều này tận diệt.

Tuy nhiên theo quan điểm của Qulishi, nếu nhìn nhận trên một góc độ khác thì chính người phụ nữ quyền lực này đã duy trì sự ổn định của thế cục và sự đảm bảo tuyệt đối đối với quyền uy của hoàng tộc.

Đồng thời, Từ Hi cũng cho phép một số cải cách và chính sách mở cửa được tiến hành trong khuôn khổ nhất định.

Chính nhờ những động thái nói trên, chính quyền nhà Thanh mới có thể kéo dài thêm chút hơi tàn tới những năm đầu thế kỷ XX.

Vì vậy, có thể nói rằng nguyên nhân khiến Thanh triều diệt vong thực tế có liên quan tới xu hướng toàn cầu hóa.

Không khó để nhận thấy, thời kỳ thịnh thế của Khang – Ung – Càn, đã đem tới cho vương triều này sự ổn định về mặt cơ sở.

Sau đó, dù chịu ảnh hưởng từ khởi nghĩa của Bạch Liên Giáo và khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc, Thanh triều vẫn có thể duy trì được sự thống trị tương đối mạnh mẽ ở trong nước, thậm chí còn thông qua cuộc Vận động Dương Vụ để gây dựng nên lực lượng hải quân đệ nhất Á Châu.

Những điều này cũng đủ để cho thấy, nếu không phải chịu sự uy hiếp, xâu xé từ các thế lực bên ngoài, có lẽ vương triều này vẫn có thể duy trì sự thống trị của mình trên mảnh đất Trung Hoa lâu hơn nữa.

Tuy nhiên sau cùng, sức ép từ sự thay đổi của thời cuộc đã khiến cho một triều đại thậm chí chưa từng có lấy một hôn quân cũng phải chịu cảnh tận diệt.

Xem chi tiết

Những hình thức xử phạt đáng sợ dành cho thái giám Thanh triều

Trong số muôn vàn quy tắc xử phạt khắt khe và hà khắc tới mức "đòi mạng" của Thanh triều đối với các thái giám, có một loại hình phạt bị cho là ám ảnh hơn cả án tử.

Sau khi nắm quyền làm chủ Trung Hoa, Thanh triều đã rút ra không ít kinh nghiệm từ những biến cố thái giám chuyên quyền dưới thời nhà Minh.

Bởi vậy mà giai cấp thống trị của vương triều này càng thêm nghiêm khắc trong việc quản lý hoạn quan. Cũng từ đó, hàng loạt các hình phạt nghiêm khắc dành riêng cho tầng lớp này đã ra đời.

Xem chi tiết