Những ngày qua, sự kiện Brexit (Anh rời EU) trở thành một trong những chủ đề được quan tâm nhiều nhất không chỉ ở châu Âu mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Bởi lẽ, việc Anh rời khỏi EU không chỉ tác động đến Anh, EU mà còn là cú giáng mạnh tới thị trường thế giới.

Để chính thức bắt đầu quy trình rời khỏi EU, Anh sẽ phải thực hiện Điều 50 của Hiệp ước Lisbon 2007. Điều luật này gồm 5 khổ ngắn và đơn giản. Trong đó quy định về cách thức một nước thành viên sẽ rời khỏi EU như thế nào. Trong lịch sử tồn tại và phát triển của EU, chưa từng có quốc gia nào rời bỏ liên minh này trước Anh.

Theo Điều 50 của Hiệp ước Lisbon 2007, mọi thành viên có thể tự quyết định rút khỏi Liên minh theo trình tự quy định bởi hiến pháp. Một nước thành viên muốn rời khỏi EU phải thông báo cho Hội đồng châu Âu (gồm 28 lãnh đạo của các nước thành viên, hiện do Chủ tịch Donald Tusk đứng đầu) về ý định của mình.

Thủ tướng Anh Cameron tuyên bố từ chức ngay sau khi có kết quả trưng cầu dân ý ngày 24/6.

Thêm vào đó, Điều 50 cũng quy định chỉ có nước thành viên có ý định rời khỏi liên minh mới có quyền quyết định thời điểm ra tuyên bố chính thức. Theo đó, quá trình Anh rút khỏi EU kéo dài trong vòng 2 năm để triển khai các cuộc đàm phán chính thức. Nó sẽ được bắt đầu ngay khi Anh chính thức thông báo cho Hội đồng châu Âu (EC). Như vậy đồng nghĩa với việc Anh vẫn là thành viên EU ít nhất cho đến năm 2018.

Điều 50 Hiệp ước Lisbon cũng quy định một nước từng là thành viên EU có thể tìm cách tái gia nhập liên minh, theo các quy định của Điều 49. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc quá trình xét duyệt tư cách thành viên sẽ bắt đầu lại từ đầu. Như vậy, sau khi Anh rời khỏi EU thì vẫn có thể xin tái gia nhập liên minh này.

Ngày 26/6 vừa qua, ngoại trưởng 6 nước thành viên sáng lập EU đã đồng loạt hối thúc Anh nhanh chóng bắt đầu thủ tục để đàm phán với khối này về việc rời khỏi liên minh. Sở dĩ các nước cùng lên tiếng vì họ cho rằng việc này giúp rút ngắn quãng thời gian bất ổn sẽ phát sinh vì sự kiện Brexit.

Tuy nhiên, cho đến nay, Anh vẫn chưa kích hoạt Điều 50 và đàm phán về các điều khoản cho cuộc ra đi của Anh bắt đầu.

Theo Thủ tướng David Cameron, nhiệm vụ thực thi Điều 50 của Hiệp ước Lisbon sẽ là của người kế nhiệm ông. Trước đó, kết quả cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh đi hay ở lại EU ngày 23/6 cho thấy 52% người dân trong tổng số 46,5 triệu cử tri muốn nước này rời liên minh. Ngay sau khi thông tin này được công bố, Thủ tướng Cameron thông báo từ chức ngày 24/6. Theo đó, Thủ tướng Cameron cho biết ông sẽ từ chức trước tháng 10. Như vậy, Anh có thể có tân thủ tướng vào đầu tháng 9 và người kế nhiệm Thủ tướng David Cameron sẽ bắt đầu quá trình đưa Anh rời Liên minh châu Âu (EU) sau đó.