Ngày 25/6, trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, ông Đinh Tất Thắng, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Kim Bôi (tỉnh Hòa Bình) cho biết, huyện đang kiểm tra, rà soát lại toàn bộ diện tích rừng nhận quản lý, bảo vệ tại xã Xuân Thủy và các xã tham gia dự án cũng như công tác chi trả tiền quản lý, bảo vệ rừng phòng hộ. Dự kiến, ngày 27/6 sẽ hoàn thành.

Theo báo cáo của UBND huyện Kim Bôi, năm 2022 - 2023, thực hiện tiểu dự án 1, dự án 3 về phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 - 2025, trong 2 năm 2022 - 2023, kinh phí hỗ trợ bảo vệ 196,48 ha rừng tự nhiên trên địa bàn xóm Ngheo (xã Xuân Thủy) được chuyển cho cộng đồng của xóm do ông Bùi Văn Chương, Trưởng xóm đại diện cộng đồng nhận 146.816.929 đồng.

Trong đó, kinh phí hỗ trợ năm 2022 là 68.224.929 đồng, do Phòng NN&PTNT huyện chuyển khoản ngày 14/12/2023; kinh phí hỗ trợ năm 2023 là 78.592.000 đồng, do UBND xã Xuân Thủy chuyển khoản ngày 9/1/2024.

Nhận được kinh phí hỗ trợ bảo vệ rừng tự nhiên của xóm, ngày 28/1/2024, ông Bùi Văn Chương chi tạm ứng 3.168.000 đồng cho 6/9 hộ có diện tích rừng tự nhiên được bảo vệ. Cả 6 hộ đều nhất trí nhận tiền theo diện tích tạm tính và ký vào sổ ghi chép cá nhân của ông Chương.

Nhiều cây gỗ lớn nằm trong diện tích đất rừng phòng hộ ở Xuân Thủy được người dân chặt đi để trồng keo. (Ảnh: VTV).

Ngoài ra, có 2 hộ là Bùi Văn Tiếp và Bùi Văn Vượng do ông Chương chưa thống nhất được diện tích rừng tự nhiên của 2 hộ theo sổ đỏ được cấp, nên ông Chương chưa chi trả cho 2 hộ này.

Riêng hộ ông Bùi Văn Mười chưa đồng ý nhận tiền hỗ trợ vì cho rằng diện tích rừng tự nhiên của hộ ông là 27,4ha (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 00194 QSDĐ, do UBND huyện Kim Bôi cấp ngày 2/12/1998 cho ông Bùi Văn Mức, bố đẻ của ông Mười). Tuy nhiên, theo kết quả kiểm tra ngày 5/6/2024 của UBND xã Xuân Thủy thì diện tích rừng tự nhiên hộ ông Mười bảo vệ là 13,52 ha, còn lại 13,88 ha ông Mười đang trồng keo và đất khác, không phải rừng tự nhiên.

Về xác định việc kiểm tra thực địa diện tích rừng của các hộ, UBND huyện Kim Bôi xác nhận ngày 29/5/2024, tại nhà văn hóa xóm Ngheo, tổ công tác của xã và 8 hộ còn lại đã thống nhất diện tích rừng tự nhiên của các hộ bảo vệ như số liệu trong bản đồ, ký biên bản làm việc và đồng ý không đi kiểm tra thực địa. Việc tổ công tác của xã lập biên bản thống nhất về diện tích với 8 hộ mà không tiến hành kiểm tra thực địa là chưa đảm bảo quy định.

Để đảm bảo việc quản lý, giám sát nguồn ngân sách hỗ trợ khoán bảo vệ rừng, UBND huyện đã ban hành 4 quyết định, 10 kế hoạch và các văn bản chỉ đạo thực hiện. Ủy ban MTTQ huyện tổ chức giám sát việc thực hiện chương trình tại xã Xuân Thủy vào tháng 8/2023 - thời điểm này chưa tiến hành giải ngân kinh phí hỗ trợ BVR tự nhiên của 2 năm 2022 - 2023.

Ngay sau khi có phản ánh của các cơ quan báo chí, UBND huyện Kim Bôi đã thành lập đoàn kiểm tra việc chi trả hỗ trợ bảo vệ rừng tự nhiên tại xã Xuân Thuỷ và các xã tham gia dự án.

Qua kiểm tra, đoàn yêu cầu Ban quản lý các xóm họp, xin ý kiến thống nhất của các hộ dân về Quy chế quản lý kinh phí hỗ trợ bảo vệ rừng tự nhiên; công khai diện tích, kinh phí được hỗ trợ hàng năm; sử dụng kinh phí đúng mục đích, đúng đối tượng; định kỳ báo cáo UBND xã việc chi trả kinh phí được cấp. Yêu cầu UBND xã phân công lãnh đạo, công chức, kế toán kiểm tra việc sử dụng kinh phí; Ủy ban MTTQ xã giám sát việc chi trả kinh phí được cấp cho các xóm; kịp thời báo cáo khi có khó khăn, vướng mắc phát sinh để được hướng dẫn, chỉ đạo giải quyết.

Trong các ngày 4-5/6/2024, UBND xã Xuân Thủy cùng 9 hộ dân xóm Ngheo đã tiến hành kiểm tra thực địa, thống nhất diện tích rừng tự nhiên 9 hộ bảo vệ 33,29ha. Có 8/9 hộ nhất trí về diện tích rừng tự nhiên bảo vệ (hộ ông Bùi Hoàn Vân 3,32 ha; hộ ông Bùi Huy Túc 3,40 ha; hộ ông Bùi Văn Chanh 2,64 ha; hộ ông Bùi Văn Tịnh 3,72 ha; hộ ông Bùi Văn Đệm 1,48 ha; hộ ông Bùi Văn Thầm 1,76 ha; hộ ông Bùi Văn Tiếp 1,00 ha; hộ ông Bùi Văn Vượng 2,45 ha); còn hộ ông Bùi Văn Mười chưa đồng ý với kết quả kiểm tra của tổ công tác xã Xuân Thủy (13,52 ha).

Căn cứ kết quả kiểm tra, UBND xã Xuân Thủy đã ban hành Thông báo số 20/TB-UBND, ngày 6/6/2024 về niêm yết công khai diện tích rừng tự nhiên, định mức hỗ trợ của Nhà nước cho cộng đồng dân cư, hộ gia đình trên địa bàn xã; thông báo được niêm yết đến hết ngày 20/6/2024 tại trụ sở UBND xã và nhà văn hóa các xóm. Ngày 7/6/2024, có 8/9 hộ dân xóm Ngheo nhất trí với diện tích tại Thông báo số 20/TB-UBND của UBND xã và đã nhận đủ kinh phí 11.604.855 đồng còn thiếu của năm 2022 và năm 2023.

Trước đó, thông tin trên VTV, với diện tích hơn 1.200ha rừng tự nhiên, huyện Kim Bôi (tỉnh Hòa Bình) nhận được nguồn vốn hỗ trợ quản lý bảo vệ rừng nằm trong chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, nhiều hộ dân tại xã Xuân Thủy, suốt nhiều năm nay lại không nhận được một đồng nào tiền hỗ trợ quản lý bảo vệ rừng phòng hộ theo quy định của chính phủ.

Ngay sau khi báo chí phản ánh, các cơ quan chức năng của xã Xuân Thủy đã có nhiều hình thức để hợp thức hóa những vấn đề còn tồn tại. Biên bản kiểm tra diện tích hỗ trợ bảo vệ rừng tự nhiên thuộc xóm Ngheo xã Xuân Thủy nhanh chóng được lập.

Nội dung biên bản cho thấy tất cả các hộ dân đều đồng ý với kết quả kiểm tra, không có ý kiến gì thêm. Tuy nhiên, chẳng có ai biết rằng những dòng chữ được ghi vào biên bản sau khi người dân đã ra về hết, còn trước đó, họ được đoàn kiểm tra của xã yêu cầu ký tên vào 3 tờ giấy trắng. Sự việc này chỉ lộ ra khi bà Bùi Thị Được (người dân xã Xuân Thủy) tình cờ gặp lại chính cán bộ xã đã yêu cầu mình ký khống vào các tờ biên bản chưa có nội dung...